________________
२६१
उद्देशक : १, मूलं-५०, [भा. ३२६९] स्वसिद्धान्तोक्तेन प्रकारेण 'अविरुद्धः' अदूषितः 'सुलभः' सुखेनैव लभ्यते । एते आर्यविषये विहरतां गुणा भवन्ति । तथा ज्ञानस्य चरणस्य उपलक्षणत्वाद् दर्शनस्य चात्र वृद्धिर्भवति, व्याघाताभावाद्ज्ञान-दर्शन-चारित्राणि स्फातिमुपगच्छन्तीतिभावः गच्छस्य चात्रवृद्धिर्भवति, बहूनां भव्यजन्तूनां प्रव्रज्याप्रतिपत्ति (तेः)॥ [भा.३२७०] एत्थकिर सण्णि सावग, जाणंति अभिग्गहे सुविहियाणं।
एतेहि कारणेहिं, बहिगमने होतिऽनुग्घाया॥ वृ-'अत्र किल' आर्यक्षेत्रे संज्ञानं संज्ञा-देव-गुरु-धर्मपरिज्ञानं सा विद्यते येषां ते संज्ञिनःअविरतसम्यग्दृष्टयः, 'श्रावकाः' प्रतिपन्नाणुव्रताः, एते सुविहितानां साधूनामभिग्रहान्जानन्ति। अभिग्रहा नाम-यथेत्थमाहारादिकममीषां कल्पतेइत्थंचन कल्पते, अथवा अभिग्रहाः-द्रव्यक्षेत्रकालभावविषयाः प्रागुक्तस्वरूपाः तान् ज्ञात्वा ते संज्ञि-श्रावकास्तथैव प्रतिपूरयन्ति । एतैः कारणैरार्यजनपदे विहारः कर्तव्य इतिवाक्यशेषः। यद्यार्यक्षेत्राबहिर्गच्छति ततश्चत्वारोअनुद्धाता मासाः प्रायश्चित्तम्॥ [भा.३२७१] आणादिणो य दोसा, विराधना खंदएण दिटुंतो।
एतेण कारणेणं, पडुच कालं तु पन्नवणा॥ वृ-आज्ञादयश्च दोषाः । विराधना चात्म-संयमविषया । तत्र च स्कन्दकाचार्येण दृष्टान्तः कर्तवयः । अत एतेन कारणेन बहिर्न गन्तव्यम् । एतद् भगवद्वर्धमानस्वामिकालं प्रतीत्योक्तम्। इदानीं तु सम्प्रतिनृपतिकालं प्रतीत्य प्रज्ञापना क्रियते-यत्र यत्र ज्ञान-दर्शन-चारित्राण्युत्सर्पन्ति तत्र तत्र विहर्तव्यम् ।। अथ स्कन्दकाचार्यदृष्टान्तमाह[भा.३२७२] दोच्चेण आगतो खंदएण वादे पराजितो कुवितो।
खंदगदिक्खा पुच्छा, निवारणाऽऽराध तव्वजा ।। [भा.३२७३] उज्जाणाऽऽयुध नूमण, निवकहणं कोव जंतयं पुव्वं ।
बंध चिरिक्क निदाने, कंबलदाने रथोहरणं॥ [भा.३२७४] अग्गिकुमारुववातो, चिता देवीय चिण्ह रयहरणं ।
खिजण सपरिसदिक्खा, जिन साहर वात डाहोय॥ वृ-सावत्थी नयरी । जियसत्तू राया। धारिणी देवी । तेसिं पुत्तो खंदतो कुमारो जुवराया। भगिणी से पुरंदरजसा । सोय खंदतो सावतो अभिगतो। इओय उत्तरावहे पच्चंते कुंभकारकडं नगरं । दंडती राया। तस्स पुरोहितो पालतो । सा पुरंदरजसा दंडतिस्स रन्नो दिन्ना । अन्नया पालओ दूतोआगतो।खंदयकुमारेण रायपरिसाएवाए पराजिओ पदुट्ठो सविसयं गतो।खंदतो पंचहिं सएहिं सद्धिं पव्वतिओ मुनिसुव्वयसामिणो अंतिए । तस्सेव ते सीसा जाया । अन्नया तित्थयरंआपुच्छति-पंचहिंसएहिं सद्धिं कुंभकारकडं वच्चामि? |भगवया वारितो सोवसग्गं'ति। पुनो पुच्छति-आराहया ? विराहया ? । तुम मोत्तुं सेसा आराहया। एवं सो गतो कुंभकारकडं । तस्सअग्गुजाणे ठितो।पालगेणयदिट्ठो।ताहेतेनंपुव्ववेरेणंदंडतीवुग्गाहितो-एस परीसहपरातितो पंचहिं सएहिं सद्धिं तव रजं घेच्छिहिति । सो य न पत्तियाइ । ताहे नेन आउहाणि अग्गुजाणे ठवियाणि दंसेऊण वुग्गाहितो । तओ भणति-तुमंचेव से जंजानसितं करेहि । तेन पुरिसजंतं
पानामाह.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org