________________
उद्देशक : १,
मूलं-१, [भा. ५८८ ]
१७१
- "अनु " पच्छद्धं । अनुमोदने लहुतरो दोसो, कारावणे गुरुतरो दोसेत्यर्थः ।। कारावण अनुमतीणं किं सरूवं ? भण्णति[भा. ५८९]
कारावणमभियोगो, परस्स इच्छस्स वा अनिच्छस्स । काउं सयं परिणते, अनिवारण अनुमती होइ ॥
चू. एवं भणति – तुमं अप्पणो य अन्नस्स वा हत्थकम्मं करेहि त्ति, आत्मव्यतिरिक्तस्य परस्यैवं इच्छस्स वा अनिच्छस्स वा बलाभिओगा हत्थकम्मं करावयतो कारावणा भणति त्ति । इमं अनुमतिसरूवं "काउं" पच्छद्धं जो सयं अप्पणो हत्थकम्मं काउं परिणतो तं अनिवारेंतस्स अनुमती भवति ॥ भणितं साधूणं । इदानिं संजतीणं भण्णति -
[भा. ५९०]
एसेव कमो नियमा, निग्गंधीणं पि होति कायव्वो ।
पुव्वे अवरे य पदे, जो य विसेसो स विण्णेओ ।।
चू. एसेव "कमो" पगारो, संजतीण वि “नियमा" अवश्यं निर्ग्रन्थीनां भवतीत्यर्थः । "पुव्वपदं”, उस्सग्गपदं, "अवरपदं” अववादपदं तेसु जो विसेसो सो विण्णेयो ॥ इमं पच्छित्तं -
[ भा. ५९१] दोन्हं पि गुरू मासो, तवकालविसेसितस्स वा लहुओ । अंगुलिपादसलाया दिओ विसेसोत्थ पुरिसा य ॥
चू. ‘“दोण्हं पि’” त्ति – साहु साहुणीणं । अहवा - कारावणे अनुमतीते य मासगुरू पच्छित्तं । अहवा - कारावगस्स मासलहुं तवगुरुगं । अनुमतीते य मासगुरू कालगुरुं । इमो पुण संजतीणं हत्थकम्मकरणं विसेसो, अंगुलीए वा हत्थकम्मं करेइ, पादे वा पण्णिहयपदेसे, अन्नतरं दोद्धियणालादि बंधिउं करेति । अन्नस्स वा पायंगुट्ठगेण पलंबगेण वा अन्नतराए वा कट्ठसलागाए, सविसेसो । “पुरिसा य” जहा पुरिसाण इत्थीओ तहा ताण पुरिसा । गुरुगादित्यर्थः ।
मू. (२) जे भिक्खू अंगादानं कट्टेण वा कलिंचेण वा अंगुलियाए वा सलागाए वा संचालेइ संचालेंतं वा सातिज्जति ॥
चू. ‘“अंगं” सरीरं सिरमादीनि वा अंगानि, तेसिं आदानं अंगादानं प्रभवो प्रसूतिरित्यर्थः तं पुण अंगादानं मेदूं भणति । तं जो अन्नतरेण कट्टेण वा "कलिंचो" वंसकप्परी, "अंगुली" पसिद्धा, वेत्रमादि सलागा, एतेहिं जो संचालेति साइज्जति वा तस्स मासगुरुगं पच्छित्तं । इदानिं नित्तीए भणति - [भा. ५९२]
अंगाण उवंगाणं, अंगोवंगाण एयमादानं । एतेणंगाताणं, अनातणं वा भवे बितियं ॥
चू. अंगानि अट्ठ - सिरादी, “उवंगा" कण्णादी, अंगोवंगा नखपव्वादी, एतेसिं "एवं आदानं" कारणमिति । एतेन एयं अंगादानं भण्णति । अहवा - अनायतणं वा भवे बितियं नाम ॥ "अंगाणं” ति अस्य व्याख्या
[भा. ५९३ ]
सीसं उरो य उदरं, पट्टी बाहा य दोन्नि ऊरूओ ।
एते अटुंगा खलु, अंगोवंगाणि सेसाणि ॥
चू. "सिरं" प्रसिद्धं, "उरो" स्तनप्रदेशः, "उदरं " पेट्टं, "पट्टी" पसिद्धा, दोन्हि बाहातो,
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International