________________
उद्देशक : २, मूलं : ५६, [भा. १२०१ ]
अत्र शिष्यः प्राह- कस्मादेष गृहस्थावस्थां प्राप्यते । सूरिराह
[भा. १२०२ ]
उहायितो न कुव्वइ पुणो वि सो तारिसं अतीचारं । होइ भयं सेसाणं गिहिरूवे धम्मिया चेव । किंवा तस्स न दिज्जति गिहिलिंग जेन भावतो लिंगं । अजढे विदव्वलिंगे सलिंगपडिसेवणावि जढं ।
[ भा. १२०३ ]
वृ- अपभ्राजितो म्लानिमापादितः सन् पुनरपि स तादृशमतीचारं न करोति । शेषाणामपिच साधूनां भयमुत्पादितं भवति येन तेऽप्येवं न कुर्वते तस्माद्गृहिरूपे गृहस्थतारूपस्य धर्मताधर्मादनपेता त्याज्या तस्यापाद्यमाना गृहस्थरूपतेतिभावः । किंचेत्यादि किंवा केन वा केन वा कारणेन तस्य न दीयते गृहिलिङ्ग दातव्यमेव तस्य गृहिलिङ्गमित्यर्थः । येन कारणोनापरित्यक्तेऽपि द्रव्यलिङ्गे स्वलिङ्गे प्रतिसेवनात् । भावतो लिङ्ग विजढं परित्यक्तमिति सम्प्रति सूत्रकृदेवापवादमाह
मू. (५७) अणवट्टप्पं भिक्खुं अगिहिभूयं वा गिहिभूयं वा कप्पइ तस्स गणावच्छेदितस्स उबट्टावेत्तए जह । तस्स गणस्स पतियंसिवा ।
मू. (५८) ( एवं ) पारंचिय भिक्खू अगिहिभूयं वा जाव पतियंसिवा ।
वृ- अनवस्थाप्यं भिक्षु पारांचितं वा भिक्षं गृहीभूतमगृहीभूतं वा कल्पते तस्स गणावच्छेदिन उपस्थापयितुं कथमित्याह-यथा तस्य गणस्य प्रीतीकं प्रीतिकरमुपस्थापनं स्यात् । तथा कल्पतेनान्यथा, इह यो गृहस्थीभूतः सन् । तावदुपस्थाप्यते । एवम स्यापवादविषयता यस्त्वगृहीभूतः सोऽपवादविषयस्तस्योत्सर्गतः प्रतिषिद्धत्वात् । तत्र यैः कारणैरगृहीभूतोऽप्युपस्थाप्यते तान्यभिधित्सुराह
[ भा. १२०४]
३५७
अग्निहिभूते कारइ रायनुवत्तिए पदुसमणो वा । पर मोयावण इच्छा दोह गणाणं विवादोवा ||
- अगृहीभूतो गृहस्थीभूतः सन् उपस्थाप्यः क्रियते राजानुवृत्या यदि वा प्रदिष्टः स्वगणोऽथवा परैर्बलात्कारणे मोचापनं परमोचापनं यद्वा इच्छा पूर्यतेद्वयोर्गणयोर्विवाद एतैः कारणैरगृहीभूतो - ऽप्युपस्थाप्यते तत्र यथाराजानुवृत्त्या सोऽगृहस्थीभूतोऽप्युपस्थाप्यो भवति । तथा भाव्यतेइहानवस्थाप्यं पाराञ्चितं वा कोऽपि प्रतिपन्नस्तस्य चायं कल्पो यावदनवस्थाप्यं पाराञ्चितं वा वहति तावद्बहिः क्षेत्रादवतिष्ठते । स च बहिर्यावत्तिष्ठति तावन्नगृहस्थः क्रियते किं त्वागतः करिष्यति । बहिचावतिष्ठमानः स जिनकल्पिक इव भिक्षाचर्यामलेपकृद्भक्तादिग्रहणात्मिकां करोति । तस्य च तथा बहिस्तिष्ठतो यदाचार्यः करोति तथा प्रतिपादयति
[ भा. १२०५ ]
Jain Education International
उलोयणं गवेसण आयरिओकुणति सव्वकालंपि । उपपन्ने कारणमि सव्वपयत्तेण कायव्वं ।।
वृ-यस्याचार्यस्य समीपेऽनवस्थाप्यं पाराञ्चितं वा प्रतिपन्नः स आचार्यः सर्वकालमपियावन्तं कालं तत्प्रायश्चित्तं वहति तावन्तं सकलमपि कालं यावत्प्रतिदिवसमवलोकनं करोति । तत्समीपंगत्वा तद्दर्शनं करोतीत्यर्थः तदनन्तरंगवेषणं गतोऽल्पक्लाम (क्लान्त) तया तव दिवसो रात्रि र्वेति पृच्छां करोति उत्पन्ने पुनः कारणे ग्लानत्वलक्षणो सर्वप्रयत्नेन स्वयमाचार्येण कर्तव्यं भक्तपानाहरणादि । जो उवे कुज्जा, आयरिओकेणई पमाएण ।
[ भा. १२०६ ]
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org