________________
२०५
उद्देशक ः २, मूलं-५९, [भा. ८२२] 'संबंधे वियतत्तो' त्ति ततः कोसेतकादिविकप्पेसु विसंबंधासंबंधविकप्पेण रओहरणविकल्पा कार्या, आद्य भेदानाभावादित्यर्थः।। चतुर्भगार्थनिरूपणार्थ गाथाद्वयमाह[भा.८२३] जंतं निव्वाघातं, तं एगं उण्णियं तु धेत्तव्वं ।
उस्सग्गियवाघातं, उट्टियसणवच्चमुंजं च ॥ चू. पूर्वार्धेन प्रथमभंगार्थ पश्चार्धेन द्वितीयभंगार्थ ॥ [भा.८२४] निव्वाघातववादी, दारुगदंडुण्णियाहिं दसियाहिं ।
अववातियवाघातं, उट्टियसणवच्चमुंजदसं॥ चू. पूर्वार्धेन तृतीयभंगार्थ । पश्चार्धेन चतुर्थभंगार्थ ॥
एवमेते चउरो भंगा विशेषार्थप्रदर्शनार्थमन्येनाभिधानप्रकारेण प्रदर्श्यन्ते[भा.८२५] अहवा उस्सग्गुस्सग्गियं च उस्सग्गओय अववातं।
अहवादुस्सग्गंवा, अववाओवाइयं चेव ॥ चू. उस्सग्गियनिव्वाघातादि चउरोजे भेया त एव चतुरः उत्सर्गोत्सर्गादि द्रष्टव्याः॥ प्रथम-द्वितीयभंगप्रदर्शनार्थं, तृतीय-चतुर्थभंगप्रतिषेधार्थं चेदमाह[भा.८२६] एगंगि उण्णियं खलु, असती तस्स दसिया उ ता चेव ।
तत्तो एगंगोट्टी, उण्णियउट्टियदसा चेव॥ चू.एगंगियउण्णियंसंबद्धदसागंजंतंउस्सग्गुस्सग्गितं।इदानि उस्सग्गाववातितं भण्णति असति संबद्धदसागस्स उण्णिय-पट्टए उण्णियदसा लातिज्जंति, तस्सासति एगंगियं उट्टियं, तस्सासति उट्टियपट्टए उण्णियदसा, तस्सासति उट्टियपट्टए उट्टियदसा, तस्सासति उण्णियपट्टए सणादिदसा सव्वा नेया॥जओ भण्णति[भा.८२७] एवं सण वच्च मुंज चिप्पिते कोस-पट्ट-दुगुले य ।
पोत्ते पेच्छेय तहा, दारुगदंडे बहू दोसा॥ चू. असति उण्णियपट्टयस्स उट्टियपट्टए सणादिदसा सव्वा नेया। उट्टियपट्टासति सणयं एगंगियं । तस्सासति शणपट्टए उण्णियादिदसा नेया। वच्चगे वि एगंगियं उण्णियादिदसा सव्वा चारेयव्वा । एवं मुंजादिसु वि । नवरं --पिंछे पट्टयं न भवति।
चोदग आह - ननु सणवचगादिपट्टगेसु कोसेजपट्टगादिदसा अणाइण्णा । आयरियाह -ताएव वरं, नदारुडंडयं पादुंछणं। कहं? जतोदारुअदंडे बहूदोसा ॥ केतेदोसा? इमे[भा.८२८] इधरहविताव गरुयं, किं पुण भत्तोग्गहे अधव पाणे।
भारे हत्थुवघातो, पडमाणे संजमायाए । धू. “इहरह"त्ति विणा भत्तपाणेण स्वभावेन गुरुरित्यर्थः । “कि" मित्यतिशये, “पुनः" विशेषणे जतोपडिग्गहे भत्तंवापाणंवा गहितंतदा पुव्वंगुरुततोगुरुतरं भवतीत्यर्थः ।गुरुत्वाखस्तोपघातः, पडमाणंगुरुत्वात् जीवोपघातंकरोति, पादोवरिआतोवघातंवा, चसद्दा आणादओ दोसा। तम्हा दारुदंडयं पादपुंछणं न गेण्हियव्वं ॥ कारणओ गेण्हेज्जा । इमे य ते कारणा [मा.८२९] संजमखेतचुया वा, अद्धाणादिसु हिते व नढे वा ।
पुवकतस्स उगहणं, उण्णिदसा जाव पिच्छंतु॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org