________________
उद्देशकः १, मूलं : १, [भा. २६६] [भा.२६६] आवस्सय पडिलेहण, सज्झाएभुंजणायभासाय;
वियारे गेलण्णे भिक्खगहणे परिच्छंति । वृ- आवश्यक प्रतिलेखने स्वाध्याये भोजने भाषायां विचारे बहिभूमौ ग्लाने भिक्षाग्रहणे च परस्परमाचार्यशिष्योपरीक्षेते, तत्रावश्यकादिपदान्यधिकृत्य यथाचार्यःशिष्यं परीक्षतेतथोपदर्शयति। [भा.२६७] केईपुव्वनिसिद्धा,केईसारइतन्नसारेइ;
संविगो सिक्खमगइमुत्तावलिमो अणाहोहं । वृ-केचित्साधवी वरवृपभादयस्तस्योपसंपत्कालात् पूर्वमेव आवश्यकादिपदेषु ये दोषास्तेभ्यो निषिद्धा, यथा आचार्या इदमिटं च माकापुंगिति ते तथैव वर्तमानास्तिष्ठति, य पुनः केचित् अभिनवदीक्षितत्वाविनाकारणेन प्रमाद्यंतितान्गुरुः सारयतिसम्यग्यथोक्तानुष्ठाने प्रवर्त्तयति,तं पुनरुपसंपन्नं प्रमादस्थाने वर्तमानमपि न सारयति, तत्र यदि स उपसंपद्यमानः संविग्नो भवति, ततः सोऽप्रतिनोद्यमानः सन्नेवं चिंतयति, येषु स्थानेष्वहं प्रमादं कृतवान् तेष्वेव स्थानेष्वन्यान् प्रमाद्यत आचार्याःसारयंतिअहोअहमनाथः परित्यक्तएतैरिति चिंतयित्वासंविग्नविहारमिच्छन्आचार्यपादमूले गत्वामुत्तावलिमोइतिनिपातः पादपूरणेछिनमुक्तावलीप्रकाशान्यश्रूणिविमुंचन पादयोः पतित्वा शिक्षा मार्गयते । याचते यथा मामप्य त्यादरेण भगवंतः शिक्षयंत्तां मा शरणमुपागतं परित्यजत एवं परीक्षानिर्वहतः परिग्राह्यः इतरस्तुपरित्याज्यः तत्रावश्यकेयथा परीक्षा कर्तव्यातथोपदर्शयति । [भा.२६८] हीनाहियविवरीएसतिविबले पुव्वटुंते चोएइ ।
. अप्पणचोवोदेन्ती नममंतिइहंसुहं वसिउं ।। वृ-हीनं नाम यत्कायोत्सर्गसूत्राणिमंदमंदमुच्चार्य शेषसाधुषुचिरकालं कायोत्सर्गस्थितेषुपश्चात् सकायोत्सर्गे तिष्ठतिइत्यादि अधिकं नाम कायोत्सर्गसूत्राण्यतित्वरितंत्वरितमुच्चार्यानुपेक्षाकरणार्थं पूर्वमेव कायोत्सर्गेतिष्ठति,रत्नाधिकेचोत्सारितेकायोत्सर्गेपश्चाच्चिरेणस्वंकायोत्सर्गमुत्सारयतिइत्यादि, विपरीतं नाम प्रादोषिकान् कायोत्सर्गान् प्राभातिकानिव करोति, प्राभातिकान्प्रादोषिकानिव इत्यादि हीनं वाधिकं च विपरीतं समाहारो द्वंद्वस्तस्मिन् प्रमादतो वर्तमानान् अथवा सूर्ये किल अस्तमितमात्रे एव नियाघाते सवैरपि साधुभिराचार्येण सह प्रतिक्रमितव्यं, यदि पुनराचार्यस्य श्राद्धाधिधर्मकथादिभिर्व्याघातस्ततो बालवृद्धग्लानासहान् निषद्याधरं च मुक्त्वा शेषेः सूत्रार्थस्मरणार्थं कायोत्सर्गेण स्थातव्यं,ये पुनः सत्यपिबले पूर्वं कायोत्सर्गेन तिष्ठति ।तान् पूर्वमतिष्ठतश्चोदयति, यः पुनः परीक्षते तंप्रमाद्यंतमपि न शिक्षयति, ततो यदिस एवं व्यवस्यति, यथात्मीयान्, प्रमाद्यतञ्चोदयति नमामिति सुखमिह वसितुमिति, स इत्थंभूतः पंजरभग्नो ज्ञातव्यो न प्रतीच्छनीयः ।। [भा.२६९] जोपुन चोइज्जंतेदटूण नियत्तएततो ठाणा;
भणइ अहंभेचत्तो, चोएह ममंपिसीयंतं । वृ-यः पुनश्चोद्यमानाशिक्षमाणान्शेषसाधून्दृष्टा ततः स्थानानिवर्तते, भणतिचगुरुपादमूले गत्वा मन्युभराक्रांतो गद्गदस्वरेण अहं युष्मच्छरणमागतोपि भो भगवन् युष्मामिः शिक्षाया अप्रसादतस्त्यक्तः । नचैतत्भगवतांपरमकरुणापरीतचेतसामुचितंतस्मातप्रसादमाधायमामपिसीदंतं शिक्षयध्वमिति, एष इत्थंभूतः प्रतिग्राह्यः कृता आवश्यकमधिकृत्य परीक्षा संप्रति प्रतिलेखन स्वाध्यायभोजनभाषाद्वाराणि अधिकृत्य तामाह -
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org