________________
पीठिका - [भा. ४५८]
१४१ चोदगाह - “मूलगुणउत्तरगुणेसु पुव्वं पडिसेहो भणितो ततो पच्छा कारणे पडिसेहस्सेव अणुण्णा भणिता । तो जा सा अणुण्णा किमेगंतेण सेवणिज्जा उत ने ति" ? ।आयरियाह[भा. ४५९] कारणपडिसेवा वि य, सावजा निच्छए अकरणिज्जा ।
बहुसो विचारइत्ता, अधारणिज्जेसु अत्थेसु॥ चू. कारणं असिवादी तम्मि असिवादिकारणे पत्ते जा “कारणपडिसेवा" सा सावज्जा, “सावजा" नामबंधात्मिका सा निच्चएणअकरणिज्जा, “निच्छओ" नाम परमार्थः, परमत्थओ अकरणीया सा, अविशब्दात् किमंग पुण अकारणपडिसेवा । एवं आयरिएमाभिहिए चोदगाह - "जइ सा अणुण्णा पडिसेवा निच्छएण अकरणिज्जा तो तीए अणुण्णं प्रति नैरर्थक्यं प्राप्नोति" ___आचार्याह – न नैरर्थक्यं । कहं ? भण्णति - बहुसो पच्छद्धं । “बहुसो" अनेगसो, वियारइत्ता वियारेऊण अकर्तव्या येऽर्था ते अवहारणीया असिवादिकारणेसु उप्पन्नेसु जइ अन्नोनत्थिनाणातिसंघणोवाओतो, वियारेऊणअप्पबहुत्तं अधारणिज्जेसुअत्थेसुप्रवर्त्तिव्यमित्यर्थः अहवा- धारिजंतीति धारणिज्जा । के ते? भण्णंति, अथ अथा, ते य नाणदंसणचरित्ता, तेसु अवधारणिज्जेसु पत्तेसुंअल्पबहुत्तं बहुसो विचारइता प्रवर्तितव्यमित्यर्थः ।।
पुनरप्याह चोदक - “ननु कप्पिया पडिसेवं अणण्णायं असेवंतस्स आणाभंगो भवति?" आचार्याह[भा. ४६०] जति विय समणुन्नाता, तह वि य दोसो न वज्जणे दिट्ठो ।
दढधम्मता हु एवं, नाभिक्खनिसेव-निद्दयता ।। चू. जइ विअकप्पियपडिसेवणाअणुण्णातातहा विवजणे आणाभंगदोसो नभवतीत्यर्थः अणुण्णायंपि अपडिसेवंतस्यअयंचान्यो गुणो “दढधम्मया" पच्छद्धं । नयअभिक्खनिसेवदोसा भवति, न य जीवेसु निद्दया भवति । तम्हा कप्पियपडिसेवा वि सहसादेव नो पडिसेवेज्जा ॥
सा पुण कतमेसु पडिसेवियत्थेसु कप्पिया पडिसेवणा भवति? भण्णति[भा. ४६१] जे सुत्ते अवराहा, पडिकुट्ठा ओहओ य सुत्तत्थे ।
कप्पंति कप्पियपदे, मूलगुणे उत्तरगुणे य॥ चू. “जे सुत्ते अवराहा पडिकुट्ठा" अस्य व्याख्या[भा. ४६२] हत्थादिवातणतं, सुत्तं ओहो तु पेढिया होति ।
विधिसुत्तं वा ओहो, जंवा ओहे समोतरति । चू. “जे भिक्खुहत्थकभ्मं करेति करेंतवा सातिज्जति", एयं हत्थकम्मसुत्तं भण्णति। एयं सुत्तं आदिकाउंजाव एगूणवीसइमस्स अंते वायणासुत्तं । एतेसु सुत्तेसुजं पडिसिद्धं । “ओहतो सुत्तत्थे" त्ति अस्य व्याख्या - ओहो तु पेढिया होति, ओहो निसीहपेढिया, तत्थ जे गाहासुतेण वाअत्थेणवाअत्था पडिसेविता ।अहवा-विहिसुत्तंवा सुत्तंभण्णति,तंच सामातियादिविधिसुत्तं भण्णति, तत्थ जे अत्था पडिसिद्धा । अहवा - जंवा ओहे समोयरइ त्ति सो ओहो भण्णतिउस्सगो ओहो त्ति वुत्तं भवति।तत्थ सव्वं कालियसुत्तंओयरति ।तं सव्वं ओहो भण्णति । एयंमि ओहे जे अत्था सुत्तेण वा अत्थेण वा “पडिकुट्ठा" निवारिया इत्यर्थः, ते “कप्पंति" कप्पियाए, ते अववायपदेत्यर्थः । जे ते कप्पंति अववायपदेण ते "मूलगुणा वा उत्तरगुणा वा" दप्प-कप्प
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org