________________
३६०
व्यवहार-छेदसूत्रम्-२-८/२०० वृ-येषां ते उपधिस्ते अशिवे गृहीतो येन दृष्टः स नेति प्रथमो भङ्गः । यदृष्टस्तेऽशिवं गृहीता येषां सक्तस्तेन गृहीताअथवा उभयंगृहीतमितितृतीयः । उभयमपिनगृहीतमितिचतुर्थः । तत्रचतुर्थभङ्गोऽपवादमधिकृत्यशून्योनभवति । तत्रापवादइतिभावः । तत्रप्रथमभङ्गेन गृह्णातिअशिवोपहतत्वात् द्वितीयेऽपिन गृह्णाति । तदानीं तस्य तैरग्रहणादशिवोपहतत्वात् तृतीयेभङ्गे सद्दशेऽशिवे कारणेगृह्णाति विसशे सोममुखादिलक्षणेन गृह्णाति । यदिवाअवमौदर्येण देशान्तरंगन्तुकामान गृहणीयुः । [भा.३५७८] अहपुनगहियं पुव्वं नयदिठंजस्स विच्चुयं तंतु।
पवहावियन्नदेसंइमेण विहिणा विगिंचिज्जा ।। वृ- अत पुनर्गृहीतं पूर्वमुपकरणं न च स दृष्टो यस्य सत्कं तदुपकरणं विच्युतं विस्मरणतः पतितं यस्मात्पवनवेगेन धाविताः प्रधाविता अन्यदेशं तदनेन वक्ष्यमाणेन विधिना विवेचयेत्परिष्ठापयेत् । [भा.३५७९] दुविहा जायमजाया जाताअभियोगतह असुद्धाय ।
अभियोगादीच्छेत्तुंइयरं पुन अक्खुयंचेव ।। वृ-सा पारिष्ठापनिका द्विविधा जाता अजाता च । तत्र जातानामअभियोगकृता विषकृता च । तत्राभियोगावशीकरणं । अथवाजाताअशुद्धासा द्विविधा मूलगुणा अशुद्धा उत्तरगुणाशुद्धाच । तत्र जाता अभियोगकृता विकृता वा मूलगुणा शुद्धा उत्तरगुणा शुद्धा वा साच्छेत्तुं भेत्तुं वा कर्तव्या इतरत् पुनरुपकरणमभियोगादिदोषरहितमक्षतंचैवपरिष्ठापयितव्यम् । अत्रपरः प्रभंकरोति[भा.३५८०] पह निग्गयाइदानिं विजाणणठाइ तत्थचोदेइ ।
सुद्धासुद्धनिमित्तंकीरइ चिधं इमंतुतहिं ।। वृ-पथं निर्गता आदिशब्दादशिवादिभिः कारणैर्निर्गताः परिगृह्यन्ते । तेषांशुद्धाशुद्धनिमित्तंयदत्र प्रागुक्ते विधौ प्रतिपादिते परोऽसहमानश्चोदयति प्रश्नयति पथनिर्गतादीनां पथनिर्गता मार्गप्रतिपन्नाः तेषां परिष्ठापितमिदमिति विज्ञानार्थां तत्रेदं वक्ष्यमाणं चिहनं क्रियतामिति तदेवाह[भा.३५८१] एगादो तिन्निवली वत्थे कीरंति पाएचीराणि ।
छब्भंतुचोदगेनं इति उदितेबेतिआयरिओ ।। वृ- मूलगुणैरशुद्धे वस्त्रे एकावलिरेकं चक्रं कृत्वा तत् परिष्ठाप्यते मूलगुणैरशुद्ध पात्रे एकंचीवरमेकं प्रस्तरं क्षिप्त्वा तत्परिष्ठाप्यतामुत्तरगुणैरशुद्धे द्वे चक्रे क्रियेयातां, पात्रे द्वे चीवरखण्डे द्वौ वा प्रस्तरौ क्षिप्येयातां,मूलगुणैरुत्तरगुणैश्चशुद्धे वस्त्रेत्रीणिचक्राणिक्रियेरन् ।पात्रेत्रीणिचीवराणित्रयोवा प्रस्तराः क्षिप्येरन् । इतिअमुना प्रकारेणचोदकेनोक्ते आचार्यो ब्रूते किंतदित्याह[भा.३५८२] सुद्धमसुद्धं एवं होति असुद्धं चसुद्धवायवसा ।
तेनतिदुगेगगंधी वत्थे पायंमिरेहाउ ।। वृ- एवं युष्मदुक्तप्रकारेण चक्रकरणे वातवशात् शुद्धमपि चक्रैकद्विकभङ्गतोऽशुद्धं भवति । अशुद्धमपिवातवशेन वक्रत्रिकभावतःसुद्धंभवति । पात्रमपिवातवशेन विधिस्तत्रकर्तव्यः । मूलोत्तरगुणशुद्धेवस्नेत्रयाग्रन्थयः कर्तव्याः । पात्रेतिस्त्रो रेखाउत्तरगुणैरशुद्धे वस्त्रेद्वौग्रन्थी पात्रे द्वेरेखे मूलगुणैरशुद्धे वस्त्रेएको ग्रन्थिः पात्र एका रेखा। [भा.३५८३] अद्धाणनिग्गयादी उवएसाणायण पेसणंवावि ।
अविकोविते अप्पणगंदड्ढे भिन्ने वित्तेय ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org