________________
पीठिका - [भा. २७७]
गंतव्वं । एसा पंथे सहाणे य जयणा भणिया । पथे त्ति दारं गतं ॥ इदानं भत्तदार - जयणा भण्णति - [भा. २७८]
८९
पत्ताणमसंसत्तं, उसिणं पउरं तु उसिण असतीए । सीतं मत्तग पेहित, इतरत्थ छुभंत सागरिए ।
चू. पत्ताणं जत्थ देसे भत्तपाणं संसज्जति, तं देसं पत्ताणं इमा जयणा - असंसत्तं ति असंसज्जिमदव्वं ओदणादि जति पत्तमुण्हं तो गेण्हंति । पउरं, तु शब्दो पादपूरणे वक्खमाणविहि प्रदर्शने वा । “उसिणं” उण्हं तस्स असति अभावादित्यर्थः, अओ उसिणाभावा असंथरमाणा य सीतं गेण्हति । जतो भण्णति - सीतं मत्तगपेहियं "सीतं" सीयलं, “मत्तगो" तुच्छ भायणं, तत्थ तं सीयलं गेण्हिय, ‘“पेहित” प्रत्युपेक्षय, “इतरत्थ”त्ति पडिग्रहे, छुभंति प्रक्षिपंति, तं पुण छुब्धंति असागरिए गृहस्थेनाध्श्यमानेत्यर्थः । असागरियग्रहणाच्च इदं ज्ञापयति-कदाचित् कमढचित् कमढगेपि गृह्यते, तत्र च गृहीतं पडिग्रहे प्रक्षिप्यमानं सागारिकं भवति, अओ असागारिके प्रक्षेप्तव्यमिति । अह मत्तगमादीहिं जं गहियं तं संतत्तं होज्जा, तस्सिमा परिट्ठावणविही[भा. २७९] तिण वई झुसिरट्ठाणे, जीवजढे चक्खुपेहिए निसिरे ।
मा तस्संसियघतो, ओदनभक्खी तसासीसु वा ॥
चू. "तिणा" दब्भभाती, “वती" वाडी, झुसिरसद्दो एतेष्वेव प्रत्येकं । अहवा तिणकट्ठसंकरो जत्थ तं झुसिरट्ठाणं भण्णति । एते य तिणाती जति जीव-जढा जीववर्जिता इत्यर्थः । तेसु तिणाइसु चक्खुपेहिएसु निसिरे परित्यजेत्यर्थः । सा पुण निसिरणा दुविहा- पुंजकडा प्रकिरणा वा बीजवत्, आगंतुगेसु पिपीलियादिसु पकिरणा संभवति, तदुत्थेसु किमिगादिसु पुंजकडा संभवति ।
चोदक आह-किमर्थं तिणवतिमादिसु परिट्ठविज्जति ? उच्यते -मा तस्संसितघातो “मा” इत्ययंशब्दः प्रकृतार्थावधारणे अविधिपरित्याग-प्रतिषेधप्रदर्शनेच, "तदि” त्यनेन भक्तं संबध्यते, “संसिता” आश्रिता “घातो" मरणं, तस्मिन्संसिता "तस्संसिता", ताण घातो "तस्संसितघातो" केणपुण तस्संसितघातो भवेज्ज ? उच्यते, ओदनभक्खीतसासिसुवत्ति ओयणं जे भक्खयंति तेजोयणभक्खी सुणगादी, ते य ओदनं भक्खयंता जे तस्संसिया पिपीलिकादी ते विभक्खयंति त्ति वृत्तं भवइ । पिपीलिकादी तसकाय असतिभक्खयंति जे भक्खयंति जे ते तसासी, न ओदनभक्खी त्ति वृत्तं भवइ, अतो मा तेसु ओदणभक्खिसु तसासीसु वा घातिजति त्ति काउं वतिमातिसु परिट्ठविज्जति । भत्तं पति एसा जतणा भणिता ॥
पुण सत्तुगा संसज्जति तत्थिमा जयणा
[भा. २८० ] तद्दिवसकताण तु, सत्तुगाण गहिताण चक्खुपडिलेहा । तेन परं नववारे, असुद्धे निसिरे [इ] तरे भुंजे ॥
चू. तु सद्दो अवधारणे । तद्दिवसकताणं एव जवा भुग्गा पासा नजंतगे दलिवा सहिणा सत्तुगा भण्णंति । तेसिं गहिताण आत्मीकृतानां चक्खुपडिलेहा भवतीत्यर्थः ।
चोदगाह - " ननु सच्चं च्चिय चक्खुपडिलेहणा, को अभिप्पाओ जेण चक्खुपडिलेहगहणं करेसि।” ? उच्यते, पिंडविसोही पडुच्च नत्थण्णा चक्खुवतिरिसा पडिलेहा, इणो पुणो से अभिप्पाओ भाणत्थस्सेव चक्क्रुणा अवलोयणा चक्खुपडिलेहा, न रयत्ताण विगप्पणावस्थाप्येत्यर्थः । तेन परं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org