________________
निशीथ-छेदसूत्रम् -२-१०/६२१ पुरिसा इव कणगरससंठाणियं संजमं कसाय-साग-रुक्ख-पत्तेसु निस्सारयाए संजमं छड्डेह ॥ अहवा गुरू भणंति[भा.२७९२] जं अञ्जियं समीख-ल्लएहिं तव-नियम-बंभमइएहिं ।
तं दानि पेच्छ नाहिह, छड्डेता साग-पत्तेहिं ।। चू- “छड्डणया सागपत्तेहिं"ति, अत्र दृष्टान्तो जहा- एगो परिवायगो दमगपुरिसं चिंतासोगसागरपविठं करतल-पल्हत्थमुहं अत्थोवज्जणमुपायचिंतनपरं पासति । पुच्छति य - किमेवं चिंतापरो? तेन से सब्भावो कहिओ - "दारिद्दाभिभूओ मि" त्ति।तेन भणियं- "इस्सरं ते करेमि, जतो भणामि ततो गच्छाहि, जं च भणामि तं सव्वं कायव्वं ।" ताहे ते संबलं घेत्तु पव्वयणिगुंजंपविट्ठा । परिव्वायगेणय भणितो-एस कणगरसो सीतवातातवपरिसमंअगणंतेहिं तिसाखुहावेदणं सहंतेहिं बंभचारीहिं अचित्त-कंद-मूल-पत्त-पुप्फ-फलाहारीहिं समीपत्तपुडेहिं भावओ अरुस्समणेहिं घेत्तव्यो । एस से उवचारो।
तेन दमगेण सो कणगरसो उवचारेण गहितो कडुयदोद्धियं भरियं । ततो निग्गतो तेन परिव्वायगेण भणियं-सुरुटेण वितुमे एस सागपत्तेण न छड्डियव्वो। तओ सो परिवायगो गच्छंतो तं दमगपुरिसं पुणो पुणो भणति- ममं पभावेणं इस्सरो भविस्ससि । सो य पुणो पुणो भणमाणो रुट्ठो भणति-जंतुज्झ पभावेण इस्सरत्तणं तेन मे न कज्जं, तं कणगरसं सागपत्तेण छड्डेति । ताहे परिव्वायगेण भणियं - हाहा दुरात्मन् ! जं अज्जियं समीख-ल्लएहिं तव-नियम-बंभमइएहिं । तं दानि पेच्छ नाहिह, छड्डेता सागपत्तेहिं॥
अहवा - गुरू ते अधिकरणकरे साहू भणति[भा.२७९३] जं अज्जियंचरितं, देसूणाए विपुव्वकोडीए ।
तंपिकसाइयमेत्तो, नासेइ नरो मुहुत्तेणं ।। चू- “समीखल्लएहिं"ति दिटुंतो दव्वखल्लगा य गहिया, “तवनियमबंभमतिएहिं" ति दिटुंतोवसंहारो भावखल्लगा गहिता । तेन परिव्वायगेण सो दमगपुरिसो भण्णति - तुम इदानिं परिव्वायकालातो पच्छा परितप्पमाणो जाणेहिसि - “हा दुटु मे कयं जं कनगरसो सागपत्तेहिं छड्डितो"।आयरितो वितेअधिकरणकरे भणाति-तुब्भे विमा कलहेह।मापच्छा परितप्पिहिह, जहाबहुकालोवज्जितो संजम-कनगरसो साग-रुक्ख-पत्तसंठाणिएसु कसाएसु छड्डितो निरत्थयं अप्पा एत्तियं कालं पव्वजाए किलिट्ठो त्ति । एवं आयरिओ सामण्णतो भणाति ॥
अह अविधीए वारेति[भा.२७९४] आयरिओ एगं न भणे अह एग निवारे मासियं लहुयं ।
राग-दोस-विमुक्को, सीयघरसमो य आयरिओ॥ चू-आयरिओजतिएगंअविकरणिसाहुंअनुसासति, बितियं नानुसासति ततो, आयरियस्स मासलहुं । तम्हा आयरिएण रागदोसविमुक्केण भवियव्वं । दिलुतो - “सीयधरं' - वड्डकीरयणनिम्मियं चक्किणो सीयघरं भवति, वासासु निवाय-पवातं, सीयकाले सोम्हं, गिम्हे सीयलं । जहा तं चक्किणो सीयघरं सव्वरिउक्खमं भवति तहा पाययपुरिसस्स वि ते सव्वरिउक्खमा भवंति। जहा तं विसेसं न करेति तहा आयरिओ वि विसेसं न करेति॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org