________________
उद्देशक ः १, मूलं-१, [भा. ९९४]
२६७ निप्पिसिय सोंड नायं, मुग्गछिवाडीए पलिमंथो।। वृ-इह प्रलम्बरसभिन्नदाढतयाप्रलम्बैर्विना केवलः कूरोयदानप्रतिभासते, ततोऽन्यस्मिन् भक्तपाने लब्धेऽपि विकटुभं-शालनकं तद् मार्गयन् अलभमानो दीर्घ गोचरं करोति, एषणीयं वाअलभमानोऽनेषणीयं विकटुभं गृह्णन्नेषणांप्रेरयेत्। अत्रच निष्पिशितः' पिशितवर्जी शौण्डः' मद्यपः 'ज्ञातम्' उदाहरणम्
जहा एगो अमंसभक्खी पुरिसो। तस्स य मजपाएहिं सह संसग्गी । अन्नया तेहिं भणिओमज्जे निजीवे को दोसो ? । तेहिं यसो सवहं गाहितो। तओलज्जमाणो एगते परेणआनियं पिबइ। पच्छा लद्धपसरो बहुजणमझे वीहीए वि चत्तलज्जो पाउमाढत्तो । तेसिंपुन मंसं विलंको उपदंश इत्यर्थः । इयरस्स पुण चिब्भिड-चणय-पप्पडगाईणि । ताणिय सव्वकालं न भवंति । पुणो तेहिं भणियं-केरिसं मज्जपाणं विणा विलंकेणं? परमारिए यमंसे को दोसो? खायसु इमं । तत्थ विसो सवहं गाहितो । ‘परमारिए नस्थि दोसो' त्ति खायइ । पच्छा लद्धरसो कढिणचित्तीभूतो निद्धंधसपरिणामो अप्पणा वि मारउं खायइ । निस्सूगो जाओ । उक्तं च
करोत्यादौ तावत् सघृणहृदयः किञ्चिदशुभं द्वितीयं सापेक्षो विमृशति च कार्यं च कुरुते।
तृतीयं निशङ्को विगतघृणमन्यत् प्रकुरुते।
ततः पापाभ्यासात् सततमशुभेषु प्ररमते ॥ जहा सो सोंडओ विलंकेण विना न सक्केइ अच्छिउं, एवं तस्स वि पलंबेहिं विना कूरोन पडिहाइ । तस्स एरिसी गेही तेसु जायइजीए एगदिणमवि तेहिं विना न सक्केइ अच्छिउं । पच्छा सणियं सयंचेव रुक्खेहितो गिण्हइत्ति। तथा मुग्गछिवाडी-कोमला मुद्गफली, उपलक्षणत्वाद् इक्षुखण्ड-तिन्दुकादिकमन्यदपि यत्तुचौषधिरूपंतस्मिन् भक्ष्यमाणे 'परिमन्थः' सूत्रार्थव्याघातो भवति, न पुनः काचित् तृप्तिमात्रा सञ्जायते । अपि च कदाचिदात्मविराधनाऽपि भवेत् । तथा चात्र दृष्टान्तः- एक्का अविरइया मुग्गखेत्ते कोमलाओ मुग्गफलियाओ खायंती रन्ना आहेडएणं वच्चंतेण दिट्ठा, एतेण वि दिट्ठा सा तहेव। तस्स कोउयंजायं केत्तियाओपुण खतिया होज?' त्ति पोट्टे से फाडियं । जाव नवरं दिलु फेणरसो । एवं विराहणा होज्जा ।। गते विकटुभ-परिमन्थद्वारे ।
अथानाचीर्णद्वारमाह[भा.९९५] अवि य हु सव्व पलंबा, जिन-गणहरमाइएहऽनाइन्ना ।
लोउत्तरिया धम्मा, अनुगुरुणो तेन ते वज्जा । वृ-'अपिच' इति दूषणाभ्युच्चये, पूर्वोक्ता दोषास्तावत् स्थिता एवदूषणान्तरमप्यस्तीति भावः । 'हुः' निश्चितं 'सर्वाणि' सचित्ता-ऽचित्तादिभेदभिन्नानि मूल-कन्दादिभेदाद् दशविधानि वाप्रलम्बानि जिनैः-तीर्थकरैः गणधरैश्च-गौतमादिभिः आदिग्रहणेनजम्बू-प्रभव-शय्यम्भवादिभिः स्थविरैरपि 'अनाचीर्णानि' अनासेवितानि । लोकोत्तरिकाश्चये केचन 'धर्मा' समाचारास्ते सर्वेऽपि 'अनुगुरवः' यद्यथापूर्वगुरुभिराचरितंतत्तथैव पाश्चात्यैरप्यचरणीयमिति, गुरुपारम्पर्यव्यवस्थया व्यवहरणीया इति भावः । येनैवं तेन 'तानि' प्रलम्बानि 'वज्यार्नि' परिहर्तव्यानीति ।। अत्र परः प्राह-यदि यद् यत्प्राचीनगुरुभिराचीर्णंतत्तत् पाश्चात्यैरप्याचरितव्यं तर्हिप्तीर्थकरैः प्राकारत्रय
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org