Page Text
________________
३०३
उद्देशकः ५, मूलं-१५३, [भा. ५८६०] पडिलेहित्ता पमञ्जित्ता परिठ्ठवियब्बे सिया॥
वृ-अस्य सम्बन्धमाह[भा.५८६१] वंतादियणं रत्तिं, निवारितं दिवसतो वि अत्थेणं ।
वंतमनेसियगहणं, सिया उ पडिवक्खओ सुत्तं॥ कृ-रात्रौ वान्तापानंपूर्वसूत्रे निवारितम्, दिवसतोऽपिअर्थेन निवारितम्।अनेषणीयग्रहणमपि साधुभिर्वान्तमेव, अतस्तदिह प्रतिषिध्यते । “सियाउ पडिवक्खओ सुत्तं"ति स्याद्' भजनया प्रतिपक्षतो वा एतत् सूत्रं भवति अप्रतिपक्षतो वा। थथअर फअरथइफक्षतो यथा-पूर्वसूत्रे रात्री वान्तापानं निवारितम्, इदं तु दिवाऽनेषणीयंवान्तं निवार्यते।अप्रतिपक्षतो यथा-पूर्वसूत्रे वान्त न वरतते प्रत्यापातुमित्युक्तम्, इहाप्यनेषणीयं वान्तं न वर्तते ग्रहीतुमित्युच्यते । अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्यव्याख्या-निर्ग्रन्थस्यगृहपतिकुलंपिण्डपातप्रतिज्ञया अनुप्रविष्टस्यान्तःप्रतिग्रहे प्राणा वा बीजानि वा रजो वा परि-समन्तादापतेयुः। तच्च प्राणादिकं यदिशक्नोति विवेक्तुंवा विशोधयितुंवाततः 'तत् प्राणादितादिकं लात्वा हस्तेनगृहीत्वा विशोध्यविशोध्य' सर्वथैवापनीय ततः ‘संयत एव' प्रयत्नपर एव भुञ्जीत वा पिबेद्वा तच्च न शक्नोति विवेक्तुंवा विशोधयितुंवा तद् नात्मना भुञ्जीत न वाऽन्येषां दद्यात्, किन्तु एकान्ते बहुप्राशुके प्रदेशे प्रत्युपेक्ष्य प्रमृज्य परिष्ठापयितव्यं स्यादिति सूत्रार्थः ॥अथ भाष्यकृद् विषमपदानि विवृणोति[भा.५८६२] पाणग्गहणेण तसा, गहिया बीएहि सव्व वणकाओ।
रतगहणा होति मही, तेऊ वन सोचिरहाई ॥ कृ-इह प्राणग्रहणेन त्रसाःगृहीताः।बीजग्रहणेनतुसर्वोऽपिवनस्पतिकायः सूचितः।रजोग्रहणेन च 'मही' पृथिवीकायो गृहीतः, तेजःकायोवा, परंसचिरस्थायी नभवतीति कृत्वा विवेचनादिकं तत्र न घटते॥ - [भा.५८६३] ते पुन आनिजंते, पडेज पुचि व संसिया दव्वे।
आगंतु तुब्भवावा, आगंतूहिं तिमं सुत्तं ॥ . वृ-'तेपुनः' त्रसादय आनीयमाने वा भक्तेपतेयुः, पूर्व वा तत्र 'द्रव्ये भक्त-पाने 'संश्रिताः' स्थिताः। ते च द्विविधाः-आगन्तुकास्तदुद्भवा वा । तत्रागन्तुकत्रसादिविषयम् इदं प्रस्तुतसूत्रं मन्तव्यम् ॥अथ के तदुद्भवाः? के वा आगन्तुका भवेयुः ? इत्याह[भा.५८६४] रसता पणतो व सिया, होज्ज अनागंतुगा न पुन सेसा।
एमेवय आगंतू, पनगविवजा भवे दुविहा॥ वृ. ये 'रसजाः' तक-दधि-तीमनादिरसोत्पन्नाः कृम्यादयस्त्रसा यश्च पनकः स्याद् एते 'अनागन्तुकाः' तदुद्भवा भवन्ति, नपुनः 'शेषाः' पृथिवीकायादयः । एवमेव च येपनकविवर्जा 'द्विविधाः' त्रसा-स्थावराश्च जीवाः ते सर्वेऽप्यागन्तुकाः सम्भवन्ति । [भा.५८६५] सुत्तम्मि कड्डियम्मिं, जयणा गहणं तुपडितो दट्ठव्यो।
___ लहुओ पएक्खणम्मिं, आणादि विराधना दुविहा ।। वृ-एवं सूत्रमुच्चार्य पदच्छेदं कृत्वा य एष सूत्रार्थो भणितः एतत् सूत्रमाकर्षितमिति भण्यते। एवं सूत्रेआकर्षिते सतिनियुक्तिविस्तरउच्यते-तेनसाधुनायतनयाभक्त-पानस्य ग्रहणंकर्तव्यम्।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003324 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 20 Bruhat kalpa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 452 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 24 MB |