________________
२४६
व्यवहार - छेदसूत्रम् - १-१/२०
अभिसेयंमि यचउरो सेसाणं पंच चेव गमा ।।
वृ- शक्तौ सत्यां पञ्चापियुगपन्निस्तारयेत् । शक्त्यभावे एकैकहान्या यावत् पूर्वं क्षुल्लकं निस्तारयेत्, सोऽपि यदैकस्तरुणोऽपरोऽतरुणः । तरुणी नाम प्रथमकुमारत्वे वर्तमान इतरोऽतरुणस्तयो स्तरुणोनिस्तारणीयः तरुणयोरतरुणयोर्वानिष्पन्नः, बालस्य सूत्रार्थ निष्पन्नता वज्रस्वामिन इव भावनीया । द्वयोर्निष्पन्नयोर्वासपरिवारः द्वयोः सपरिवारयोरपरिवारयोर्वा सलब्धिकः । द्वयोः सलब्धिकयोरलब्धिकयोर्वा यो भवत्यभ्यासे स निस्तार्यः । एते पञ्चगमाः क्षुल्लकस्य । अभिषेके चत्वारः निष्पन्नतया तस्य निष्पन्नानिष्पन्नगमाभावात् शेषाणां स्थविरभिक्ष्वाचार्याणां पञ्च गमाः ।। सम्प्रति साध्वीरधिकृत्य निस्तारणमाह
[भा. ७३२]
[भा. ७३३]
वृ- इदं गाथाद्वयं साधुगतगाथाद्वयमिव व्याख्यातव्यम् ।। अधुना क्षुल्लकादिक्रमकरणे प्रयोजनमाह[ भा. ७३४] अनुकंपा जनगरिहा तिक्खखुहो होइ खुडतो पढमं । इइ भत्तपानरोहे दुल्लभभत्तेवि एमेव ।।
वृ- क्षुल्लकस्य यदा प्रथमतो भक्तपानविषये निस्तारणं क्रियते तदा तस्यानुकम्पा कृता भवति, । यदि पुनस्तस्य प्रथमं निस्तारो न क्रियते । किन्त्वाचार्यादीनां तदा जनगर्हा यथाधिगतान् मुण्डान् यद्वालं बुभुक्षाक्रान्तं मुक्त्वा आत्मानं चिंतितवन्तइति । अपिच बालत्वादेव स तीक्ष्णक्षुत्त्वाच्च स्तोककालेनापि भक्तपाननिरोधेन क्लममुपयाति, तेन कारणेन क्षुल्लकः प्रथमं निस्तार्यते तदन्तरं स्थविरः । सोऽपिहि बालतवू स्तोककालेनापिभक्तपाननिरोधेन क्लाम्यति । केवलं क्षुल्लकापेक्षया मनाक् सह इति तदनन्तरं तस्योपादानं स्थविरादपि भिक्षुश्चिरकाल सह इति तदनन्तरं तस्योपादानं । ततोऽप्यभिषेकः समर्थस्तस्मादाचार्य इति तदनन्तरं तस्योपादानं स्थविरादपि भिक्षुणोपात्ताविति इति प्रथम भक्तपाननिरोधक्षुल्लकादिक्रमकरणे प्रयोजनं गतं बंधलभंतमलभंत इति द्वारम् । अधुना दुर्लभभक्तद्वारमाह- दुल्लभभत्तेवि एमेव एवमेव अनेनैव प्रकारेण दुर्भिक्षत्वेन दुर्लभभक्ते निस्तारणविधिर्वक्तव्यः । तद्यथा
[ भा. ७३५]
[भा. ७३६]
[भा. ७३७]
[भा. ७३८ ]
वृ- क्षुल्लकादिक्रमकरणप्रयोजनमपि तथैव वक्तव्यम् ।
Jain Education International
खुड्डिया थेरी भिक्षुणी अभिसेयपवित्ति भत्तपानं तु । करणं तासिंइणमो संजोगगमं तु वोच्छामि ।। तरुणी निष्पन्न परिवारा लद्धिया जाय होइ अब्भासे । अभिसेयाए चउरो सेसाणं पंच चेव गमा ।।
खड्डे धेरै भिक्खू अभिसेयायरिय दुल्लभं भत्तं । करणं तेसिंइणमो संजोगगमं तु वोच्छामि ।। तरुणे निप्पन्न परिवारे सलद्धिए जेय होइ अब्भासे । अभिसेयंमि यचउरो सेसाणं पंच चेव गमा ।। खुड्डियथेरी भिक्खुणि, अभिसेयपविति दुल्लभं भत्तं । करणं तासिंइणमो संजोगगमं तु वोच्छामि ।। तरुणी निप्पन्न परिवारा, सलद्धिया जा य होइ अब्भासे । .अभिसेयाए चउरो सेसाणं पंच चेव गमा ।।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org