Page Text
________________
२९४
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१- १/३५ विरोधः, अत्र सूरिराह-एगंतेनेत्यादि, न खल्वस्माकं स्वशक्ति निगृहनेन यथाशक्तिप्रवृत्तिविरहितः केवलपरिणामः एकान्तेन प्रमाणं तस्य परिणामाभासत्वात्, किन्तु सूत्रं प्रमाणी कुर्वतो यथाशक्ति प्रवृत्तिसमन्वितः न चैकाद्यभावे गच्छे वसन् सूत्रमनुवर्तते । ततस्तस्य तात्विकपरिणाम एव नेति स शल्यस्य जीवितनाशेचरणनाशः । पुनरपि वक्तव्यानन्तरं विवक्षुः प्रश्नमुत्थापयति[भा.९२३] चोयग किंवा कारणपंचण्हसती तहिनवसियव्वं ।
दिटुंतो वाणियए पिंडिय अत्थे वसिउकामो ।।। वृ- चोदक आह-यत्र पञ्चानां परिपूर्णानामसदभावस्तत्र न वस्तव्यमित्यत्र किंवा कारणं को नाम दोषः ? सूरिराह-अत्र अधिकृतार्थे वणिजा पिण्डितार्थेन वस्तुकामेन दृष्टान्तः उपमा, गाथायां सप्तमी तृतीयार्थे । इयमत्रभावना-कोऽपिवणिक्तेन प्रभूतोऽर्थः पिण्डितः । ततः सोऽचिन्तयत् ।कुत्रमया वस्तव्यं यत्रैनमर्थंपरिभुजेह [य] मिति ततस्तेनपरिचिन्त्येदं निश्चिक्ये;[भा.९२४] तत्थन कप्पइवासो आहारा जत्थ नत्थिपंच इमे ।
राया वेजोधणिमं नेवइया रूवजक्खाय ।। वृ-तत्रममनकल्पतेवासोयोमे वक्ष्यमाणाः पञ्चनाधाराः । केतेइत्याह-राजानृपतिवैद्यो भिषक्, अन्ये चधनवन्तो नैतिकका नीतिकारिणो रूपयक्षाधर्मपाठकाः । कस्मादितिचेदत आह[भा.९२५] दविणस्य जीवयस्ययवाधातो होज जत्थनत्थेत ।
वाधाएवेगतरस्सदव्यसंघाडणाअफला ।। वृ-यत्रनसन्त्येते राजादयः परिपूर्णाः पञ्चतत्र नियमतो द्रविणस्य धनस्य जीवितस्य वाव्याघातो भवेत् । वेद्यैन विना जीवितस्य, राजादिभिर्विना धनस्यव्याधाते चैकतरस्य धनस्य जीवितस्य वा द्रव्यसङ्घाटना द्रव्योपार्जना विफला परिभोगस्या सम्भवादथवा[भा.९२६] रणा जुवरणा वा महयरय अमच्च तहकुमारेहिं ।
- एएहिं परिग्गहियं, वसेजरजं गुणविसालं ।। वृ-राजायुवराजेन महत्तरकेनामात्येन तथाकुमारैतैः पञ्चभिः परिगृहीतंराज्यं गुणविशालंभवति। गुणविशालत्वाच्च तद्वसेत् । तत्र कीशोराजेतिराजलक्षणमाह[भा.९२७] उभतो जोनीसुद्धोराया दसभागमेत्तसंतुट्ठो ।
लोए वेदेसमए कयागमोधम्मितोराया ।। वृ-योराजाउभययोनिशुद्धः मातृपितृपक्षपरिशुद्धः । तथा प्रजाभ्योदश भागमात्रग्रहणसन्तुष्टः । तथा लोके लोकाचारे वेदे समस्तदर्शनिनां सिद्धान्ते समये नीतिशास्त्रे कृतागतः कृतपरिज्ञानोधार्मिको धर्मश्रद्धावान्स राजा, शेषस्तुराजाभासः, तथा[भा.९२८] पंचविहेकामगुणेसाहीणेभुंजएनिरुविगे।
वावरविप्पमुक्को राया एयारिसो होइ।। वृ- पञ्चविधान् पञ्चप्रकारान् रुपरसगन्धस्पर्शशब्दलक्षणान् कामगुणान् स्वाधीनान स्वभुजोपार्जितान् निरुद्विग्नः प्रत्यन्तराजकृतमनोदुःखासिकाया अभावात् व्यापारविप्रमुक्तो देशपरिपन्थनादिव्यापारविप्रमुक्ती युवराजादीनां तद्व्यापाराध्यारोपणातोयः स एतादृशो सजाभवति, युवराजस्य स्वरुपमाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |