Page Text
________________
२७१
उद्देशक : १, मूलं : २५, [भा. ८३१] सम्प्रति पुनो आलोएज्जा' इत्यादिसूत्रं व्याख्यानयतिभा.८३२] सेसम्मिचरित्तस्या लोयणयापनोपडिक्कमणं ।
च्छेदंपरिहारंवा जंआवन्नो तयं पावे ।। वृ- यद्यपि प्रतिमाप्रतिपन्नस्य चारित्रविराधनासीत् तथापि न चारित्रं सर्वथापगतं किन्तु शेषोऽवतिष्ठते ।व्यवहारनयमतेनदेशभङ्गेनसर्वभङ्गाभावात्ततःशेषेचारित्रस्य सतिपुनरालोचना पुनः प्रतिक्रमणंनतुपुनःशब्दोद्वितीयवारापेक्षः । तथाच लोके वक्तारः कृतमिदमेकवारमिदानींपुनः क्रियते इति । अत्र तु प्रथममेवालोचनं प्रथममेव च प्रतिक्रमणं ततः कथं पुनः शब्दोपपत्तिः? उच्यते-यत्रैव स्थानेसोऽकृत्यंकृतवान् । तत्रैवस इत्थमचिन्तयत् आलोचयामिप्रतिक्रमामिचतावदहमेतस्याकृत्यस्य पश्चाद्गुरुसमक्षं भूय आलोचयिष्यामि च एवं च चिन्तयित्वा तथैव आकार्षीत् ततो घटते पुनः शब्दोपादानमितियदिवायदेव तदानींहादुष्टुकृतंदुष्ठुकारितमित्यादिचिन्तनंतदेव च प्रतिक्रमणमिति भवति । तदपेक्षया पुनःशब्दोपपत्तिः यदपिचच्छेदंपरिहारंवाग्रायश्चित्तमापन्नस्तत्प्राप्नोतिप्रतिपद्यते । सम्प्रति यदुक्तं । नियट्टखिंसंतणुग्धाया इति तद्व्याख्यानयति[भा.८३३] एवंसुभपरिणामंपुनोवि गच्छंतितंपडिनियत्तं ।
जेहीलइखिंसइवा पावतिगुरुएचउम्मासे ।। वृ-एवंपुनरालोचना प्रतिपत्यादिप्रकारेण शुभपरिणामंशोभनाध्यवसायंपुनरपिगच्छे प्रतिनिवृत्तं सन्तं यो हीलयति खिंसयति वा, तत्र यदसूयया निन्दनं तत् हीलनं यथा समाप्तिं नीताऽनेन प्रतिमासांप्रतमागतो वर्तते ततः क्रियतामस्य पूजेति यत्पुनः प्रकटं निन्दनं सा खिंसा यथाधिक तव भ्रष्टप्रतिज्ञस्येत्यादिसप्राप्नोतिप्रायश्चित्तं गुरुकान् अनुद्घातान् चतुरोमासान् ।
मू. (२६) भिक्खू वा गणाओ अवक्कम्म पासत्थविहारे विहरजा सेयइच्छेजा दोच्चंपि तमेवगण उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए अत्थिया इत्थ से पूणो आलोएज्जा, पुनो पडिक्कमेजा, पुणोछेद परिहारस्स उवट्ठाइजा।
वृ-भिक्खूय गणातो अवक्कम्मेत्यादि भिक्षुरुक्तशब्दार्थः वा वाक्यभेदे गणादपक्रम्य निःसृत्य पार्श्वस्थविहारं पार्श्वस्थचर्यां प्रतिपद्येत स भूयोऽपि भावपरावृत्या इच्छेद्वितीयमपि वारं गणमुपसम्पद्य विहर्तुं अथिया इत्थेत्ति अस्ति चात्र कश्चित् यः शेषे चारित्रस्य सति पुनरालोचयेत्, पुनः प्रतिकामेत् पुनश्छेदं परिहारं वा यः प्रायश्चित्तमापन्नस्तस्य च्छेदस्य परिहारस्य वा प्रतिपत्तयेऽभ्युतिष्ठेत् । यः पुनः सर्वथापगते चारित्रं पुनरालोचयेत् पुनः प्रतिक्रामेत् स मूलमापन्न इति मूलस्य प्रतिपत्तयेऽभ्युतिष्ठेत् । इदं सूत्रं पार्थस्थविषय एवमुक्तमेवं यथाच्छंदसिकुशीले अवसन्नेसंसक्तेच वक्तव्यम् । यद्यथा
मू. (२७) भिक्खू य गणातो अवक्कम्म अहाच्छंदविहारं विहरेजा । सो इच्छंजा दोच्चंपि पुनो पडिक्कमेजा पुनो छेयपरिहारस्सुउवट्ठाइजा तहेवगणंउवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए अस्थिया इच्छसेसे पुनो आलोएज्जा ।। मू. (२८) एवं कुसील विहारं विहरेज्जा। मू. (२९) एवं ओसन्न विहारविहरेज्जामू. (३०) एवं संसत्त विहारं विहरेज्जावृ-अथामीषांसूत्राणांपूर्वसूत्रत्रयेण सह कः सम्बन्ध इत्यत आह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |