________________
निशीथ-छेदसूत्रम् -१गंधो । गंतूणं दिट्ठा । भणति एसेव ममं पढम पुच्छा । भगवं पुव्वभवं कहेति । भणति एस कहिं पच्चणुभविस्सतिसामी भणति-एतिएतं वेइतंइदाणिं, सातवचेव भजा भविस्सति, अग्गमहिसी बारस संवच्छराणि सा कहं जाणियव्वा । जा तुम रममाणस्स पट्ठिए हंसोलीणं काहिति तंजाणिजासि । वंदित्ता गओ सा अवगयगंधा एगाए आहीरीए गहिता, संवड़िया, जोवणत्था जाया। कोमुतिचारं माताए समं आगता । 'अभओ सेणिओ' य पच्छण्हं कोमुदीचारं पेच्छंति।
तीसे दारियाते अंगफासेणं 'सेणिओ' अज्झोववण्णो । नाममुद्दीया य तीसे दसीयाए बंधति । 'अभयस्स' कहेति-नाममुद्दा हरिता, मग्गाहि । तेणं मणुस्सा पेसिता। तेहिं वारा बद्धा ते एकेकं माणुसं नीणंति । सा दारिया दिट्ठा । चोरी गहिता । 'अभओ' चिंतेति-एतदर्थं से दसिआए वेढओ बद्धो । 'अभओ' गओ ‘सेणियस्स' समीवं । भणति, गहिओ चोरो । कहिं सो? मारिओ। ‘सेणिओ' अद्धितिं पगओ। 'अभओ' भणइ-मुक्का । सा पुण मयहरधुया वरेत्ता परिणीया । अन्नया बुक्कण्णएण रमंति । राणिआओ पोत्तं वहावेंति, हत्थं वा डेति । जाहे राया जिचह ताणे न तं वाहेति । इयरीए जीतो पोत्त वेढेत्ता विलग्गा । रन्ना सरियं । मुक्का, भणतिमम विसज्जेह । विसज्जिया, पव्वइया य । एवं विदुगुच्छाए फलं । वितिगिच्छे त्ति दारं गतं । इदाणिं एएसिं पच्छित्तं भन्नति । तीसु वि पच्छद्धं । तीसु वि संका कंखा बितिगिच्छा य एताई तिन्नि । एतासुतीसुविदेसे पत्तेयं पतेत्यंगुरुगा।मूलमितिसव्वच्छेदो।पुण सद्दोसव्वसंकातिविसेसावधारणे दहव्यो । सव्वहिं ति सव्वसंकाए सव्वकंखाए सव्ववितिगिच्छाए य । होतिभवतीत्यर्थः । किं तत् मूलमिति अनुकरिसणवकं दट्ठव्वं ।
इदानिं अमूढदिहित्ति दारं-मुह्यते स्म अस्मिन्निति मूढः । न मूढः अमूढः । अमूढ दिट्ठि याथातथ्यदृष्टिरित्यर्थः । जहा सा भवति तहा भण्णति[भा.२६] नेगविधा इड्डीओ, पूर्व परवादिणं चदणं ।
जस्स न मुज्झइ दिट्ठी, अमढदिदि तयं बेंति ।। चू. नेगविहत्ति नानाप्पगारा, का ता? इथिओ । इहित्ति इस्सरियं, तं पुण विजामतं तवोमतं वा, तिउव्वणागासगमणविभंगनाणादि एश्वर्यं । पूयत्ति-असन-पान-खातिमसातिम-वत्थ-कंबलाती जस्स वा जंपाउग्गं तेण से पडिलाभं पूया । केसिं सा? परवादिणं ति जइणसासणवइरत्ता पराते यपरिव्वायरत्तपडिमादीपासंडत्था, च सद्दाओ गिहत्था धीचारादि, अहवाच सद्दाओससासणे विजेइमे पासत्था तेसिंपूयासक्कारादि दटुं, च अनुक्करिसणे पायपूरणे वा दट्ठव्यो । दट्टणं ति दृष्ट्वा, जहा तेसिं परवादीणं पूयासक्कारिडिविसेसादी संतिणं तहा अम्हं, माणुएसचेव मोक्खमग्गो विसिद्धृतरोभवेज्जा । अतो भण्णति-जस्स पुरिसस्स, न इति पडिसेहे, मोहो विन्नाण-विवच्चासो, दिट्ठी दरिसणं, स एवं गुणविसिट्ठी अमूढदिट्ठी भन्नति।जस्सेतिपदस्य जगारुद्दिवस्स एगारेण णिद्देसो कीरति तगं ति बेंति ब्रुवंति आचार्चा कथयन्तीत्यर्थः ।
___ अमूढदिट्ठी त्ति दारं गयं । इदाणिं उववूहण त्तिदारं- उववूहत्ति वा पसंसत्ति वा सद्धा जणणंत्ति वा सलाघणंति वा एगट्ठा ॥ [भा. २७] खमणे वेयावच्चे, विनयसज्झायमादिसंजुत्तं ।
जो तं पसंसए एस, होति उववूहणा विनओ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org