Page Text
________________
३५८.
.
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-२.५८ - आरोवणाउतस्सकायव्वा पुव्व निद्दिट्ठा ।।। वृ-यः पुनराचार्यः केनापिप्रमादेनजनव्याक्षेपादिनाउपेक्षांकुरुतेन तत्समीपंगत्वा तच्छरीरस्योदन्तं वहति । तस्य आरोपणा प्रायश्चित्तप्रदानं पूर्वनिर्दिष्टा कर्तव्या । चत्वारो गुरुकास्तस्य प्रायश्चित्तमारोपयितव्यमितिभावः । यदुक्तमुत्पन्ने कारणेसर्वप्रयत्नेन कर्तव्यं तद्भावयति[भा.१२०७]. आहरतिभत्तपानंउवत्तणमादियंति से कुणति।
सयमेव गणाहिवती अगिलाणोसयंकुणति ।। . वृ-अथसोऽनवस्थाप्यः पाराञ्चितोवा ग्लानोऽभवत्तत्तस्तस्यगणाधिपतिराचार्यःस्वयमेवभक्तं पानवाहरतिआनयतिउद्वर्तनादिकमप्यादिशब्दात्परावर्तनोद्धरणोपदेशनादिपरिग्रहः सतस्य करोति । अथ जातोग्लानो नीरोगस्तःसआचार्य न किमपि कारयतिकिंतु सर्वस्वयमेव कुरुते ।
अधुना यदुक्तमुलोयणंगवेसणत्तितद्वयाख्यानार्थमाह[भा.१२०८] उभयंपिदाऊणसपडिपुच्छंवोलुसरीरस्सयवट्टमाणिं ।
आसासइत्ताणतवो किलंतंतमेव खेत्तंसमुवेतिथेरा । वृ- स्थविराःआचार्याः शिष्याणांप्रतीच्छकानांचउभयमपिसूत्रमर्थचेत्यर्थः । किंविशिष्टमित्याहसप्रतिपृच्छंपृच्छा प्रश्नः तस्याः प्रतिवचनंप्रतिवचनंप्रतिपृच्छा प्रत्युक्तौप्रतिशब्दः सहप्रतिपृच्छायस्य तत्सप्रतिपृच्छं सूत्रविषयेवा यद्येन पृष्टं तत्र प्रतिवचनं चेत्यर्थः दत्वा तत्सकाशमुपगम्य तस्य शरीरस्य वर्तमानमुदन्तं वहति । अल्पक्लामतां पृच्छतीतिभावः । सोऽपिचाचार्यं समागतंमस्तकेन वन्दे इति फेटावन्दनकेन वन्दते । शरीरस्य चोदन्त मूर्द्धा (ध्धर्व) यदि तपसा क्लाम्यति तत आश्वासयति । आश्वास्यचतदेव क्षेत्रंयत्रगच्छोऽवतिष्ठतेतत्रसमुपगच्छन्तिकदाचिन्नगच्छेयुरपितत्रेमानि कारणानि । [भा.१२०९] गेलन्ने वि पुट्ठो अभिनव मुक्को ततोवरोगातो ।
कालम्मिदुब्बलेवा कप्पेअने ववाघातो ।। वृ- इहैकस्यापि कदाचिदेकवचनं सर्वस्यापि वस्तुन एकानेकरुपताख्यापनार्थमित्यदुष्टं आचार्यो ग्लान्येनवा स्पृष्टः स्यात् ग्लानो भवेदितिभावः । अथवा तस्मात् रोगात् अभिनवमुक्तस्तत्कालमुक्तः स्यात् ततो न गच्छेत् यदि वा काले दुर्बले न विद्यते बलं गमनाय यस्मिन् गाढातपः संभवादिना दुर्बलो ऽयेष्ठाषाडादिको दुरुशब्दोऽभाववाची तस्मिन् न गच्छेत् शरीर क्लेशसंभवात् । कज्जेअणे व वाघातो इति अत्र सप्तमी तृतीयार्थे प्राकृतत्वात्ततोऽयमर्थः । अन्येन वा कार्येण राज्ञा प्रद्वेषतो निर्विषयत्वाज्ञापनादिना व्याघातोभवेत् । ततोनगच्छेदितिअगमने चोपाध्यायः प्रेषणीयोऽन्योवा तथा चाह[भा.१२१०] पेसेइ उवज्झायं अन्नंगीयंचजो तहिंजोग्गो ।
. पुट्ठोवअपुट्ठो वा तहाविदीवेतितंकज्जं ।। वृ-पूर्वोक्तकारणवशतःस्वयमाचार्यस्सगमनाभावेउपाध्यायंतदभावेऽन्योवागीतार्थस्तत्रयोग्यस्तं प्रेषयति । सच तत्रगतः सन्तेन पाराञ्चितेन किमिति अद्य क्षमाश्रमणो नायात इति पृष्टो वा अथवा न पृष्टस्तथापितत्कारणंकार्यकारणंदीपयेत्तथा अमुकेन कारणेन नायातइति ।। [भा.१२११] जाणंतामाहप्पंसयमेव भणंति एत्थतंजोग्गो ।
... अस्थिममएव विसयो अजाणते सोवतेबेति ।। वृ- इह यदि ग्लानीभवनादिना कारणेन क्षमाश्रमणानाभनागमनं पृष्टेनापृष्टेन वा दीपितं तदा न For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |