________________
मू०१
-
-
नमो नमो निम्मल सणस्स पंचम गणधर श्री सुधर्मास्वामिने नमः
२५ आतुरप्रत्याख्यान-प्रकिर्णकसूत्रम्
.
सटीक
(द्वितीयं प्रकिर्णकम्) [मूलसूत्रम् + गुणरत्नसूरि विरचिता टीका (अवचूर्णिः)] मू. (१) देसिक्कदेसविरओ सम्मविट्ठी मरिज जो जीवो ।
तं होइ बालपंडियमरणं जिनसासणे भणियं॥ वृ. देशस्य त्रसकायस्य एकदेशः। संकल्पजनिवृत्तिरूपतस्यापिसापराधनिरपराधत्वेनद्विप्रकारत्वात्। तस्य दैशिक देशमात्रस्य स्वद्ययंहननघातनत्वया विरतोनिवृत्तो सम्यक्ष्टिः म्रियते यं च त्वमुपयाति । यःश्राद्धजीवः । तद् जिनशासने बालपंडितमरणमिति दृष्टं शेषशासनेषु बालादि भाषाया एवाभावात् । तत्र सर्वविरतिपरिणामाभावात् । बालं स्वबल प्राणातिपातादि विरमणाच पंडितं बालं च तत् पंडितं च बालंच। मू. (२) पंच य अणुव्वयाइं सत्त उ सिक्खा उ देसजइधम्मो ।
सव्वेण व देसेण व तेण जुओ होइ देसजई। वृ. अथ यद्योगै देशयतिर्भवति तानि व्रतानि दर्शयन्नाह । ‘पंचन्' अणूिनि लघूनि महाव्रतात्मनादेशन वा अन्यतर व्रतप्रतिपत्तिलक्षणेन युक्तो देशयतिर्भवतीति ।। मू. (३) पाणिवहमुसावाए अदत्तपरदारनियमणेहिं च ।
अपरिमिइच्छाओऽविय अणुव्वयाइं विरमणाई। वृ. 'पाणि'प्राणवधेनतुप्राणिवद्योऽजीववधस्वस्वहेतुमशक्यत्वात्। मुसावायत्रिप्रकारः प्राकृतभवः ।मृषामिथ्यावदननृण्। सचद्रव्यभावभेदाद्विधाक्रोधादि भेदादभूतोद्भावनभेदाच्चतुर्धा तत्र क्रोधादि भेदाः प्रसिद्धाः तत्राभूतोदभावनं यथा सर्वगत आत्माभूत निण्यिवो यथानास्त्यात्मा वस्त्वंतरान्यासो यथा गौरपिसन्नश्चोयमिति वदतः । परनिंदावचनो यथाक्रुष्टीत्वमिति । नदत्तमदत्तं । तच्चस्वामिजीवतीर्थंकरर्गुरुभेदतश्चतुर्धा। भीमोभीमासनिति न्यायाददत्वादानं परेषां दाराः परदाराः परकलत्राणि तेषां नियमनिरुपरमैः । अणुव्रतानि तावत् स्थूलशब्दोपपदानि सर्वाणि वाच्यानि । अपरिमितेच्छातश्च यानि विरमणानि । निव्रतय स्वैरणुव्रतानि भवेयुरिति ।
जंच दिसावेरमणं अनत्थदंडाउ जंच वेरमणं।
देसावगासियंपिय गुणव्वयाइं भवे ताई। दिशां विरमणं दिक्विरमणं दिशायाकृत्वा यद्वि रमणं तत् प्रथमं गुणव्रतं । जो धरइ અહીં ગુણરત્નસૂરિકૃત અવસૂરી લીધી છે, છતાં જેનીચવચૂરી નથી તે ગાથાની સંસ્કૃત છાયામૂકી છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org