Page Text
________________
११९
अध्ययनं-४- [नि.१२७१]
__ दोहं सुक्काण फलं परिनिव्वाणं परिल्लाणं ॥९४ ।। वृ- ते च विशेषेण 'शुभाश्रवादयः' अनन्तरोदिताः, अनुत्तराभरसुखं च द्वयोः शुक्लयोः फलमाघयोः ‘परिनिर्वाणं' मोक्षगमनं परिल्लाणं'ति चरमयोर्द्वयोरितिग्गथार्थः ।। अथवा सामान्येनैव संसारप्रतिपक्षभूते एते इति दर्शयति
आसवदारा संसारहेयवो जंन धम्मसुक्केसु ।
संसारकारणाइंतओ धुवंधम्मसुक्काई ।। ९५ ॥ वृ- आश्रवद्वाराणि संसारहेतवो वर्तन्ते, तानि च यस्मान्न शुक्लधर्मयोर्भवन्ति संसारकारणानि तस्माद 'ध्रुवं' नियमेन धर्मशुक्ले इति । संसारप्रतिपक्षतया च मोक्षहेतुर्ध्यानमित्यावेदयन्नाह
संवरविनज्जराओ मोक्खस्स पहो तवो पहो तासिं ।
झाणंच पहाणंगंतवस्स तो मोक्खहेऊयं ।। ९६ ॥ वृ-संवरनिर्जरे ‘मोक्षस्य पन्थाः' अपवर्गस्य मार्गः, तपः पन्थाः' मार्गाः ‘तयोः' संवरनिर्जरयोः घ्यानंच प्रधाननाङ्गं तपसः आत्रकारणत्वात, ततो मोक्षहेतुस्तद्ध्यानमिति गाथार्थः ।। अमुमेवार्थं सुखप्रतिपत्तये दृष्टान्तैः प्रतिपादयन्नाह
अंबरलोहमहीनं कमसोजह मलकलकपंकाणं ।
सोज्झावणयणसोसे साहेति जलाणलाइच्चा।। ९७ ॥ वृ-अम्बरलोहमहीनां' वस्त्रलोहार्द्रक्षितीनां क्रमशः' क्रमेण यथा मलकलङ्कपङ्कानां यथासङ्ख्य शोध्यपनयनशोषान् यथासङ्ख्यमेव साधयन्ति' निर्विर्तयन्ति जलानलादित्या इति गाथार्थः ।।
तहसोज्झाइसमत्वा जीवंबरलोहमेइणिगयाणं ।
झाणजलाणलसूरा कम्ममलकलंकपंकाणं ।। ९८ ॥ वृ- तथा शोघ्यादिसमर्था जीवाम्बरलोहमेदिनीगतानां ध्यानमेव जलानलसूर्याः कर्मैव मलकलङ्कपङ्कास्तेषामितिगाथार्थः ।।
तापो सोसो भेओ जोगाणं झाणओ जहा निययं ।
__ तह तावसोसभेया कम्मस्सविझाइणो नियमा ।।९९ ॥ वृ- तापः शोषोभेदो योगनां 'ध्यानतः' घ्यानात् यथा 'नियतम्' अवश्यं, तत्र तापः-दुःखं तत एवशोषः-दौर्बल्यं तत एव भेदः-विदारणंयोगानां-वागादीनां, 'तथा' तेनैव प्रकारेण तापशोषभेदाः कर्मणोऽपि भवन्ति, कस्य ?- ‘घ्यायिनः' न यदृच्छया नियमेनेति गाथार्थः ।।
जह रोगासयसमणं विसोसणविरेयणोसहविहीहिं ।
तह कम्मामयसमणंझाणाणसणाइजोगेहिं ।। १००॥ वृ- यथा 'रोगाशयशमनं' रोगनिदानचिकित्सा 'विशोषणविरेचनौषधविधिभिः' अभोजनविरेकौषधप्रकारैः, तथा कर्मामयशमनं' कर्मरोगचिकित्सा घ्यानानशनादिभिर्योगैः, आदिशब्दाद् घ्यानवृद्धिकारकशेषतपोभेदग्रहणमिति गाथार्थः ।। किंच
जह चिरसंचियमिंधनमनलो पवणसहिओ दुयं दहइ ।
तह कम्मेधनभमियंखणेणझाणानलो डहइ ।। १०१ ॥ वृ- यथा 'चिरसञ्चितं' प्रभूतकालसञ्चितम् ‘इन्धन' काष्ठादि ‘अनलः' अग्निः ‘पवनसहितः'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003329 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 25 Aavashyaka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 356 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 19 MB |