________________
आवश्यक-मूलसूत्रम् -२- ४/१० कुलपुत्तो, तस्स दुवे भगिनीओ अन्नगामेसु वसंति, तस्स धूया जाया, भगिनीन पुत्ता तेसु वयपत्तेसु ताओ दोवि भगिनी ओ तस्स समगंचेव वरियाओ आगयाओ, सो भणइ-दुण्ह अत्थीण कयरं पियं करेमि?, बच्चेह पुत्तेपेसह, जोखेयण्णो तस्स दाहामित्ति, गयाओ, पेसिया, तेन्न तेसिंदोहविघडगा समप्पिया, वञ्चह गोउलाओ दुद्धं आणेह, ते कावोडीओ गहाय गआ, ते दुद्धघडए भरिऊण कावोडीओ गहाय पडिनियत्ता, तत्था दोन्नि पंथा-एगो परिहारेण सो य समो, बितिओ उज्जुएण, सो पुणविसमखाणुकंटगबहुलो, तेसिंएगो उज्जुएण पट्ठिओ, तस्स अक्खुडियस्स एगो घडो भिन्नो, तेण पडतेन बिइओविभिन्नो, सो विरिक्कओ गओ माउलगसगासं, बिइओ समेण पंथेण सणियं २ आगओ अक्खुयाए दुद्धकावोडीए, एयस्स तुट्ठो, इयरो भणिओ-न मए भणियं को चिरेण लहुं वा एहित्ति, मए भणियं-दुद्धं आणेहत्ति, जेन आणीयं तस्स दिन्न, इयरो धाडिओ, एसा दव्वपरिहणा, भावे दिटुंतस्स उवणओ-कुलपुत्तत्थाणीएहिं तित्थगरेहिं आणत्तंदुद्धत्थाणीयं चारितं अविराहतेहिं कण्णगत्थाणीया सिद्धी पावियघत्ति, गोउलत्थाणीओ मनूसभवो, तओ चरित्तस्स मगो उज्जुओ जिनकप्पियाण,तेभगवंतो संघयणधिइसंपण्णा दव्वखित्तकालभावावइविसमंपिउस्सगेणं वच्चंति, वंको थेरकप्पियाण सउस्सग्गाववओऽसमो मग्गो, जो अजोगो जिनकप्पस्स तं मगं पडिवज्जइ सो दुद्धधडट्ठणियं चारित्तं विराहिऊण कण्णगत्थाणीयाए सिद्धीए अनाभागी भवइ, जोपुण गीयत्थो दव्वखित्तकालभावावईसु जयणाए जयइ संजमं अविराधित्ता अचिरेण सिद्धिं पावेइ ३ ।
इदानिं वारणाए विसभोयणतलाएण दिटुंतो-जहा एगो राया परचक्कागमं अदूरागयं च जाणेत्ता गामेसु दुद्धदधिमक्खभोज्जइसु विसं पक्खिवावेइ, जाणि य मिट्ठपाणियाणि वावितलागाणि तेस य जे य रुकख पुप्फफलोवगा तानिवि विसेण संजोएऊण अघक्कतो, इयरो राया आगओ, सो तं विसभावियं जाणिऊण घोसावेइ खंधावारे-जो एयाणि भक्खभोज्जाणि तलागासु य मिट्टाणि पाणियाणि एएसुयरुक्खेसु पुप्फफलाणि मिट्ठाणि उवभुंजइसो मरइ, जाणि एयाणिखारकडुयाणि दुणापाणियाणि उवभुंजेह, जे तं धोसणं सुणित्ता विरया ते जीविया, इयरे मता, एसा दव्ववारणा भाववारणा (ए) दिटुंतस्स उवणओ-एवमेवरायत्थाणीएहिं तित्थगरेहिं विसन्नपाणसरिसा विसयत्ति काऊण वारिया, तेसुजे पसत्ता ते बहणि जम्मणमरणाणि पाविहिंति, इयरे संसाराओ उत्तरंति ४ ।
इदानिं नियत्तीए दोण्हं कण्णयाणं पढमाएकोलियकण्णाएदिलुतो कीरइ-एगम्मिनयरे कोलिओ, तस्स सालाए धुत्ता वुणंति, तत्थेगो धुत्तो महुरेण सरेण गायइ, तस्स कोलियस्स धूया तेन समं संपलग्गा, तेन्नं भण्णइ-नस्सामो जाव न नज्जामुत्ति, सा भणइ-मम वयंसिया रायकण्णगा, तीए समं संगारो जहा दोहिवि एकभज्जाहि होयघंति, तोऽहं तीए विना न वच्चामि, सो भणइ-सावि आनिज्जउ, तीए कहियं, पडिस्सुयं चऽणाए, पहाविया महल्लअ पञ्चूसे, तत्थ केणवि उग्गीयं
जइ फुल्ला कणियारया चूयय! अहिमासमयंमिघुटुंमि!
तुह न खमं फुल्लेउं जइ पच्चंता करिति डमराई ।। रूपकम्, अस्यव्याख्या-यदि पुष्पिताः के? -कुत्सिताः कर्णिकाराः-वृक्षविशेषाः कर्णिकारकाः चूत एव चूतकः, संज्ञायांकन, तस्यामन्त्रणं हेचूतक! अधिकमासे घोषिते' शब्दिते सति तव 'न क्षम' नसमर्थेनयुक्तंपुष्पितुं, यदि ‘प्रत्यन्तका' नीचकाः 'कुत्सायामेव कन' कुर्वन्ति ‘डमरकानि'
अशोभनानि, ततः किं त्वयाऽपि कर्तव्यानि ?, नैष सतां न्याय इति भावार्थः ।। एवं च सोउं Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org