Page Text
________________
पीठिका - [भा. १३२] मध्यस्योपधरेप्रत्युपेक्षायां लघुमासा जघन्ये जघन्यस्य पंचरात्रिं दिवानि एसा खलु भवति आरोपणा प्रायश्चित्तमप्रत्युपेक्षायामिति, संप्रति पोसहियतवेय इतिव्याख्यानयति ।। [भा.१३३] चउछट्टऽट्ठमकरणे अट्ठमिपक्ख चउमास वरिसेय ।
लहुगुरुलहुगागुरुगा, अवंदने चेइसाहूणं ।। वृ-अत्रयथासंख्येनपदयोजनासाचैवं अष्टम्यांचतुर्थस्याकरणेमासलघु, पाक्षिकेचतुर्थस्याकरणे मासगुरु चतुमामासे षष्टस्याकरणे चत्वारो लघुमासा सांवत्सरिक अष्टमस्याकरणे चत्वारो गुरुमासाः, तथाएतेषुचाष्टम्यादिषु दिवसेषुचैत्यानामनामन्यवसतिगतसुसाधूनांचावंदने प्रत्येकंमासलघु, संप्रति लाघवार्थमत्रैव छेदाहँ प्रायश्चित्तमाह ।। [भा.१३४] एएसु तिठाणेसुं, भिक्खुजो वट्टएपमाएणं ।
सोमासियं तिलगइ उग्घायं वा अनुग्घायं ।। वृ- एतेष्वनंतरोदितेषु स्थानेषु तित्ति त्रिः त्रीन् वारान् यो भिक्षुः प्रमादेन वर्त्तते, प्रमादेनैषां स्थानानामन्यतरत्त्रीन्वारान् अतिचरतिसमासिकंसामान्यतोमासनिष्पन्नं, छेदमुघातलघु, अनुद्धातं गुरुकं लगति प्राप्नोति, यत्र मासा लघवो गुरुवो तपःप्रायश्चित्तं, तत्र तति मासा लघवो गुरवो वा छेद इति यावत, संप्रतिशेषाणि यानि चातुर्मासिकानी षण्मासिकानि वा प्रायश्चित्तानिये वा भणिता छेदा यानिचमूलानवस्थितपारांचितानि तदेतत्सर्वमेकगाथया विवक्षुराह - [भा.१३५] छक्कायचउसुलहुगा, परित्तलहुगा यगुरुगसाहारे ।
संघट्टण परितावणलहुगुरुगतिवायणेमूलं ।। वृ- षटकायाः पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतित्रसकायरुपाः तेषां मध्ये चतुर्यु पृथिव्यप्तेजोवायुरुपेषु संघटनादिभिर्लघुकाः प्रायश्चित्तंपरीत्तेप्रत्येकवनस्पतिकार्यपिचलघुकाःसाधारे अनंतवनस्पतिकायिके संघट्टनादिषु गुरुकाः तथा द्वींद्रियादीनां संघट्टने परितापने च यथायोगं लघुका गुरुकाश्च प्रायश्चित्तमतिपातने विनाशेमूलंइयमत्रभावनापृथिवीकायंसंघट्टयतिमासलघु,परितापयतिमासगुरु। अपद्रावयति जीविताट व्यपरोपयति इत्यर्थः । चतुलघु एवमप्काये तेजस्काये वायुकाए प्रत्येकवनस्पतिकाये च द्रष्टव्यं । उक्तंच -
छक्कायादिम चउतहयपरित्तंमिहोतिवणकाएं ।
लहगुरुमासोचउलहसंघट्टणपरितावउद्दवणे ।। एतत् प्रायश्चित्तमेकैकस्मिन् दिवसे संघट्टन्नादिकरणे यदि पुनौद्वौ दिवसौ पृथिव्यादीन् संघट्टयति तदामासगुरुपरितापयतिचतुर्लघुजीवितात्व्यपरोपयतिचतुर्गुरुपरितापने षट्लघुअपद्रावणेषट्गुरु पंचदिवसान् निरंतरं पृथिव्यादीनां संघट्टने षट्लघु परितापने षट्गुरु अपद्रावणे मासिकछेदः पदिवसान्निरंतरं संघट्टने षट्गुरु परितापने मासिकच्छेदः अपद्रावणे चतुर्मासच्छेद सप्तदिवसान्निरंतरं पृथिव्यादीनांसंघट्टने मासिकच्छेदः परितापने चतुर्मासिकः अपद्रावणेषण्मासिकः अष्टौ दिवसान्निरंतरं पृथिव्यादीनां संघटनेचातुर्मासिकः परितापने षण्मासिकः अपद्रावणे मूलम् । उक्तंच -
दोहि दिवसेहिंमासगुरुए आढवेत्ता।
चउगुरुतेवातिजाव ठाट्टहिसययंति ।। साब
Jailteducation International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |