Page Text
________________
२६८
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१- १/२५ पादोत्क्षेपणे च तथा दृष्टे सागारिके मृगपदीरूपे प्रतिसेवेइति परिणते भावे च शब्दात्प्रतिसेवाकरणे च यथायोगंप्रायश्चित्तमितिद्वारगाथासंक्षेपार्थः ।
साम्प्रतमेनामेव गाथां विवरीषुः प्रथमतोबहुपुत्रद्वार विवृणोति[भा.८२१) बहुपुत्तत्थी आगमदोसुबलेसुंतुथालिविज्झवणा ।
अनोनं पडिचोयण वच्चगणं माच्छलेपंता ।। वृ- बहुपुत्रा स्त्री देवतारूपं तस्या आगमो द्वयोरुपलयोरुपरितया स्थाली निवेशिता सा पतिता । जातमग्नेर्विध्यापनं ततः परस्परं प्रतिचोदना तदनन्तरं तया उक्तंच-व्रजगणं गच्छं मा प्रान्तदेवता त्वां च्छलयिष्यतीति । एष गाथाक्षरार्थो भावाथ स्त्वयम्- सम्मद्दिट्ठी देवया इत्थीरूवं बहु य पुत्ते चेडरूवे विउविता पडिमागयस्स साहस्ससमीवमल्लीणाचेडरूवाणि रोवमाणाणिभणंति 'भत्तं देहि त्ति ।सा भणति- 'खिप्पंरंधेमिजावतावमारोयह' ।ताहेसादोन्निपाहणेजमलेठवेउतेसिंमझेअगिंपज्जलित्ता तेसिं उवरिप्पिहडं पाणियस्स भरित्ता मुक्कं, तं पिहडं तइय पत्थरेण विणा पडियं सो अग्गी विज्झवितो ततोपुनो वि अगिंपज्जालिऊण पिहडं पाणियभरियं मुक्कं तहेवपडितंअग्गी विज्झवितो । एवं तइयंपि वारं विज्झवितो । ततो पडिमागतो साहू भणति-एत्तीएणं विन्नाणेणं तुम एत्तियाणि चेउरुवाणि निप्फाएसि ।एवंभणमाणस्सतस्सपच्छित्तंचउलहुयं, ।साभणति-तुमंकहमेत्तिएणसुएणअप्पायोग्गो पडिमंपडिवन्नो सिग्धंजाहि गच्छंमातेपंतदेवयाछलेहितिगतंबहुपुत्रद्वारम् ।।इदानींपुरुपमेधद्वारमाह[भा.८२२] उवाइयंसमिद्धं महापसुंदमो सज्जमज्झाए।
एत्थेवता निरिक्खह दिवे वाइंसमणोवा ।। वृ-सकदाचिदव्यक्तआर्यासमीपेकायोत्सर्गेस्थितस्तत्रच बहवो मनुष्या आर्यावन्दनार्थमागतास्ते च तस्य प्रतिमा स्थितस्य साधोत्समीपदेशे स्थिता ब्रुवते । यथा यदीपयाचितकमाया भट्टारिकायाः समीपेयाचितं यथायद्यमुकंप्रयोजनमस्माकं सेत्स्यति । ततो महापशुंप्रयच्छाम इतितदिनानी समृद्धं निष्पन्नमित्यर्थः ततः सद्य इदानीं पशुं दद्मः महापशुर्नामपुरुषः । ततो गवेषयत अत्रैव कञ्चित् मनुष्यं गता गवेषणायमनुष्याः,दृष्टःसप्रतिमाप्रतिपन्नो दृष्ट्राचकथितंमूलपुरुषाय यथैव श्रमणो दीयतामार्याय इति एवमुक्ते यदि भयेन वार्ड् करोति, देशीवचनमेतत् नशनं करोति नश्यतीत्यर्थः । यदि वा श्रमणोऽहमितिब्रूते तदा प्रायश्चितंचतुर्लघु । [भा.८२३] उदगभएणपलायइपवइरुक्खंदुरुहए सहसा ।
एमेव सेसएसुविभएसुपडिकारमो कुणति ।। वृ- सोऽव्यक्तः प्रतिमा प्रतिपन्नः कायोत्सर्गेण स्थित उदकप्रवाहे नद्यादिगते समागच्छति यधुदकभयेनपलायते, यदिवाप्लवतेतरति, अथवासहसावृक्षमारोहति, तदातस्य-प्रायश्चितंचतुर्लघु, । एवमेव अनेनैवप्रकारणशेषेष्वप्यम्यादिसमुत्थेषुभयेषुसमुत्थितेषुयदिप्रतिकारंकरोति,तदाचतुर्लघुः । इयमत्रभावना-अग्नौप्रसर्पतिसर्पवासमागच्छतियदिपलायतेअन्यवाप्रतीकारंकरोति,तदा प्रायश्चितं प्रत्येकं चतुर्लघु, । एतानि च पुरुषमेधोदकाग्निहस्तिसर्परूपाणि देवताकृतान्यपि संभाव्यन्ते स्वाभाविकानिचातत्रयदिदेवताकृतानिस्वाभाविकानि सर्वेष्वप्येतेषुप्रत्येकंचतुर्नधुः । साम्प्रतमस्थण आलोयणोत्यादि व्याचिख्यासुराह[भा.८२४] जेट्टज्ज पडिच्छाहिए अहंतुब्भेहिंसमंवच्चामि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |