Page Text
________________
२४८
निशीथ-छेदसूत्रम् -२-११/७३८ चू-अहमेतेहिं नातोत्ति पनासति, सेसं गतार्थम् ॥पुव्वमुल्लिंगिता पंडगलक्खणा ते य इमे[भा.३५६७] महिलासहावो सरवनभेओ, मेढं महंतं मउया उ वाणी।
ससद्दगंमुत्तमफेणगंच, एताणि छप्पंडगलक्खणाणि ॥ चू-पंडगो महिलासभावो भवति । पुंसस्वराद् भिन्नो भवति स्त्रस्वरः । अहवा- न पुंसस्वरः नापिस्त्रीस्वरः, मध्य इत्यर्थः । वर्णग्रहणात्गंधरसस्पर्शागृह्यन्ते,याशास्त्रीपुंसयोस्तयोर्विमध्याः तस्य भवंति । मेढं अंगादानं, तच्च तस्य महंतं भवति । वाणीयमउया भवइ । ससद्दगं मुत्तं मुत्तेति स्त्रीवत्, अफेनगं च मूत्रयतः फेन न भवतीत्यर्थः । एयाणि छ पंडगलक्खणाणि ॥ “महिलासहावो"त्ति अस्य व्याख्या[भा.३५६८] गती भवे पञ्चवलोइयं च, मिदुत्तया सीयलगत्तया य।
धुवं भवेदोक्खरनामधेओ, संकारपञ्चंतरिओ ढकारो॥ चू-गती सेमंदापदाकुला सशंकाय, पासपिट्ठतोपच्चवलोइयं करेंतो गच्छति, तस्सशरीरत्वचा मृदुर्भवति, गातं च शीतफरिसंभवति।जो एरिसो सो घुवंदुअक्खरनामो भवति। तेय अक्खरा संकारो, संकारप्रत्यन्तरे अनंतर इत्यर्थः, ढकारो भवति ॥ [भा.३५६९] गति-भास-अंग-कडि-पहि-वाहु-भमुहा य केसऽलंकारे।
पच्छन्न-मज्जणं पिय, पच्छन्नतरंच नीहारो॥ चू-किं चान्यत्- भासते हत्यपल्लवेहि दाहिणकोप्परं वामकरतले काउं दाहिकरतले वदनं नसितुंभासतिस्त्रीवत्। अंगचसे समाउकं, अभिक्खंच कडिथंभयंकरेति, मद्दावेइयअभिक्खणं पिंडं, इत्थी व जहा अभिलसितपरिसं दर्दु पट्टि परामुसति, बाहुविक्खेवंतो बोल्लेत्ति, वत्थाभावे बाहाहिं उरंपाउणति, भासंतोय सविब्भमभमुहाजुयलं उक्खिवति, चसद्दातोपरिहरणं पाउरणं वाजहा इत्थी तहा परिहेति, इत्थीजहा केसे तहा आमोडेति, जुवतिअलंकारंव से पियं अलंकरेति, पहायति य पच्छन्ने, पच्छन्नतरे उच्चारपासवणं करेति ।। किं चान्यत्[भा.३५७०] पुरिसेसु भीरु महिलासु संकरो पमयकम्मकरणो य।।
तिविहम्मि विवेयम्मी, तिगभंगो होइ नायव्वो॥ घू- संकि सभओ य पुरिसमज्झे विचिट्ठति, इत्थीण मज्झे निस्संको निब्भओ चिट्ठति स्त्रीपर्षत्समागमेइत्यर्थः । पमदाकम्मं करेति, पियंच से तंच कंडण-दलनुप्फण-पयण-परिवेसणवत्थायंचण-सोय (?] दगाहरणपमजणादी। एमादिबाहिरलक्खणं अंतो से नपुंसगवेदो लक्खणं। सो पुणणपुसंवेदो तिविहे भेदे भवति।कहं? जओ भन्नति - “तिविहम्मिवि" पच्छंद्धं । कहं पुण तिविहे वि वेदे एक्कक्के तिगभंगो भवति ? उच्यते - पुरिसो पुरिसवेदं वेदेति, पुरिसो इस्थिवेदं वेदेति, पुरिसो नपुंसगवेदं वेदेति । एवं इत्थीनपुंसगा वि भाणियव्वा ॥ इमं वेयाणं सलक्खणं[भा.३५७१] उस्सग्गलक्खणं खलु, फुफुगमादि सरिसं तु वेदाणं ।
अववाततो तु भइओ, एक्केक्को दोसु ठाणेसु ॥ चू-अभिप्रेतवस्तुस्वरूपं निर्वाच्यं, कारणनिरपक्षमुत्सर्ग, तिसुवि वेदेसु । इमं उत्सर्गलक्षण। बाहिं अनुवलक्खो अंतो अनुसमयडाहो अनुवसंतो वि घट्टिजमाणदिप्पंतो फुफुअग्गिसमाणो इत्थिवेदो । पवण-विकोवित-पत्तिधणंत रजलिय-तिव्वपलाल-दवग्गिसमाणो वत्तलक्खणा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003320 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 16 Nishitha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 412 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_nishith |
| File Size | 20 MB |