________________
२१०
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-२/७६
चू. एगेण अभिग्गहाणभिग्गहेण साधुणा गुरुपाओग्गं वत्थ पत्तं संथारगादि उग्गमियं, तमन्नेन साहुणा दिटुं, तेन सो उग्गमेंतसाहूपुच्छिओ-केणुगगमितं ? सो भणति-मया, किंवा त्वं क्षमः पाषाणावलद्धो अलद्धिमान् लप्स्यसि, एवं फरुसमाह । इदानि खेत्तं पडुच्च - . [भा.८५९] खेत्तमहायणजोग्गं, वसधी संथारगा य पाओग्गा।
केणुग्गमिता एते, तहेव फरुसं वदे पुट्ठो॥ चू. क्षेत्रेऽप्येवम् ॥ इदानि तीतमनागतकालं पडुच्च[भा.८६०] उडुवास सुहो कालो, तीतोत केणेस जो इओ अम्हं ।
जो एस्सति वा एस्से, तहेव फरुसंवदे अहवा ॥ घू. “उड्ड" ति उड्डबद्धकालो, “वास" त्ति वासाकालो । अहवा – “उडु" त्ति रिउ तस्मिन् वासः सुखेन उडुवाससुखः। शेषं कंठ्यं ॥ दव्वादिसु पच्छित्तं भण्णति[भा.८६१] दव्वे खेत्ते काले, मासो लहुओ उ तीसु विपदेसु ।
तवकालविसिट्ठो वा, आयरियादी चउण्हं पि ॥ चू. दव्वखेत्तकालनिमित्तंफरुसंवयंतस्स पत्तेयंमासलहुं । अधवा मासो चेव आयरियस्स दोहिं गुरुं । उवज्झायस्स तवगुरु । भिक्खुस्स कालगुरु । खुडगस्स दोहिं लहू॥
इदानिं भाव फरुसं[भा.८६२] भावे पुण कोधादी, कोहादि विणा तुकहं भवे फरुसं ।
उवयारो पुण कीरति, दव्वाति समुप्पती जेणं॥ चू. पुणसद्दो विसेसणे, किं विशेषयति? भण्णति-दव्वादिएसुविकोहादिभावो भवति; इह तु दव्वादिनिरवेक्खो कोहादिभावो घेप्पति । एवं विसेसयति । दव्वादिसु कोहादिणा विना फरुसं न भवति।
.. चोदगआह-तोकिमिति दव्वादि फरुसं भन्नतिभावफरुसमेव न भन्नइ? आचार्याह - द्रव्यादीना उपचारकरणमात्र, यतस्ते क्रोधादयः द्रव्यादिसमुत्था भवतीत्यर्थः ।।
भावफरुस-उप्पत्तिकारणभेदा इमे-- [भा.८६३] आलत्ते वाहित्ते, वावारित पुच्छिते निसट्टे य ।
फरुसवयणम्मि एए, पंचेव गमा मुणेयव्वा॥ घू. "आलत्ते वाहितेवावारित' एषां त्रयाणां व्याख्या[भा.८६४] आलावो देवदत्तादि, किं भो त्ति किं व वंदे त्ति।
वाहरणं एहि इओ, वावारण गच्छ कुण वा वि॥ चू. “पुच्छ-निसट्ठाण" दुवेण्ह वि इमा व्याख्या[भा.८६५] पुच्छा कताकतेसुं, आगतवच्चंत आतुरादीहिं ।
___ निसिरण हिंडसु गेण्हसु, भुंजसु पिअ वा इमं भंते॥ कंठा।
चू.पंचसु आलवणादिपदेस एक्कक्के पदे इमे - छप्पगारा नेया. [भा.८६६] तुसिणीए हुंकारे, किं तिच किं चडकरं करेसि त्ति।
किं निव्वुती न देसी, केवतियं वावि रडसि त्ति॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org