________________
उद्देश : २, मूलं : ३६, [भा. १००२]
३१३
आदिशब्दात्तरुणादि परिग्रहः अपहरन्ति परपक्षामिथ्यादृष्ट यस्तेऽपि क्षुल्लकादीन् व्युद्ग्राह्य अपहरन्ति, अथवा त्रिविधास्तेनास्तद्यथा स्वलिंगाः पार्श्वस्थादयस्ते पूर्ववत्, गृहिणस्तस्करास्ते उपधिप्रभृतीन पहरंति, अन्येवा स्वलिंगगृहिभ्यो व्यतिरिक्तास्ते च भिक्षुकादयोऽवगंतव्यास्तेक्षुल्लकादीन् व्युद्ग्राह्यापहरंति, [भा. १००३ ] एए चेव य ठाणे, गीयत्थो निस्सितो उवज्जेइ । भावविहारो एसो दुविहो उ समासतो भणिओ ।।
वृ- एतान्येवानन्तरोदितानि स्थानानि गीतार्थो गीतार्थनिश्रितश्च वर्जयति तत्र गीतार्थः स्वयं कुशलत्वात् गीतार्थनिश्रितस्तु गीतार्थोपदेशेन एष भावविहारो द्विविधो भणितः समासतः संक्षेपेण ।। [भा. १००४ ] सोपुन होइ दविहो, सम्मतकप्पो तहेव असमत्तो ।
तत्थसमत्तोइणमी, जहन्नमुक्कोसतो होइ ।।
वृ- स पुनर्भावविहारो द्विविधोऽपि भूयो द्विविधो भवति । तद्यथा-समाप्तकल्पस्तथैवासमाप्तोऽसमाप्तकल्पः । तत्रायंसमाप्तः समाप्तकल्पो द्विविधो भवति । तद्यथा - जधन्य उत्कृष्टश्च अनयोरेव
प्रमाणमाह
गीयत्थाणं तिण्हं, समत्तकप्पो जहन्नतो होति । बत्तीससहस्साइं हवंति उक्कोसओएस ।।
वृ- गीतार्थानां त्रयाणां विहारः समाप्तकल्पो जधन्यो भवति । उत्कृष्टस्त्वेष समाप्तकल्पो द्वात्रिंशत्सहस्त्राणि भवन्ति । [भा. १००६]
[भा. १००५]
तिहसमत्तो कप्पो, जहनउ दोनिऊजयाविहरे ।
गीयत्थाणवि लहुओ, अगीएगुरुगा इमे दोसा ।।
वृ-त्रयाणां किल समाप्तकल्पो जघन्यो भवति ततोयदा द्वौ विहरतस्तदा द्वयोगीतार्थयोर्विहरतोर्लघुका मासाः प्रायश्चित्तं, अगीतार्थयोश्चत्वारो गुरुका द्वयोश्च विहरतोरिभे वक्ष्यमाणा दोषास्तानेवाहदोहवि विहरंताण सलिंगगिहलिंग अन्नलिंगेय ।
[भा. १००७]
होइ बहुदोस वसही गिलाणमरणे य सल्लेय ।।
बृ- द्वयोर्विहरतोः स्वलिङ्गान्यलिङ्गगृहलिङ्गानधिकृत्य भूयांसी दोषास्तद्यथा-एकोवसतिपाल एको भिक्षार्थं गतस्तत्र यो भिक्षार्थं गतस्तस्य खलिङ्गे संयत्या आलोपादिकं पृच्छन्त्याः आत्मपरोभयसमुत्था दोषाः; । परलिङ्गे चरकादिकाया गृहि लिङ्गे स्त्रियाः प्रोषितभर्तृकादिकायाः । होइ बहुदोसवसहित्ति हिण्डमानाद्वसतिर्बहुदोषा भवतीति किमुकक्तं भवति वसतिपालस्य हिण्डमानापेक्षया भूयांसो दोषाः । एकान्तमिति कृत्वा स्वलिङ्गिन्यादीनामुपपातसम्भवात् प्रदीपनकेच लग्ने एकाकी स कथं करोति । अथैते दोषा मा भूवन्निति शून्यां वसतिं कृत्वा निर्गच्छतः । तदानीं वक्ष्यमाणा बहवो दोषास्तद्यथाद्वयोर्विहरतोर्यद्येको ग्लानो भवति तदा तस्य ग्लानस्य एकाकिनो मोचने पिपासादिसम्भवतस्तथा मरणे मरणकाले शल्यं नोद्धृत्तमिति । शल्येन तथाच स्थिते सति गरीयांसो दोषाः तत्र द्वयोर्निर्गमने दोषानाह[ भा. १००८ ] मिच्छत्तय बहुसुयचारण भडि य मरणं तिरिक्खमनुयाणं । आएस वालनिक्केयणे व सुणे भवे दोसा ।।
वृ- उत्सर्गतस्तावदियं समाचारी शून्या वसतिर्न कर्तव्या । यदिपुनस्तौ शून्यां वसतिं कुरुतस्ततस्तयोः प्रत्येकं प्रायश्चित्तं चतुर्लधुत्तपसा कालेन चउ गुरु उक्तं च-सुन्नं जति वसहि करेति चउ लहुया दोहिवि
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International