________________
अध्ययनं ४ - [ नि. १२४१]
६५
एवोपयुक्तस्य सम्यगदृष्टेः प्रशस्ता, तयेहाधिकारः, प्रतिक्रमणपर्यायता चास्याः स्फुटा, एवं प्रतिक्रमणष्टधा भवतीति गाथार्थः ।।
साम्प्रतं विनेयानुग्रहाय प्रतिक्रमणादिपदानां यथाक्रमं दृष्टान्तान् प्रतिपादयन्नाहनि. ( १२४२ ) अद्धाणे पासा दुद्धकाय विसभोयणतलाए । दो कन्नाओ पइमारिया य वत्थे य अगए य ।।
वृ- अध्वानः प्रासादः दुग्धकायः विषभोजनं तडागं द्वे कन्ये पतिमारिका च वस्त्रं चागदश्च तत्थ पडिक्कमणे अद्धाणदिट्ठतो जहा एगो राया नयरबाहिं पासायं काउकामो सोभने दिने सुत्ताणि पाडियाणि, रक्खगा निउत्ता भणिया य-जइ कोइ इत्थ पविसिज्ज सो मारेयव्वो, जइ पुन तानि चेव पयाणि अक्कमंतो पडिओसरइ सो मोयघो, तओ तेसिं रक्खगाण वक्खित्तचित्ताणं कालहया दो गाल्लिया पुरिसा पविट्ठा, ते नाइदूरं गया रक्खगेहिं दिट्ठा, उक्करिसियखग्गेहि य संलत्ता- हा दासा ! कहिं एत्थ पविट्ठा ?, तत्थेगो काकधट्टे भणइ-को एत्थ दोसोत्ति इओ तओ पहाविओ, सो तेहिं तत्थेव मारिओ, वितिओ भीओ तेसु चेव पएसु ठिओ भणइ सामि ! अयाणंतो अहं पविट्ठो, मा मं मारेह,
भहतं करेमित्ति, तेहि भण्णइ - जइ अन्नओ अनक्कमंतो तेहिं चेव पएहिं पडिओसरसि तओ मुञ्चसि सो भीओ परेण जत्तेण तेहिं चेव पएहिं पडिनियत्तो, सो मुक्को, इहलोहयाणं भोगाणं आभागीजाओ, इयरो चुक्को, एतं दव्वपडिक्कमणं, भावे दिनंतस्स उवणओ-रायत्थानीएहिं तित्थयरेहिं पासायत्थाणीओ संजमो रक्खियव्वोत्ति आणत्तं, सो य गामिल्लत्थाणीएण एगेण साहुणा अइक्कमिओ, सो रागद्दोस रक्खऽब्भाहओ सुचिरं कालं संसारे जाइयघमरियघाणि पाविहिति, जो पुण किहवि पमाएण अस्संजमं गओ तओ पडिनियत्तो अपुणक्करणाए पडिक्कमए सो निव्वाणभागी भवइ, पडिक्कमणे अद्धाणदिट्टंतो गतो ?
इदानं पडिचरणाए पासाएण दिट्ठतो भण्णइ - एगम्मि नयरे धनसमिद्धो वाणियओ, तस्स अहुणुट्टिओ पासाओ रयणभरिओ, सो तं भज्जए उवनिक्खिविउं दिसाजत्ताए गओ, सा अप्पए लग्गिया, मंडणपसाहणादिव्वावडा न तस्स पासायस्स अवलोयणं करेइ, तओ तस्स एगं खंड पडियं, सा चिंते - किं एत्तिल्लयं करेहिइत्ति, अन्नया पिप्पलपोतगो जाओ, किं एत्तिओ करेहित्ति नावणीओ ती, तेन्न वन्न सो पासाओ भग्गो, वाणियगो आगओ, पिच्छइ विनट्टं पासायं, तेन सा निच्छूढा, अन्न पासाओ कारिओ, अन्ना भज्जा आणीया, भणिया य-जति एस पासाओ विनस्सइ तो ते अहं नत्थि, एवं भणिऊण दिवाजत्ताएगओ, साऽवि से महिला तं पासायं सव्वादरेण तिसझं अवलोएति, जं किंचि तत्थ कट्टकम्मे लेप्पकम्मे चित्तकम्मे पासाए वा उत्तुहियाइ पासइ तं संठवावेति किंचि दाऊण, तओ सो पासाओ तारिसो चेव अच्छइ, वाणियगेण आगएण दिट्ठो, तुट्टेण सघस्स घरस्स सामिणी कया, विउलभोगसमण्णागया जाया, इयरा असनवसनरहिया अच्चंतदुक्खभागिनीय जाया, एसा दव्वपडिचरणा, भावे दिट्टंतस्स उवणओ - वाणियगत्थाणीएणाऽऽरिएण पासायत्थाणीओ संजमो पडिचरियव्वोत्ति आणत्तो, एगेन साहुणा सातसुक्खबहुलेण न पडिचरिओ, सो वाणिगिणीव संसारे दुक्खभायणं जाओ, जेण पडिचरिओ अक्खओ संजमपासाओ धरिओ सो नेव्वाणसुहभागी जाओ इदानं परिहरणाए दुद्धकाएण दिट्ठतो भण्णइ-दुद्धकाओ नाम दुद्धघडगस्सकावोडी, एगो
25 5
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org