________________
१०६
आधनियुक्तिः मूलसूत्रं लंबणभिक्ग्वा दविहा जहन्नमक्कोस तिअपणए॥ [भा. १५०] - वृ. यद्यवमसा बाह्यत एव प्रथमालिकां करोति ततो भक्तं संसृष्टं कृतं भवति. आचार्योऽप्याह- 'अप्पत्ते दोसिणादिनं गहणं प्रप्राप्तायामेव भिक्षावेलायां पर्युषितान्नगहणं कृत्वा प्रथमालयति, कियत्प्रमाणां पुनः प्रथमालिकां करोत्यसौ ?. दिविधा प्रथमालिका भवति-लंबणभिक्खा विहा' लम्बनैः कवलैभिक्षामिश्र द्विविधा प्रथमालिका भवति. इदानीं जधन्योत्कृष्टतः प्रमाणप्रतिपादनायाह- 'जहन्नमुक्कोस तिअपणए' यथासङ्ख्येन जधन्यतस्त्रयः कवलास्तिस्त्रो वा भिक्षाः, उत्कृष्ट पञ्च कवलाः पञ्च वा भिक्षाः । इदानीं तन सङ्घाटकेन किं वस्तु केषु पात्रकेषु गृह्यते? का वा प्रथमालिकाकरणे यतना क्रियते ?. एतत्प्रतिपादयन्नाहमू. (४२४) एगत्थ होइ भत्तं बिहअंभि पडिग्गहे दवं होइ।
पाउग्गायरियाई मत्ते बिइए उ संसत्तं ॥ वृ. एकास्मिन पात्रक भक्तं गृह्याति द्वितीय च पतभहे द्रवं भवति । तथा पाउग्गापरियाई मत्ते' त्ति प्रायोग्यमाचार्या दीनामकस्मिन मात्रक भक्तं गृह्यते द्वितीये तु मात्रक संसृष्टं किश्चित्पानकं गृह्यते॥ मू. (४२५) जइ रित्तो तो दवमत्तगंपिढमालियाए करणं तु।
संसत्तगहण दवदल्लहे य तत्थेव जंपत्तं॥ वृ. यदि रिक्तः संसक्त द्रवमात्रकस्ततस्तस्मिन् प्रथमालिकायाः करणं. 'संसत्तगहणं त्ति अथ तस्मिन् द्रवमात्रके संसक्त द्रवग्रणं कृतं ततस्तत्रैव पात्रके यत्पान्तं तद्भुङ्क्ते । ‘दवदुल्लभे यत्ति अथ दुर्लभं पानकं तत्र क्षेत्रे ततश्च तत्रापि संसक्त मात्रके पानकाक्षणिके सति तथ्येव'त्ति तस्मिन्नेव भक्त पतद्ग्रहे यत्प्रान्तं तन्द्धस्तेनाकृष्यान्यस्मिन् हस्ते कृत्वा समुद्दिशिति । एवं चासौ सङ्घाटकः प्रथमालिकां करोतिम. (४२६) अंतरपल्लीगहिअं पढमागहियं व सव्व भुजेज्जा।
धुवलंभसंखडीयं व जंगहिअं दोसिणं वावि ।। __ वृ. अन्तरपल्ली-तस्माद्ग्रामात्परता योऽन्य आसन्नग्रामस्तत्र यद्भहीतं तद्भुङ्क्ते, पुनस्तत्तत्र क्षेत्रातिकान्तत्वादभोज्यं भवति, पढमागहिअं वत्ति प्रथमायां वा पौरुष्यां यद्गृहीतं तवं भुङ्क्ते, तृतीयपारुप्यामकल्प्यं यतस्तद्भवति । धुवलंभो संखडी यंव अथवा ध्रुवो वा-अवश्यभावी-अत्र सङ्घड्यां लाभो भविष्यतीति मत्वा. ततश्च यद्भहीत ‘दासिणं वावि' पर्युषितमन्नं तत्सर्वं मुञ्जते॥ म. (४२७) दरहिडिए व भाणं भरिअं भोच्चा पणोवि हिंडिज्जा।
कालो वाऽडक्कमई भुंजेज्जा अंतरं सव्वं ॥ वृ. अहिण्डिते वा यत्पात्रकं गृहीतं तद्भुतं, ततश्च तद्भुक्त्वा पुनरपि हिण्डत । भोजनकाला वा प्रव्रजितानामतिकामति यावदसौ तदभक्तं गृहीत्वा व्रजति ततश्चान्तराल एव सर्व भुक्त्वा प्रविशति । मू. (४२८) एसो उ विही भणिओ तंमि वसंताण होइ खेत्तंभि ।
पडिलेहणंपि इत्तो वोच्छं अप्पक्खरभहत्थं ॥ वृ. एष विधिः भणित्तः' उक्तस्तस्मिन् क्षेत्रे वसतां भवति, प्रतिलेखनामपीत ऊर्ध्वं वक्ष्ये, किंविशिटाम ? अल्पाक्षरां महा● चेति । उक्तं स्थानस्थितद्वारं. तत्प्रतिपादनाथ व्याख्यातेयं गाथा. यदत "सिंगारवितियवसही ततिए सन्नी' इत्यवमादिका. तत्प्रतिपादनाच्चाक्ता अनेके प्रत्युपेक्षकाः, तत्प्रतिपादनाच्चोक्तं प्रत्युपेक्षकद्वारमिति. तत्र यदुक्तम् एत्तो. पडिलेहणं वुच्छं' तामिदानीं व्याख्यानयन्नाह
मू. (४२९) दुविहा खलु पडिलेहा छउमत्थाणं च केवलीणं च ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org