________________
२१६
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-२/७८ सावएहिं वाखजंता तो रन्नोअहियंअयसोयभवंतो।परकृतनिलयाश्चतपस्विनः, रायरक्खियाणि यतवोधनानि, न दोषेत्यर्थः॥
मू. (७९) जे भिक्खू लहुसएण सीतोदगवियडेण वा उसिणोदगवियडेण वा हत्थाणि वा पादाणि वा कण्णाणि वा अच्छीणि वा दंताणि वा नहाणि वा मुहं वा उच्छोल्लेज वा पधोवेज वा; उच्छालेंतं वा पधोवेंतं वा सातिजति॥
चू. “लहुसं" स्तोकं याव तिन्नि पसती सीतोदगं सीतलं, उसिणोदगं उण्हं “वियर्ड" ववगतजीवं । एत्थ सीतोदगवियडेहिं सपडिवक्खेहिंचउभंगो। सुत्तेय पढम-ततियभंगा गहिया दो हत्था हत्थाणि वा, दो पादा पादाणि वा, बत्तीसं दंता दंताणि वा, आसए, पोसए य, अन्ने य इंदियमुहा, मुहाणि वा, "उच्छोलणं" घोवणं, तंपुण देसे सव्वे य । निजृत्तिवित्थरो इमो[भा.८९५] तिन्नि पसती य लहुसं, वियर्ड पुण होति विगतजीवं तु ।
उच्छोलणा तु तेणं, देसे सव्वे य नातव्वा ।।। [भा.८९६] आइण्णमणाइण्णा, दुविधा देसम्मि होति नायव्वा।
- आइण्णा वि य दुविधा, निक्कारणओय कारणओ॥
चू. देसे उच्छोलणा दुविहा-आइण्णा अणाइण्णा य । साधुभिराचयंते या सा आचिर्णा, इतरा तद्विपरीता। आइण्णा दुविधा- कारणे निक्कारणे य॥जा करणे सा दुविधा[मा.८९७] भत्तामासे लेवे, कारणनिक्कारणे य विवरीयं ।
मणिबंधादिकरेसुं, जेत्तियमेत्तं तु लेवेणं॥ चू. तत्थ भत्तामासे "मणिबंधादिकरेसु" ति असणाइणा लेवाडेण हत्था लेवाडिया ते मणिबंधातो जाव धोवति, एसा भत्तामासे । इमा लेवे “जेत्तियमेत्तं तु लेवेणं"ति असज्झातिय मुत्तपुरीसादिणा जति सरीरावयवेण चलणादि गातं लेवाडितं तस्स तत्तियमेत्तं धोवे । एसा कारणओ भणिता । निक्कारणे तब्विवरीय त्ति॥ [भा.८९८] एतं खलु आइण्णं, तब्विवरीतं भवे अनाइण्णं ।
चलणादी जाव सीरं, सव्वम्मि होतऽनाइण्णं ।। घू. भत्तमासे लेवे य इमं आइण्णं, तब्विवरीयं- देसे सव्वे वा, सव्वं अनाइण्णं ॥ तत्थ देसे इमं आइण्णं[भा.८९९] मुह-नयन-चण-दंता, नक्क-सिरा-बाहु बत्थिदेसोय।
परिडाह दुगुंछावत्तियं च उच्छोलणा देसे॥ चू. मुह-नयनादियाण केसिं चि दुगुंछाप्रत्ययं परिदाघप्रत्ययं वा देसे सव्वे वा उच्छोलणं करतीत्यर्थः॥वक्ष्यमाणषोडशभंगमध्यात् अमी अष्टौ घटमाना; शेषा अघटमानाः [मा.९००] आइण्ण लहुसएणं, कारणनिक्कारणे वऽनाइण्णे।
. देसे सव्वे य तधा, बहुएणेमेव अट्ठपदा ॥ चू. आइण्णलहुसकारणदेसे एष प्रथमः । एष एव निक्कारणसहितः द्वितीयः । अनाचीर्णग्रहणात् तृतीय-चतुर्थो गृहीतौ । लहुसनिक्कारण देसेत्यनुवर्तते, चतुर्थे विशेषः सर्वमिति वक्तव्यम् । जहा लहुसपए चउरो भंगा तहा बहुएण वि चउरो सब्वे अट्ठ । एव-शब्दग्रहणात्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org