Page Text
________________
४८०
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -१-१/६ ___ असंथरनेसणमादी, छन्नं कडजोगि गीयत्थे । वृ-प्रथमतस्तत्रैव ग्रामे ग्लानप्रायोग्यमन्वेषणीयम् । तत्र यदि न लभ्यते तदाऽन्यग्रामेऽपि । अथासावन्यग्रामो दूरतरस्ततः "वत्थंतर"त्ति 'अन्तरा' अपान्तरालग्रामे उषित्वा द्वितीये दिने आवयन्ति । अथैवमप्यसंस्तरणं भवति ततः “संथरंत जयणाए"त्ति अकारप्रश्लेषादसंस्तरतोग्लानस्यार्थाय 'यतनया' पञ्चकपरिहाण्या गृह्णन्ति।अथ ग्लानार्थव्यापूतानांप्रतिचरकाणामसंस्तरणं ततः “एसमाइ"त्ति एषणादोषेषु आदिशब्दाद् उद्गमादिदोषेषु च पञ्चकपरिहाम्या यतितव्यम् । अथ प्रतिदिवसं ग्लानप्रायोग्यं न लभ्यते ततः ‘छन्नम्' अप्रकटं कृतयोगी गीतार्थो वा तप्रायोग्यं द्रव्यं परिवासयति । इह आकर्णितच्छेदश्रुतार्थ प्रत्युच्चारणाऽसमर्थ कृतयोगी । यस्तु च्छेदश्रुतार्थं श्रुत्वा प्रत्युच्चरयितुमीशः स गीतार्थ उच्यते । एष द्वारगाथासमासार्थः ।।
अथैनामेव विवरीषुराह[भा.१९०३] पडिलेह पोरुसीओ, वि अकाउं मग्गणा उ सग्गामे।
खित्तंतो तद्दिवसं, असइ विणासे व तत्थ वसे ॥ वृ-अपिशब्दः सम्भावनायाम् । यदि सुलभं द्रव्यं ततः प्रत्युपेक्षणां सूत्रार्थपौरुष्यौ च कृत्वा स्वग्रामेऽनवभाषितस्य मार्गणा कर्तव्या अथैवं न लभ्यते ततोऽर्थपौरुषीं हापयित्वा, यद्येवमपि न लभ्यते ततः सूत्रपौरुषीं परिहाप्योत्पादनीयम् । अथ तथापि न लभ्यते दुर्लभंवा तद्रव्यं ततः प्रत्युपेक्षणांद्वे अपिच पौरुष्यौ अकृत्वा स्वग्रामेऽनवभाषितं मार्गयन्ति।अथ स्वग्रामेऽनवभाषितं न लभ्यते ततः 'क्षेत्रान्तः' सक्रोशयोजनक्षेत्राभ्यन्तरे परग्रामे पौरुषीद्वयमपिकृत्वा अनवभाषितमुत्पादयन्ति, अत्राप्यर्थपौरुष्यादिहापना तथैव द्रष्टव्या। अथ तत्राप्यनवभाषितंन लभ्यते ततः स्वक्षेत्रे स्वग्राम-परग्रामयोरवभाषितमुत्पाद्य तद्दिवसमानयन्ति । अथ स्वक्षेत्रे तद्दिवसं न प्राप्यते ततः परक्षेत्रादपितद्दिवसमानेतव्यम्। अथ क्षेत्रबहिर्वतिनो यतोग्रामादेरानीयते तद्न प्रत्यासन्नं किन्तु दूरतरं न तद्दिवसं गत्वा ततः प्रत्यायातुं शक्यते, विनाशि वा तद् द्रव्यं दुग्धादिकम् ततः प्रत्यासन्नग्रामस्यासति विनाशिनिवा द्रव्ये ग्रहीतव्ये अपराह्ने गत्वा तत्र रात्रौ वसेत्, उषित्वा च सूर्योदयवेलायां गृहीत्वा द्वितीये दिने तत्रानयन्ति । अथ दवीयस्तरं तत् क्षेत्रमविनाशि द्रव्यं च ग्रहीतव्यम्ततोऽपान्तरालग्रामेरजन्यामुषिताः सूर्योदयेतत्रगत्वा तद्रव्यंगृहीत्वा भूयः समागच्छन्ति।
एतदेवाह[भा.१९०४] खित्तबहिया व आने, विसोहिकोडिं वतिच्छितो काढे ।
पइदिवसमलभंते, कम्मं समइच्छिओ ठवए । वृ-क्षेत्रबहिर्वा गत्वा प्रथममनवभाषितं ततोऽवभाषितं पूर्वं तद्दिवसे ततो द्वितीयेऽपि दिवसेऽनन्तरोक्तया नीत्या यथायोगमानयेत्। एष विधिरेषणीयविषयो भणितः। अथैषणीयेन नासौ ग्लानःसंस्तरतिततःसक्रोशयोजनक्षेत्रस्यान्तः स्वग्राम-परग्रामयोः पञ्चकपरिहाण्या तदप्राप्ती क्षेत्रबहिरपि पञ्चकपरिहाण्या तद्दिवसं ग्लानप्रायोग्यमुत्पादयन्ति । एवं यदा प्रायश्चित्तानुलोम्येन क्रीतकृताऽभ्याहृतादिका विशोधिकोटी व्यतिक्रान्तो भवति तदा “काढि"त्ति ग्लानयोग्यमौषधादिकमन्येन स्वयंवायतनयाक्वाथयेत् । एवं प्रतिदिवसमसमलभ्यमाने यदा आधाकर्मापि समतिक्रान्तो भवति, तदपिप्रतिदिवसंनप्राप्यतइत्यर्थः, ततो विशुद्धमविशुद्धंवा ग्लानप्रायोग्यं
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
| SR No. | 003322 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 18 Bruhat kalpa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 11 MB |