________________
पीठिका - [भा. ३९६]
[भा. ३९६ ]
दुक्खं कप्पो वोढुं तेन हिरण्णं कताकतं गेहे । पडिकुट्ठा वि य तप्पे, एसण काया असंधरणे ।।
चू. दीहद्धाणपडिवण्णेहिं दुक्खं अद्धाणकप्पो वुब्भति, तेन कारणेण, हिरण्णं द्रविणं, कताकतं घडियरूवं अघडियरूवं वा अद्धाणे घेप्पति । अद्धाणपडिवण्णाण चेव पडिकुट्ठसेहा भत्तपानविस्सामणोवकरणवहणादीहिं तप्पिस्संती ति काउं दिक्खेज्जा । अद्धाणे वा असंथरता एसपि पेल्लेजा - अनेसणीयं गेण्हंतीत्यर्थः । अद्धाणे वा असंथरणे कायाण वि उवओगं करेजा प्रलंबादेरित्यर्थः । अद्धाणे त्ति गयं ॥ इदानिं “दुल्लभे "त्ति दारं
[भा. ३९७]
दुल्लभदव्वं दाहिति, तेन निवारे ममत्तमादि वा । पडिकुट्टेसणघातं, ओराल कओ व काया वा ॥
चू. दुक्खं लभति जंतं दल्लभं तं च सयपाक - सहस्सपागादियं दव्वं तं दाहिति त्ति तेन कारणेण काग-सुणगादी निवारेति ममत्तं वा करेति, “आदि" सद्दाती कप्पट्टगादि रक्खति । पडिकुट्टे वा सेहे पव्वावेति, ते तं दुल्लभंदव्वं लंभिउं समत्था भवंति । अहवा - कोपि गिही तेरासियपुत्तेण लज्झमाणो भणाति - जइ मम पुत्तं तेरासियं पव्वासेसि तो जं इमं दुल्लभं दव्वं तुमं अन्नेससि एवं चेव पयच्छामि । एवं दुल्लभदव्वट्टताए पडिकुट्ठे पव्वावेज्जा । एसणं पिपेलेज्जा, अह उग्गमउप्पायणेसणादोसेहि जुत्तं दुल्लभं दव्वं गेण्हंतीत्यर्थः । दुल्लभदव्वट्ठता वा ओरालहिरण्णे गेण्हेज्जा, तानि ओरालहिरण्णाणि घेत्तूण दुल्लभदव्वं किणिज्जा । काया व त्ति दुल्लभदव्वट्ठया वा सच्चित्त काया गेण्हेज्जा, कहं? पवालादिणा सचित्तपुढविक्काएण तं दुल्लभदव्वं किणिज्जा । दुल्लभदव्वं ति गतं । इदानिं अत्थजाए त्ति दारं भण्णति
[भा. ३९८]
एमेव अट्ठजातं, दाहिंतो वारणा ममत्तं वा । पडिकुट्ठव्व तदट्ठा, काया पुण जातरूवादी ॥
चू. एवावहारणे, जहा दुल्लभदव्वे एवं अट्ठजाए वि दट्ठव्वं । “जात” शब्दो भेदवाचकः अर्थभेदेत्यर्थः । एते सेज्जातराति अट्ठजायं दाहिंतीति तेन तेसिं काग-गोण-साणे अवरज्झते निवारेज्जा, कप्पट्टगं वा रक्खेज्जा, ममत्तं वा करेज्जा, चकारो समुच्चये, पडिकुटुं वा सेहं पव्वावेज तदट्ठाय दव्वद्वायेति वुत्तं भवति, सो पडिकुट्ठसेहो पव्वावितो दव्वजायं उप्पादयिष्यतीत्यर्थः । अट्ठजायंपि उप्पादेंतो एसणं पि पेल्लेज्जा, अहाभद्दगकुलेसु वा अणेसणीयं पि भिक्खं गिण्हिज्जा, मा हु रुट्ठो न दाहिति अट्ठजायं, अट्ठजायणिमित्तेण वा काए गेण्हेज्जा, कहं ? उच्यते, घातुपासाणमट्टियादि गहेऊण जातरूवं सुवण्णं, तं उप्पाएजा ।
पुण सद्दो विसेसणे दट्टव्वो, “आदि" सद्दातो रुप्प - तंब - सीसग - तउगादी घाउवायप्पओगा उप्पायतीत्यर्थः । अहवा "जायरूवं" - जं च प्रवालगवत् जातं तं जातरूवं भण्णति । दव्वपरिग्गहाववातो गतो ।। इदानिं खेत्तोववातो भण्णति
[भा. ३९९]
[भा. ४०० ]
१२३
वृत्तं दव्वावातं, अधुणा खेत्ताववाततो वोच्छं । सेहे गिलाणमादी, मज्झाता ठावणुड्डाहे ।। सेह ओवासादिसु सेहो, ममत्त पडिसेहणं कुज्जाहि । एमेव गिलाणे वी, नेह ममं तत्थ पउणिस्सं ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org