________________
४३०
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-५/३७८
“इयरे” त्ति-पासत्थाती, तेसिं नत्थि उग्गहो, अनुग्गहे वि पासत्थाइयाण जति खुड्डगं खेत्तं अन्नओ य संविग्गा संथरंता पेल्लंति तत्थ सचित्ताचित्तनिप्फण्णं । अह पासत्थादियाण बित्थिण्णं खेत्तं, ते य न देंति, अन्नतो य असंथरता, ताहे संविग्गा पेल्लं त्ति, सचित्ताइयं च गेण्हंता सुद्धा ॥ समोसरणे त्ति दारं गतं । इदानिं सण्णिसेज्जत्तिदारं
[ भा. २१२५] परियट्टणानुओगो, वारण पडिच्छणा य आलोए । संजोग - विधि-विभत्ता, सण्णिसेज्जे वि छट्टाणा ॥
[भा. २१२६] सणिसेज्जो व गतो पुण, तग्गतेण परियट्टणे हवति सुद्धो । अन्नेन होति लहुओ, इतरे लहुगा य गुरुगाय ।।
चू- दोन्नि आयरिया संभोतिया सघाडएण परियट्टंति, पत्तेयं निसेज्जगता सुद्धा, तग्गएण निसिज्जागतेणेत्यर्थः । अह अन्नसंभोतिएण तो मासलहुं भवति । “इतरेहिं" ति पासत्थाइएहिं गिहत्थेहिं य समं तो चउलहुं । अहाच्छंदहत्थीहिं संजतीहिं च समं निक्कारणे परियट्टेति चउगुरुं । संजतीण वि इत्थी पुरिसेसु एयं चैव भाणियव्वं ॥
“परियट्टणे”त्ति गतं । इदानिं “ अनुओगे” त्ति दारं
[भा.२१२७] अनिसेज्जा अनुओग, सुर्णेति लहुगा उ होंति देंते य । वागरण निसेज्जगतो, इतरेसु वि देंतऽ सुद्धो तु ॥
चू- अक्ख-निसेज्जाए विणा अनुओगं कहेंतस्स सुर्णेतस्स य चउलहुगा । संजतीण अक्ख णिसेज्जा नत्थि । सेसं विधिं करेति । इयाणिं “वागरणे" त्ति पृष्टः सन् व्याकरोति” “वागरणं” पच्छद्धं । इतरे नाम पासत्थादी, अपिशब्दात् गिहत्थाण वि गिहत्थीण वि संजतीण वि देंतो असुद्धो ॥
"पडिपुच्छणालोए "त्ति दो दारा एगट्ठे वक्खाणेति
[भा.२१२८] जो उ निज्जोवगतो, पडिपुच्छे वा वि अह व आलोवे । लहुया य विसंभोगो, समणुण्णो होति अन्नो वा ॥
चू- निसज्जाए उवविट्ठो निसज्जोवगतो भवति, जति सुत्तमत्थं वा पडिच्छति अहवा - णिसेज्जोवविट्ठो आलोयणं देति तस्स मासलहुं । अणाउट्टंतो य विसंभोगो कज्जति । समणुण्णो वि जो उवसंपन्नो सो, विसंभोगी कज्जति । अहवा - जेसिं सो संभोतिगो से विसंभोगं करेंति । इदानिं " संजोगो” त्ति छटुं दारं जहा संभवं भाणियव्वं । सण्णिसेज्ज त्ति गतं । इयाणिं कहाए पबंधणे" त्ति दारं
[भा. २१२९] वादो जप्प वितंडा, पइन्नग कहा य निच्छय-कहा य । संजोग - विहि-विभत्ता, कध-पडिबंधे वि छट्ठाणा ॥
[भा. २१३०] वादं जप्प वितंडं, सच्चेहि वि कुणति समणि- वज्जेहिं । समणीण वि पडिकुट्ठा, होंति सपक्खे वि तिहि कहा ॥
चू- मतमभ्युपगम्य पंचावयवेन त्र्यवयवेन वा पक्ष प्रतिपक्षपरिग्रहात् छलजातिविरहितो भूतार्थान्वेषणपरो वादः । परिगृह्य सिद्धान्तं प्रमाणं च छल-जाति-निग्रह स्थानपरं भाषणं यत्र जल्पः । यत्रैकस्य पक्षपरिग्रहो, नापरस्य, दूषणमात्रप्रवृत्तः स वितंडः । साधू वादं जल्पं वितंडं वा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org