________________
उद्देशक : १, मूलं : १८, [भा. ५८२ ]
२०५
तथैवाप्रतिकुञ्चितबुद्धया व्याध आगत इतिवक्तव्यमित्यर्थः । तद्यथा-वाही सुंदरं मंसंघेत्तुं इस्सराभिमुहं संपट्ठितो चिंतेइय सव्वं मंसं इमस्स दायव्वंति । पत्तो इसरसमीवं । तेन च ईश्वरेण कारणे अकारणे व सहसा पूर्वापरमयपर्यालोच्य मत्सरितो मत्सरस्तस्योत्पादितो यथा किमिति त्वमुत्सूरे समागत इति । खरंटणभीतो रुट्टो सक्कारं दिति ततियए सेसं । भिक्खूणि वाह चउत्थो सहसा पलिउंचमानेउं ।।
[ भा. ५८३ ]
वृ- स उक्तप्रकारेण मत्सरितः सन् खरण्टनभीतः खरण्टनमुक्तप्रकारेण निर्भर्त्सनं तेन भीतः खरण्टनभीतोरुष्टो रोषं गतवान् ततस्तेन रुष्टेन प्रतिकुञ्चितंन सर्वं मासं दिन्नं । ततस्तस्मिन् सहसा मत्सरिते खरण्टनभीते रुष्टे प्रतिकुञ्चिते द्वितीयभङ्गस्योपनयः कार्यः । स चैवं आलोयगो वि आगतो पुच्छितो केन कारणेन आगतोऽसि भणियमिवराहमालोएउं आयरिएणंखरण्टितो कीस तहा विहरियं जहा अवराहं पत्तो आलोएन्तो वा खरण्टितो ततो तेन न सम्ममालोइयं इति । गतो द्वितीयभङ्गस्तृतीयभङ्गभावनार्थमाहसक्कारं देति तइयए असेसं तृतीयभंगे स ईश्वरस्तस्य व्याधस्य सत्कारं कृतवान् । ततः स व्याधस्तस्मै अशेषं समस्तं मांसं ददाति । एषोऽक्षरार्थो भावार्थस्त्वयम्-तहेव वाहा संपट्टितो मंसं घेत्तुं चिंतेइ य न सव्वं मंसं मए दायव्वं ति पत्तो ईसरसमीवं ईसरेण सुड्ड आढाइतो तेन से सव्वं मंसं दिन्नं । एवमालोयगोवि संपट्टितो, पाडिएहिय साहुं पुच्छति अमुगस्स आयरियस्स मज्झेण आगतोऽसि । सो भणति आमं, रिसो-सो आयरितो सुहाहिगमो नवत्ति तेन भणियं । दुरहिगमो तहेव तेन चिंतियं न सम्मं मए आलोइयव्वंति । आगतो गुरुसमीवं । तेन सम्ममाढातितो पुच्छितो य- किमागमनं । तेन भणियंआलोइउं । ताहे आयरिएणं सुडउववूहितो धन्नोसतिममिच्चादि विभासा । तेन तुट्टेण सव्वं सम्मं आलोइयं गतस्तृतीयो भङ्गः । चतुर्थभङ्गस्य त्वेषा भावना-सो वाहो मंसं घेत्तुं पट्ठितो चिंतेइ य न सव्वं मंसं मए दायव्वंत्ति । एवं पलिउंचिय आगतो ईसरेण खरण्टितो तेन य खरंटिएण पुव्वपलिउंचिय भावेण न सव्वं दिन्नं । एवमालोयगे वि उवनयो कायव्वो ।।
सम्प्रति चतुर्ष्वपि भङ्गेषु गोणीदृष्टान्तभावना । जहा गोणी दोहिउकामा पन्हुया आगया सामिणा उवज्झिया गृहे प्रविशन्ती मधुरभणित्या नाम्ना उपाहुता आकारिता इत्यर्थः । ततो हट्ठेण पुट्ठा धूमाईहिय उवग्गहियावलिमत्ताएय निउत्ता भक्खे नियोजिता इत्यर्थः । ततो सव्वं खीरं पएहुया एवमालोचकेऽपि प्रागुक्तानुसारेण स्वयमुपनयो भावनीयः । बिइया गोणी दोहिउकामा पन्हुया आगयो न ढाइया पिट्टिया य वंसाईहिं । तीए न सव्वं खीरं दिन्नं । एवमालोचकेप्युपनयो भावनीयः । तइया गोणी अ दोहेउकामा आगया उज्झया पलिंमत्ताएनिउत्ता सव्वंपन्हुया एवमालोयगेवि विभासा । चतुत्थी गोणी अदोहिउकामा आगया सामिणा पिट्टिया । सव्वं खीरं न हु पन्हुया । अत्राप्यालोचके तथैवोपनयः ।। अधुना चतुर्ष्वपि भङ्गेषु भिक्षुकीदृष्टान्तो भाव्यते-काइ भिक्खुणी कस्सइ पुव्वपरिचियस्स घरं गया तीए पइरिक्के खोरियं दिलं गहियं च । गया नियट्ठाणं पच्छा से भावो परिणतो अप्पेमि त्ति घरं गया तेहिं आढाइया तुट्ठाए दिन्नं खोरियं, एवमालोयगेवि विभासा । अना भिक्खुणी कस्सइ पुव्वपरिचियस्स घरं गया तीए पइरिक्के खोरयं गहियं चिंतियं च णाए दायव्वं ति घरं गया सा नाढाइया खरंटिया य तीएन दिन्नं, एवमालोयगे विभासा । तइयाए भिक्खुणीए खोरयं गहियं चिंतियं च न दायव्वं त्ति । घरं गया स्वागतं सुस्वागतं उवविसाहित्ति आसणाईहिं आढाइया तीए दिन्नं । एवमालोयगे वि उवण तो ३ । चउत्थाए भिक्खुणीए गहियं खोरयं च चिंतियंच नाए न दायव्वंति, घरं गया नाढाइया खरंटिया यन दिन्नं । एवमालोयगेवि विभासा भिक्खुनिवाह
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International