________________
१५८
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-१/१ जयणा । आवस्सगं आसज्जं निसीहीयं च हियएण करेज्ज जहा वा ते न सुणेति । “वेरत्तियं" त्ति वेरत्ति अकालवेलाए जो जाहे चेव सो ताहे कालभूमिं गच्छति, तुसिणीया आवस्सगंजयणाए करेंति, जो वा जत्थ ठितो करेति। ____ अहवा जाहे पभायं गिहत्था उठ्ठिता ताहे आवस्सयं थुतीओ वि जयणाए करेंति "चिंघणदुगम्मि त्ति चिधंति लक्खेंति, सुत्तुद्देसगादिसु “दुगं" सुत्तं अत्थो य, तत्थ जं वेरत्तियं करेंताण संकितं तं दिवा पुच्छतीत्यर्थः ।।जयणाहिगारे अनुवट्टमाणे इमं पि भण्णति - [भा.५२६] जनरहिते वुजाणे, जयणा सद्दे य किमु य पडिबद्धे ।
ढड्डरसरानुपेहा, न य संघाडेण वेरत्ती। चू.जनरहिते उज्जाणेवसंता सद्दे जयणंकाति, माहुदुपद-चउप्पद-पक्खि-सरिस्सिवादि बुज्झेज्जा, जति जनरहिते एस जयणा दिट्ठा किमंग पुण दव्वपडिबद्धाए, सो पुण साहु ढड्डरसद्दो सो वेरत्तियं करेंतो अणप्पेहाए सज्झायं करेति, न य संघाडेण वेरत्तियं करेति॥गतो बितियभंगो साववातो । इदानिं ततियभंगो “भावओ पडिबद्धा नो दव्वओ" एस भण्णति[भा.५२७] भावम्मि उ पडिबद्धे, चतुरो गुरुगा य दोस आणादी।
ते वियपुरिसा दुविहा, भुत्तभोगी अभुत्ता य॥ चू. भावपडिबद्धए हायमाणाणं पच्छित्तं इमं – “चउरो' त्ति चित्तारि चउगुरुगा पासवणादिसु, आणादिणोय दोसा भवंति! जे पुणते भावपडिबद्धाए वसहीए ठायंति ते दुविहा पुरिसा - भुत्तभोगा अभुत्तभोगा य । जे इत्थिभोगं भुंजिउं पव्वइया ते भुत्तभोगा, इतरे कुमारगा॥भावपडिबद्धाए पासवणादिसु चउसविपदेसु सोलसभंगा कायव्वा । जओ भण्णति [भा.५२८] भावम्मि उ पडिबद्धे, पन्नरसपदेसु चउगुरु होंति
- एक्केक्काओ पदातो, दोसा आणादी सविसेसा ।।
चू. “भावम्मिउ पडिबद्धे" त्ति एत्थ वयणे सोलसभंगा दट्ठव्वा ।तेयइमे-पासवणपडिबद्धा ठाणपडिबद्धा रूवपडिबद्धा सद्दपडिबद्धा-१ एसपढमभंगो।एस पासवण-ट्ठाणरूव-पडिबद्धा नो सद्द पडिबद्धा एवं सोलस भंगा कायव्वा । एवं रचिएसु पच्छित्तं विजइ । आदि भंगाओ आरब्भ-जाव-पन्नरसमो ताव चउगुरुं भवति ।आदेसे वा पढमभंगे चउगुरुगा, एवं जत्थ भंगे जति पदाणि विरुद्धाणि तति चउगुरुगा, सोलसमपदं सुद्धं । एक्केक्काउ पदाउ' त्ति एक्केक्कभंगाउ त्ति वुत्तं भवति आणादिदोसा भवंति । “सविसेस'' त्ति दव्वपडिबद्ध समीवाओ सविशेषतरा दोषा भवंतीत्यर्थः॥
इदानिं पासवणादिपदाणं अन्योन्यारोपणं क्रियते - [भा.५२९] ठाणे नियमा रूवं, भासा सद्दो उ भूसणे भइओ।
काइय ठाणं नत्थी, सद्दे रूवे य भय सेसे ।। चू. जत्थ ठाणंतत्थ रूवं भासासदोय नियमा भवंति, भूसणसद्दो भतितो, जेणरंडकुरंडातो य अनाभरणियाओ भवंति । पासवणे पुण ठाणं नस्थि, जत्थ कातियभूमी पडिबद्धा तत्थ ठाणं नत्थि, भासासद्दो भूसणसद्दो रूवं च "भय' त्ति भयनिजं कयाइ भवंति कयाइ न भवंति । सेसे त्ति एतान्येव शब्दादीनि शेषाणीत्यर्थः । जत्थ साहूणं असंजतीण य एगा काइयभूमी सा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org