Page Text
________________
उद्देशक : १, मूलं-६, [भा. १२१४]
३२३
आह भगवानेव किमिति नाचष्टे ? किं तत्कथने केऽपि गुणाः सन्ति? उच्यते, सन्तीति ब्रूमः । के पुनस्ते? इत्याह[भा.१२१५]खेयविणोओ सीसगुणदीवणा पच्चओ उभयओ वि।
सीसा-ऽऽयरियकमो विय, गणहरकहणे गुणा होति॥ वृ-भगवतः खेदविनोदो भवति, परिश्रमविश्राम इत्यर्थः । तथा 'अहो ! अस्य भगवतः शिष्या अप्येवंविधव्याख्यानलब्धिमन्तः' इति शिष्यगुणदीपनाकृता भवति।प्रत्ययश्चोभयतोऽपि श्रोतृणामुपजायते, यथा भगवताऽभ्यधायि तथा गणधरोऽप्यभिधत्ते, न शिष्या-ऽऽचार्ययोः परस्परंवचनविरोधइति; गणधरे वातदनन्तरं भगवदुक्तानुवादिनि प्रत्ययो भवतिभगवद्विषयः श्रोतृणां यथा नान्यथावादीति।तथा शिष्या-ऽऽचार्यक्रमोऽपिचदर्शितो भवति, आचार्यादुपश्रुत्य योग्यशिष्येण तदुक्तार्थव्याख्यानं कर्त्तव्यम् । एते 'गणधरकथने' गणभृतो धर्मदेशनायां गुणा भवन्तीति । आह स गणधरः क्व निषण्णः कथयति? इत्युच्यते[भा.१२१६] राओवणीय सीहासणोवविठ्ठो व पायवीढम्मि।
जिट्ठो अन्नयरो वा, गणहारिकहेइ बीयाए॥ वृ-राज्ञा उपनीते-ढौकिते सिंहासने वा तदभावे भगवतः पादपीठे वा उपविष्टः 'ज्येष्ठः' प्रथमो गौतमस्वाम्यादिस्तदभावेऽन्यतरो वा गणं-स्वाध्वादिसमुदायं गुणसमुदयं वा धारयितुं शीलमस्येति गणधारी कथयति द्वितीयायां पौरुष्यामिति ॥
आह स कथयन् कथं कथयति? इत्युच्यते[भा.१२१७] संखाईए विभवे, साहइ जं वा परो उ पुच्छिज्जा ।
नयणं अनाइसेसी, वियाणई एस छउमत्थो ।। वृ-भगवान् गणधरः सङ्ख्यातीतानपि भवान् “साहइ"त्ति कथयति । इदमुक्तं भवतिअसङ्खयेयेषुभवेषु यद्बभूव भविष्यति वा तत्सर्वमपिकथयति । 'यद्वा वस्तुजातंदुरवगममपि परः पृच्छेत् तदशेषमपि कथयतीति, अनेनाऽशेषाभिलाप्यपदार्थप्रतिपादनशक्तिमाह । किं बहुना ? 'नच' नैव "गं" इति तं गणधरम् 'अनतिशयी' अवधि-मनःपर्यायाधतिशयरहितो विजानाति यथा 'एषः' गणधरःछद्मस्थः, किन्तु निशेषप्रश्नोत्तरदानसमर्थतया सर्वज्ञोऽयमिति मन्यत इति भावः ।। एवं तावत् समवसरणवक्तव्यता प्रसङ्गत उक्ता । अथ प्रकृतयोजनामाह[भा.१२१४] तित्थयरस्स समीवे, वक्खेवो तत्थ एवमाईहिं।
सुत्तग्गहणं ताहे, करेइ सो बारस समाओ॥ वृ-तीर्थकरस्यसमीपे 'तत्र' समवसरणेएवमादिभिप्रकारैरध्ययनस्यव्याक्षेपोभवतीत्युक्ते स शिष्यः प्राह-'भगवन् ! सत्यमेवैतद् यद् आदिशत यूयं अत इहैव पठामि' इत्युक्त्वा सूत्रग्रहणं द्वादश समाः' वर्षाणि करोति, द्वादशभिर्वर्षे सकलस्यापि सूत्रस्याध्ययनं विदधातीत्यर्थः॥
गतं शिक्षापदद्वारम् । अथार्थग्रहणद्वारं विवरीषुराह[भा.१२१९] सुत्तम्मि य गहियम्मी, दिटुंतो गोण-सालिकरणेणं ।
उवभोगफला साली, सुत्तं पुण अत्थकरणफलं ।। वृ-सूत्रे गृहीतेसतिअवश्यंतस्यार्थ श्रोतव्यः। किं कारणम् ? इतिचे उच्यते-दृष्टान्तोऽत्र
णणा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003322 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 18 Bruhat kalpa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 11 MB |