________________
पीठिका - [भा. ४११]
[भा. ४११]
परिसं वा रायदुट्ठे सयं च उवचरति तं तु रायाणं । अन्नो वा जो पट्ठो सलद्धि नीए व तं एवं ॥
चू. दुट्ठ राया पट्ठो होज्जा, तंमि पदुट्ठे जा तस्स परिसा सा उवचरियव्वा, ओलग्गा कायव्वा इतिवृत्तं भवति । जो वा तं रायाणं एगपुरिसो उवसामेहि ति सोवा सेवियव्वो, उवसामणलद्धिसंपण्णो वा साहू स तमेव रायाणं उवचरति, “तं" तु प्रद्विष्टराजनमित्यर्थः । अन्नो जो रायवतिरित्तो भड - भोइ आदि जइ पदुट्ठो तं पि सलद्धिओ जो साहू सो पदुट्ठवं नीए वासे सेवेज्ज । एवं पदुट्ठनिमित्तं हित्थेसु वि ममत्तं कुजा । पदुट्टे त्ति गतं । गओ भावपरिग्गहो । गता परिग्गहस्स कप्पिया पडिसेवणा ।। गतो परिग्गहो ।। इदानिं रातीभोयणस्स दप्पिया पडिसेवणा भण्णति[भा. ४१२] राईभत्ते चउव्विहे, चउरो मासा भवंतनुग्घाया । आणादिणो य दोसा, आवजण संकणा जाव ॥
१२७
चू. चउव्विहे त्ति, रातीभत्ते चउव्विहे पन्नत्ते तं जहा । दियागहियं दिया भुत्तं - ३, राओ गहियं राओ भुत्तं - ४ । एवं - चउव्विहं राईभोयणं । एतेसु चउसु वि भंगेसु चउरो मासा भवंतनुग्घाता चउगुरुगा इत्यर्थः । एत्थ दोहिं वि कालतवेहिं लहुगा पढमभंगे, सेसेसु तीसु कालतवोभए गुरुगा । किंचान्यत्-राओ गहभोयणे तित्थयराणं आणादिक्कमो भवति, आणाभंगे य चउगुरुं पच्छित्तं, “आदि” ग्रहणातो अणवत्थमिच्छत्ते जयणति पच्छित्तं च से चउलहुयं । आवजण त्ति रातो गहभोयणे अचक्खुविसएण पाणातिवायं आवज्जति जाव- -परिग्गहं पिआवज्जति । संकणा जाव त्ति राओग्गहभोयणं करेमाणो असंजयेण पाणातिवातादिसु संकिञ्जति, जह मण्णे एस पुरा धम्मदेसणातिसु राओ न भुंजामि त्ति भणिऊण राओ भुंजति, एवं नूणं पाणातिवातमविकरेति, जाव परिग्गहं पि गेण्हइ" ॥
राईभोयणे आय -संजम - विराहणा- दोसदरिसणत्थं भण्णइ
[ भा. ४१३ ] गहण गवेसण भोयण, निसिरण सव्वत्थ उभयदोसा उ । उभयविरुद्धग्गहणं, संचयदोसा अचिंता य ।।
चू. गहणे ति गहणेसणा, गवेसण त्ति गवेसणेसणा, भोयणे त्ति घासेसणा, निसिरण त्ति पारिट्ठावणिया, सव्वत्थ त्ति सव्वेसु तेसु गहणादिसु दारेसु उभयदोसा भवंति “उभयदोसा” नाम आय- संजमविराहणा दोसा 'तु' सद्दो अवधारणए । राओभयविरुद्धं वा करेज्ज “उभयं” नाम दव्वं सरीरंच, दव्वे ताव खीरे अंबिलं गेण्हेज्जा, सरीरस्स वा अकारगं गेण्हेज्जा । "संचयदोस" त्ति सव्वंमि वा भुत्तवसिट्टे वा परिवसमाणे जे संणिहीए दोसा ते भवंति, सुत्तत्थाणं अचिंता य ॥ गहणे ति अस्य व्याख्या
-
[भा. ४१४] रइमाइ मच्छि विच्छ य, पिवीलिगा रस य पुप्फ बीयादी ।
विसगरकंटगमादी, गरहितविगती य न वि देहे ॥
चू. रातो अंधकारे इमे दोसे न याणति, सच्चित्तरयसा गुंडियं गेण्हति, “आदि" सद्दाओ ससणिद्धमट्टियादिहत्थेहिं वा गेण्हेज्जा, मच्छियाहिं वा मिस्सं गेण्हेज्जा, विंच्छिएण वा वतिमिस्सं गेण्हति, मक्कोडियादिहिं वा वतिमिस्सं गेण्हति, रसएहिं वा संसत्तं, पुप्फेहिं वा बलिमादि सच्चित्तं गेजा, बीएहिं सालिमादीहिं परिघासियं गेण्हेजा । विसगरेहिं वा जुत्तं गेण्हेज्जा, अनेगाणं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org