Page Text
________________
उद्देशक : १, मूलं:३०, [भा. ८७२]
२८१ स्सामो। एष गाथा भावार्थः । अक्षरयोजनात्वियम्-एकपुत्रः क्षेत्रंगतः, एकोऽटवी देशान्तरेषुपरिभ्रम तीत्यर्थः । अपरएकस्तत्रैवसंतिष्ठति पितरिचमृतेधनं सर्वेषामपि समानंएवमत्रापि पितापितृस्थानीयतीर्थकरःक्षेत्रंक्षेत्रफलंधनंपुनर्भावतः परमार्थतः सिद्धिस्तांयूयमिवयुष्मदुपार्जननवयमपिगमिष्यामः उक्तागतिष्वपियथाच्छन्दस्य वितथप्ररूपणा ।सम्प्रतितेषां यथाच्छन्दानामेवंवदतांदोषमुपदर्शयतिभा.८७३] जिनवयणसव्वसारं मूलं संसारदुक्खमोक्खस्स।
संमत्तं मइलेत्ताते दोगइवढगाहोति ।। . वृ-ते यथाच्छन्दाश्चरणेषु गतिषु चैवं ब्रुवाणाः सम्यक्त्वं सम्यग्दर्शनं कथं भूतमित्याह-जिनानां सर्वज्ञानां वचनं जिनवचनं द्वादशाङ्गं तस्य सारं प्रधानं प्रधानताचास्य तदन्तरेण श्रुतस्य पठितस्याप्यश्रुतत्वात् ।पुनः किंविशिष्टमित्याहमूलंप्रथमंकारणंसंसारदुःखमोक्षस्यसमस्तसांसारिकदुःखविमोक्षस्य तदेवंभूतंसम्यक्त्वंमलिनयित्वाआत्मनोदुर्गतिवर्धकाभवन्ति ।दुर्गतिस्तेषामेववदतांफलमितिभावः। इह पूर्वमुत्सवेऽनुत्सवेवा गृह्णाणस्य पार्श्वस्थस्य प्रायश्चित्तमुक्तं । तत्र उत्सवप्ररूपणार्थमाह[भा.८७४) सक्कमहादीया पुन पासत्थे ऊसवा मुणेयव्वा ।
अहछंदे ऊसव्वोपुन,जीएपरिसाएकहेइ ।। वृ- पार्श्वस्थे पार्श्वस्थस्य उत्सवा ज्ञातव्याः शक्रमहादयः इन्द्रमहादयः । आदिशब्दात् स्कन्दरुद्रमहादिपरिग्रहः यथाच्छन्दस्व पुनरुत्सवोयस्याः पर्षद:पुरतो यथाच्छन्दः स्वच्छन्दविकल्पितं प्ररूपयतिसा पर्षत्ज्ञातव्याः । तदपिचउत्सवभूतायांपर्षदिस्वकीयकुमतप्ररूपणंचतुर्मासषण्मासवर्षेषु कदाचिद्वा करोति । अभीक्ष्णंवा ततः एतेषु स्थानेषुवक्तव्यं तच्च पार्श्वस्थानमानुसारेण ज्ञेयमत आह[भा.८७५] “जउलहुउतह लहुगा, चउगुरूतहिं ठाणेजेहिं; ।
ठाणेचउगुरुगा, छम्मासेतत्थउज्जाने ।। भा.८७६] जेहियंपुन छम्मासा, तहिंच्छेयं ठाणए मूलं ।
पासत्थे जहभणियं, अहच्छंदे विवढियंजाणे ।। वृ-यत्र पार्श्वस्थस्य मासलघुप्रायश्चित्तमुक्तंतत्र यथाच्छन्दसि चत्वारो लघुकाः यत्रस्थानेचत्वारो लघुकाः तत्रस्थाने चत्वारोगुरवः ।यत्रचत्वारोगुरवः । यत्रचत्वारोगुरुकास्तत्रषण्मासान्गुरुन्जानीहि। यत्र पुनः षण्मासाः तत्र ज्ञातव्यः च्छेदः, च्छेदस्थाने च मूलं, । तद्यथा-यद्युत्सवाभावे कदाचित् कथयतितश्चत्वारो लघुका मासाअथाभीक्ष्णंकथयति । ततश्चत्वारो गुरुकाः, अथोत्सवे कदाचित्ब्रूते ततश्चत्वारो गुरुकाः, । अभीक्ष्णकथने षण्मासा गुरवः, चतुरोमासान यावत्कदाचित कथने चत्वारोगुरुकाः षण्मासान् यावत्कदाचितकथने षण्मासा गुरवः वर्षयावत् कदाचित् कथनेच्छेद, चतुरोमासान् यावत् अभीक्ष्ण कथने षण्मासागुरवः षण्मासान् यावत् अभीक्ष्णकथने च्छेदः । वर्ष यावदभीक्ष्णकधने मूलं । अत्रोत्सवानुत्सवविशेषरहिततया सामान्यतोऽभिधानं उक्तमोघेन प्रायश्चित्तम्, अधुना विभागत उच्यते । चतुरो मासान् यावत्कदाचित् उत्सवाभावे प्ररपणायां चत्वारो लघुमासाः, षण्मासान्यावत्चत्वारोगुरवः,वषयावत्षण्मासागुरवः ।वर्ष यावदेवंप्ररूपणायांच्छेदः,। चतुरो मासान् यावदुत्सवेकदाचित्प्ररूपणायां चत्वारो मासा गुरवः । षण्मासान् यावदेवं प्ररूपणायां षण्मासा गुरवः, वर्ष यावत्तथा प्ररूपणायांच्छेदः । तथाचतुरोमासान्यावदुत्सवे अभीक्ष्णंप्ररूपणायां चतुर्गुरुकच्छेदः षण्मासान्यावदेवं प्ररूपणायांषट्गुरुकः । वर्षयावदेवं प्ररूपणायांमूलमिति, एतदेव
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |