________________
२०४
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-२/५६ करकम्मादिपदे वा, इहमवि हत्थस्स वावारो॥ चू. पढमुद्देसगस्स अंतसुत्ते उवकरणपूइतं भणितं । इह बितिय आदिसुत्ते उवकरणं चेव भण्णति । अहवा ऽयं संबंधः – पढमुद्देसग-आदिसुत्ते “करो" हत्थो, तस्स वावारो भणितो। इहावि दारुदंड-पाय-पुंछणकरणं हस्तव्यापार एव ॥
अनेन संबंधेनायातस्य द्वितीयोद्देशकस्येदमादिसूत्रम्मू. (५९) जे भिक्खू दारुदंडयं पायपुंछणयं करेइ; करेंतं वा सातिञ्जति ॥
चू. “जे" त्ति निद्देसे, "भिक्खू" पूर्वोक्त, दारुमओ दंडओ जस्स तं दारुदंडयं, पादे पुंछति जेण तं पादपुंछणं पट्टय-दुनिसिज्जवज्जियं रओहरणमित्यर्थः । तं जो करेति, करेंत वा सातिजति तस्स मासलहुं पच्छित्तं । एस सुततत्थो । एयं पुण सुत्तं अववातियं ।
इदानिं निज्जुत्ति-वित्थरो[भा.८१९] पाउंछणगं दुविधं, उस्सग्गियमाववातियं चेव ।
एक्केक्कं पि य दुविधं, निव्वाघातंचा वाघातं॥ चू. “पाउंछणं" रओहरणं, तंदुविधं-उस्सग्गियं चेव ।
एक्केक्कं पिय दुविधं, निव्वाघातं चा वाघातं ॥
चू. “पाउंछणं" रओहरणं, तंदुविधं-उस्सग्गियंआववातियंच।उस्सग्गियंच।उस्सग्गियं दुविधं- निव्वाघातितं वाघातियं च । आववातितं पियदुविधं-निव्वाघातितं वाघातितंच॥
एतेसिं वक्खाणमिदानि भण्णति[भा.८२०] जंतं निव्वाघातं, तं एगंगियमुण्णियं तु नायव्वं ।
वाघाते उट्टियं पिय, सणवच्च य भुंज पिच्चं च ।। चू. जं उस्सग्गितं निव्वाघातितं तं एगंगियं । एगंगि उण्णिय भवति । इदानि उस्सग्गे वाघातियंभण्णति-जं तस्सेव अनेगंगाओ उण्णिदसाओ। असति तस्सेव उट्टदसाओ। असति तस्सेव सणसाओ । असति तस्सेव वच्चपिच्चदसओ । वच्चओ, तणविसेसो दर्भाकृतिर्भवति। असति तस्सेव मुंजपिच्चदसा मुंजो पिच्चिउ त्ति वा, विप्पिउ त्ति वा, विप्पिउ त्ति वा, कुट्टितो वा एगढं। असति उण्णियस्स उट्टितपट्टतो एगंगदसो। एगंगासति उण्णिय-उट्ट-सणादिदसा चारेयव्वा । एते उस्सग्गित-वाघातप्रकाराअभिहिता इत्यर्थः।।इदानिं अववातिकं दुविधंभण्णति[भा.८२१] आवातंतधचेव य, तं नवरि दारुदंडगं होति ।
वाघाते अतिरेगो, इमो विसेसो तहिं होति ।। चू. जहा उस्सग्गितं निव्वाघातं उन्निदसं, वाघातितं च उट्टादिदसं भणितं, आववातितं तथा वक्तव्यमित्यर्थः। रओहरणपट्टयदुण्णिसेज्जवज्जियं दारूदंडयमेव तं भवति । उस्सग्गिय . आववातितवाघाते अइरेगो इमो अन्नी वि दसाविसेसो भवति ॥ [भा.८२२] उवरिं तु मुंजयस्सा, कोसेज्जय-पट्ट-पात्त-पिंछे य ।
संबंधे विय तत्तो, एस विसेसो तु वाघाते॥ चू. रओहरणपट्टे दारुदंडे वा मुंजदसा भवंति । मुंजदसाऽसति कोसेज्ज दसा, कोसेजा वडओ भण्णति, तस्सासति दुगुल्लपट्टदसा, पट्टदसासति पोत्तदसा, पोत्तदसासति मोरंगपिंछदसा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org