________________
३६०
निशीथ-छेदसूत्रम् -२-१३/८१४
[भा.४२९६] भवपच्चइया लीणा, तुलक्खणा होंति देवदेहेसु ।
भवधारिणिएसु भवे, विउवितेसुंतुत वत्ता । घू- देवाणं भवधारिनिजसरीरेसु लक्खणा लीणा अनुपलक्ष्या उत्तरवैक्रियसरीरे व्यक्ता लक्षणा ।। इदानं नारक-तिरियाणं भन्नति[भा.४२९७] ओसन्नमलक्खणसंजुयाओ बोंदीओ होंति निरएसु।
नामोदयपञ्चइया, तिरिएसुय होंति तिविहा उ॥ घू-ओसन्नमेकांतेनैव नेरइयाणं अलक्षणयुक्ता बोंदि सरीरमित्यर्थः । तिरिएसु लक्खणअलक्खण-मिस्सा यतिविहा सरीरा भवंति, लक्खणमलक्खणं वा सव्वं माणकम्मुदयाओ ।।
इदानिं सुविणंभणाति[भा.४२९८] नोइंदियस्स विसओ, सुमिणंजं सुत्तजागरो पासे।
सुहदुक्खपुव्वरूवं, अरिद्वमिव सो नरगणाणं॥ चू-नोइंदियओमणो । तब्बिसते सुविनो नोइंद्रियविषयमित्यर्थः, मतिज्ञानविषयश्च।तंच सुविणं पायो सुत्तजागरावत्थाए पेक्खति, आगमिस्स सुहदुक्खस्स सो निमित्तं भवति । जहा मनुयाणं मरणकाले पुवामेव अरिडगमुप्पज्जति तं च सुहदुक्खनिमित्तं तिविधं भवति । कातियं वातियं माणसियं भवति ॥जतो भन्नति[भा.४२९९] अक्खी बाहू फुरणादि काइओ वाइओ तु सहसुत्तं ।
अह सुमिणदंसणं पुण, माणसिओ होइ दुप्पाओं। धू-कातितो बाहुफुरणादि अनेगविहो, वातितो वि सहसा भणितादिअनेगविधो मानसिओ वि (सुमिण दंसणादि अनेगविधो) ॥ सुविणुप्पातो इमो पंचविहो[भा.४३००] आहातच्च-पदाने, चिंता विवरीय तह यअव्वत्तो।
पंचविहो खलु सुमिणो, परूवणा तस्सिमा होइ.। घू-अहातचं इमे पस्संति, इमंच से सरूवं[भा.४३०१] पाएण अहातचं, सुमिमंपासंति संवुडा समणा ।
इयरे गिही त भतिता, जं दिटुंतं तहा तच्चं ।। घू-सव्वपावविरता संवुडा । इतरे पासत्था गिहत्या यअहातचं प्रति भयनिज्जा । जहेव दिट्ठो तहेव जो भवति सो अहातच्चो भवति ।। पदाणादियाण तिण्हं इमं सरूवं[भा.४३०२] पयतो पुण संकलिता, चिंता तण्हाइ तस्स दगपानं ।
मेज्झस्स दंसणं खलु, अमेज्झमेझंच विवरीतं॥ घू-प्रततः स्वप्नसंतानःश्रृंखलावत्।जागरतेणजंचिंतियंतंसुविणेपासति, एस “चिंता" सुविनो। सुइ सुगंधे मेज्झं, इतरं अमेझं। मेझे दिढे सुविणे फलं अमेझंभवति । अमेज्झे दिढे फलं से मेझं भवति । एस विवरीतो समिणो॥ इमो "अव्वत्तो". [भा.४३०३] जंन सरति पडिबुद्धो, जं न वि भावेति पस्समाणो वि ।
___एसो खलु अव्वत्तो, पंचसु विसएसुनायव्वो॥ घू-विबुद्धो विजं फुडं न संभरति, संभरंतो वा जस्सत्यं न वि बुज्झति सो सव्वत्तो । सो य
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org