Page Text
________________
३८६
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -२-३/८७ तं कालजुतं कसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं ।। वृ-यद् वस्त्र यस्मिन् काले 'अर्पितं' बहुमूल्यम्, यच्च यत्र दुर्लभम्, यथा-ग्रीष्मे काषायिकादि, शिशिरेप्रावारादि, वर्षासुकुमखचितादि, तदेतत्कालकृस्नम्। एतदपिजघन्यमध्यमोत्कृष्टभेदात् त्रिविधम् ॥भावकृत्स्नमाह[भा.३८८६] दुविहं च भावकसिणं, वनजुतं चेव होति मोल्लजुयं ।
वनजुयं पंचविहं, तिविहं पुन होइ मोल्लजुतं॥ वृ-द्विविधंचभावकृत्स्नम्, तद्यथा-वर्णयुतं मूल्ययुतंच, वर्णतो मूल्यतश्चेत्यर्थः। तत्र वर्णयुतं ‘पञ्चविधं कृष्णादिवर्णभेदात् पञ्चप्रकारम्।मूल्ययुतंपुनः 'त्रिविधं जघन्यादिभेदा त्रिप्रकारम्॥ इदमेव स्पष्टयति[भा.३८८७] पंचण्हं वन्नाणं, अन्नतराएणजंतु वण्णहूं।
तंवण्णजुयं कसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं॥ कृपञ्चानां कृष्णादीनांवर्णानामन्यतरेणवर्णेन यद्आढ्यं समृद्धंतदेतद्वर्णयुतंकृस्नमुच्यते। इदमपि जघन्यं मध्यमुत्कृष्टं चेति । मूल्ययुतं सभेदमप्युपरि वक्ष्यते॥
अथानन्तरोक्तकृत्स्नेषु प्रायश्चित्तमाह[भा.३८८८] चाउम्मासुक्कोसे, मासो मज्झे यपंच य जहन्ने।
तिविहम्मि वि वत्थम्मि, तिविधा आरोवणा भणिया। कृ'उत्कृष्टं कल्पादौ कृत्स्ने चतुर्लघवः। मध्यमें पटलकादौलघुमासः । 'जघन्ये मुखवस्त्रिकादौ पञ्चरात्रिन्दिवानि । एवं त्रिविधेऽपि कृत्स्नवस्त्र यथाक्रमं त्रिविधा आरोपणा मणिता ॥ [भा.३८८९] दवाइतिवहकसिणे, एसा आरोवणा भवे तिविहा।
एसेव वनकसिणे, चउरोलहुगा व तिविधे वि॥ वृ-एषाचत्रिविधाऽप्यारोपणाद्रव्यादौ त्रिविधकृस्ने भवति, द्रव्यकृत्स्ने क्षेत्रकृत्स्नेकालकृस्ने चेत्यर्थः । एषैव च वर्णकृत्स्नेऽपि मन्तव्या । अथवा वर्णकृत्स्ने जघन्यादिभेदात् त्रिविधेऽपि चतुर्लघुकमेव । नवरं तपः-कालविशेषोऽत्र क्रियते-उत्कृष्टे यत् चतुर्लघु तत् तपसा कालेन च गुरुकम्, मध्यमे तदेव तपोगुरुकम्, जघन्य कालगुरुकम्; यद्वा उत्कृष्टे द्वाभ्यां गुरुकम्, मध्यमेऽन्यतरगुरुकम्, जघन्ये द्वाभ्यामपि लघुकम्॥अथ मूल्ययुतं व्याख्यानयति- [भा.३८९०] मुल्लजुयं पि यतिविहं, जहन्नगं मज्झिमंच उक्कोसं।
जहन्नेणऽट्ठारसगं, सतसाहस्संच उक्कोसं॥ ई-मूल्ययुतमपि कृत्स्नं त्रिविधम्-जघन्यं मध्यममुत्कृष्टं च । यस्य रूपकाणामष्टादशकं मूल्यं तद् जघन्यम्, शतसहस्ररूपकमूल्यमुत्कृष्टम्, शेषमष्टादशकादूर्द्धव शतसहस्रादर्वाग्मूल्यलभ्यं सर्वमपि मध्यमम्॥अथ कतमेन रूपकेणेदं प्रमाणं निरूप्यते? इत्याह[भा.३८९१] दो सामरगा दीविचगा तु सो उत्तरापथे एको। .
दो उत्तरापहा पुन, पाडलिपुत्तो हवति एक्को॥ कृ. 'द्वीपं नाम' सुराष्ट्राया दक्षिणस्यां दिशि समुद्रमवगाह्य यद् वर्तते तदीयौ धौ ‘साभरकौ' रूपकौ स उत्तरापथे एको रूपको भवति । द्वौ च उत्तरापथरूपको पाटलिपुत्रक एको रूपको
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003323 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 19 Bruhat kalpa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 516 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 10 MB |