Page Text
________________
२४७
उद्देशकः १, मूलं:२०, [भा. ७३८]
गतंदुर्लभभक्तद्वारंभक्तपरिज्ञाद्वारं ग्लानद्वारंच युगपदाह[भा.७३९] परिणाय गिलाणस्सयदोण्हवि कयरस्स होतिकायव्वं ।
असतीएगिलाणस्सयदोण्ह वि संतेपरिणाए ।। वृ- परिज्ञातेति पदैकदेशे पदसमुदायोपचारात् भक्तपरिज्ञाशब्दः प्रत्याख्यानवाचीत्वात्तस्य च परनिपातःप्राकृतत्वात्सुखादिदर्शनाद्वाप्रत्याख्यातभक्तस्यस्लानस्यचसंभवेद्वयोर्मध्येकतरस्यभवति कर्तव्यम् ? । उच्यते-शक्तौ सत्यां द्वयोरपि कर्त्तव्यम् । अथ न शक्तो द्वयोरपि कर्तुं ततो ग्लानस्य कर्तव्यम्, तस्य जीवितसापेक्षत्वात् । शक्तौ सत्यां द्वयोरपि वैयावृत्ये क्रियमाणे सति परिज्ञाते भक्ते प्रत्याख्यातभक्तस्येत्यर्थः । विशेषतरं कर्तव्यमिति वाक्यशेषः अथ शक्तावसत्यां ग्लानस्य कर्तव्यमित्युक्तम् किंकारणमत आह[भा.७४०] सावेक्खो उगिलाणो निरवेक्खो जीवियंमि उपरिणी ।
इइदोण्हविकायव्वे उक्कमकरणेकरेअसहू ।। वृ-ग्लानो जीविते जीवने सापेक्षः, परिज्ञी भक्तपरिज्ञानवान् जीविते निरपेक्षस्ततोऽवश्यं ग्लानो जीवयितव्य इति, द्वयोरपि कर्तव्येऽसहोऽसत्यां उत् क्रमेण भक्तपरिज्ञावन्तमुल्लंध्य ग्लानस्य करणं करणीयं वैयावृत्यं कुर्यात् । यदुक्तं शक्तौ सत्यां द्वयोरपि कर्तव्ये प्रत्याख्यातभक्तस्य विशेषतः कर्तव्यमिति । तत्रकारणमाह[भा.७४१] वसहेजोहे यतहा निजामगविरहिए जहापोए।
पावति विमासमेवंभत्तपरिणाएसंमूढो ।। वृ-यथावृषभोबलीवर्दः सुसारथिरहितः, यथावायोधाःसुस्वामिविरहितास्तथा निर्यामकविरहितः पोतः प्राप्नोति विनाशमेवं भक्तपरिज्ञायां सम्यक् निर्यामकाभावतः संमूढः सन् समाधिलक्षणप्राणविनाशमाप्नोति । तत्र प्रथमं वृषभदृष्टान्तंभावयति[भा.७४२] नामेण विगोएणविपलायंतो विसावितोसंतो।
'अविभीरू विनियत्तइवसहो अप्फालिओपहुणा ।। वृ- यथा वृषभः प्रथमं सारथिरहितः सन् प्रतिवृषभेण युद्धे पराजितो विपलायते न युद्धाभिमुखी भवति । विपलायमानश्चकथमपिप्रभुणासारथिनादृष्टःसन्नाम्नागोत्रेणचशापितःशब्दितआकारित इत्यर्थः । तथा प्रसादपुरस्सरमास्फालितश्च स्कन्धादिप्रदेशेषु हस्तेन तत एवं प्रोत्साहितसत्वः सन्, अपिसंभावने । भीरुरपि विपलायमानोऽपि पुनरपि प्रति वृषभेण सह युद्धदानाय प्रतिनिवर्तते । एवं कृत प्रत्याख्यानोऽपि सम्यग् निर्यामकाभावतो जातमन्दपरिणामोऽपि निर्यामकेन प्रोत्साहितः सन् प्रतिनिवर्तते । सपरीषहचमूमभिभवितुमितिभावितोवृषभदृष्टान्तः । सम्प्रतियोधदृष्टान्तभावनामाह.. [भा.७४३] अप्फालिया जहरणेजोहाभंजंतिपरबलाणीयं ।
___ गीयजुतोउ परिणी तह जिणइ परीसहानीयं ।। वृ-प्रभुणा नाम्ना गोत्रेण गुणप्रशंसने च आस्फालिता आ समन्तात् स्फारं प्रापिता यथा योधाः सुभटा रणे संग्रामे परबलानीकं परेषां वैरिणां बलं तच्च तत् अनीकं च परबलानीकं भजन्ति । तथा परिज्ञी भक्तपरिज्ञावान् गीतयुतसम्यग् निर्यामकोपेतो जयति अभिभवति परिषहानीकमिति । उक्ता योधदृष्टान्तभावना ।सम्प्रति पोतदृष्टान्तभावनाप्राह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |