________________
१६४
ओघनियुक्तिः मूलसूत्र
कालओ भावओ य गवेसड, दव्वओ इमं कंजियं सीयलं सुरहिं च, खेत्ततो इमाए अडवीए को देइ ?, कालतो जेद्रुमासो, एत्थवि दुक्खं दाउं, भावओ हट्टतुचित्तेण निमंतेति, तं एत्थ कारणेन भवियव्वं, ताहे सो उवउत्तो हेट्टा पेच्छइ जाव भूमीए पाया न लग्गंति, उवरि पेच्छइ अच्छीणि अणिमिसाणि, ताहे देवत्ति नाऊण वज्जियं अहवा वयरसामी दिट्ठतो. वयरसामी आयरिएहिं समं वासारत्तं एगंमि नगरे ठिओ, तत्थ य सत्ताहवद्दले न कोइ साहू नीइ. सोवि भगवं डहरओ ण णीति, तस्स पुव्वसंगइया देवा आगया, ते हि तत्थ वणियवेसं काऊण मरएहिं आगंतूण अब्भासे ठिआ, तेहिं तत्थ अणेगरूवं उवक्खडियं, उज्जुत्ता अकलिज्जता य गता निमंतंति साहुणो, ते भांति - एस खुक्तलओ गेण्हड, ताहे सो आयरियसंदिट्ठो पयट्टो जाव अज्जवि वरिस, ताहे तेहिं देवेहिं सव्वं वद्दलं उवसंहरियं आगओ तं पएस, देवेहि य वीहिक्करो दाउमारदो पूसफलं माहुरयं च. सो भगवं उवउत्तो को कालो वाणियगाणं एत्थ आगमणे, एज्ज वा अकाले वासं न उवसमेड़ तो किह आगया ?, इमो य पढमपाउसो कतो वीहिणो पूसफलं वा ?, एवं चिंततो हेट्टा उवरिं च निरूवेइ जाव भूमीए पाया न लग्गंति अनिमिसाणि अच्छीणि तओ गुज्झगत्ति वज्जेइ, ताहे देवा सत्थं साहरित्तां वंदति नमसंति, पसंसति धन्नोऽसि भयवं !, वत्थ य से वेडव्विलद्धिं नभोगमणलद्धिं च देंति, ताहे गया देवा ।
एसा भावगवेसणा । अमुमेवार्थं गाथाभिरुपसंहरतिमू. (७१५)
धम्मरुड़ अज्जवयरे लंभो वेउव्वियस्स नभगमनं ।
मूले अट्टम उवरि ट्ठा व देवाणं ॥
धर्मरुचिरनगारस्तथाऽऽर्यवयरस्वामी लम्भो वैकुर्विकलब्धेर्नभोगमनलब्धेश्च तस्यैव, तथा ज्येष्ठामूले ज्येष्ठमास इत्यर्थः, धर्मरुचिरष्टमभक्ते न स्थितोऽन्यस्मिन् ग्रामे गच्छन् देवेन दृष्टः, स च भगवानधस्तादुपरि चोपयोगं दत्त्वा पुनश्च न गृहीतवानकल्प्यमिति । इदानीं भाष्यकारो धर्मरुचिकथानकमुपसंहरन्नाहमू. (७१६) आयावणऽट्ठमेणं जेट्ठामूलंमि धम्मरुइणो उ ।
मू. (७१७)
मू. (७१८)
मू. (७१९)
मू. (७२०)
गामभिक्खट्टया य देवस्स अनुकंपा ॥ कोकणरूवविउव्वण अंबिल छक्तेमऽहं पियसु पानं । छड्डेहित्तिय बिइओतंगिण्ह मुनित्ति उवओगो ॥ तण्हाछुहाकिलंतं दणं कुंकणो भणइ साहु । उज्झामि अंबकंजियअज्जो ! गिण्हाहि णं तिसिओ ।। सोऊण कोंकणस्स य साहू वयणं इमं विचिते । विविए निजह भणिअं सव्वदसीहिं ॥ गविसणगहणकुडंगनाऊणमुणी उ मुणियपरमत्थो । आहडरक्खणहे उं उवउंजइ भावओ निउणं ॥ अक्कोसदव्वखेत्तं च अरनं कालओ निदाहो उ । भावे guest हिट्ठा उवरिं च उवओगो ॥
[भा. २३२]
द तस्स रूवं अच्छिनिवेसं च पायनिक्खेवं । अंजिऊण पुव्विं गुज्झिगमिणमो त्ति वज्जेइ ॥
[भा. २३३]
[भा. २३४]
[भा. २३५]
[भा. २३६ ]
मू. (७२१)
[भा. २३७]
मू. (७२२)
[भा. २३८ ]
वृ. गवेषणा गहनमेव गह्वरमित्यर्थः तज्ज्ञात्वा मुनिः । उत्कृष्टमेतद्दव्यं काञ्जिकं सुरभि क्षेत्रतोऽरण्ये कुतोऽस्य सम्भवः ?, शेषं सुगमं ॥ दृष्ट्वा च 'तस्य' देवस्य रूपं वर्जयतीति संबन्धः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org