________________
मू०१४६ -
१९१
कटान्तर्वर्ती प्रच्छन्नरक्षितो भवतीति, तथाअन्यस्तत्कटाक्षबाणसमूहेन ग्लानीकृतः पटकान्तरेवस्त्रविशेषान्तरे स्थपितो भवेत् ग्लानवदिति।। मू. (१४७) गंगाए वालुयाए सायरे जलं हिमवओ य परिमाणं ।
उग्गस्स तवस्स गइं गब्भुप्पत्तिं च विलयाए । मू. (१४८) सीहे कुडंबुयारस्स पुट्टलं कुक्कुहाईयं अस्से।
जाणंति बुद्धिमंता महिलाहिययं न जाणंति ॥ वृ. 'गंगाए० सीहे कु०' अनयोक्खया-गङ्गायां वालुकां-वेलुकणान् सागरे-समुद्रे जलं-जलपरिमाणमित्यर्थ :, हिमवतो-महाहिमवन्नगस्य परिमाणम्-ऊर्ध्वाधस्तिर्यकपरिधिप्रतरघनमान, उग्रस्य-तीव्रस्य तपसो गति-फलप्राप्तिरूपं गर्भोत्पत्तिं च विलयाए तिवनितायानार्यासिंहे कुण्डबुकारमिति रूढिगम्यंपुट्टलं-निजजठरोद्भवं 'कुक्कुहाइय'ति गतिकाले शब्दविशेष अश्वे-घोटके जानन्ति-अवगच्छन्ति बुद्धिमन्तः-प्रज्ञावन्तः महिलायाः कूटकपटद्रोहपरवञ्चनपरायाः प्रबलमन्मथाग्निधगधगायमानायाः अतर्कितातुच्छोच्छलितकलकण्ठोद्गीयमानमधुरगेयध्वनिमृगीकृतमुनिवराया ललाटपट्टतटघटितघनश्रीखण्डतिलकचन्द्रचकोरीकृतचतुरायाः पीनपयोधरपीठलुठननिर्मलामलकस्थूलमुक्ताफलहारश्वेतविषभुजङ्गमगतविवेक चैतन्यकृतानेकपण्डितायाः हृदयं-गूढान्तःकरणं न जानन्ति-न सम्यगवगच्छन्तीति, उक्तश्च॥१॥ “स्त्री जातौ दाम्भिकता भीरुकता भूयसी वणिगजातौ ।
रोषः क्षत्रियजातौ द्विजातिजातौ पुनर्लोभः॥ ॥१॥ नस्नेहेन न विद्यया न च धिया रूपेण शौर्येण वा,
नेाचाटुभयार्थदानविनयक्रोधक्षमामाईवैः। लज्जायौवनभोगसत्यकरुणासत्वादिभिर्वा गुणै
गुह्यन्तेन विभूतिभिश्च ललना दुःशीलचित्ता यतः॥ मू. (१४९) एरिसगुणजुत्ताणं ताणं कइयव्वसंठियमणाणं ।
न हुभे वीससियब्बं महिलाणं जीवलोगंमि ॥ वृ. 'एरिसगुण०' ईशगुणयुक्तानां-उक्तवक्ष्यमाणलक्षणान्वितानां तासां नारीणां कपिकवत्-वानरवत् (अ) संस्थितमनसां नैव 'मे' भवद्भिः विश्वसितव्यं महिलानांजीवलोके इति ॥ मू. (१५०) निद्धन्नयं च खलयं पुप्फेहिं विवज्जियं व आरामं ।
निहुद्धियं च धेणुं लोएवि अतिल्लियं पिंडं। वृ. 'निद्धन्नयं०' याशमिति गम्यते, निर्धान्यकं-धान्यकणविवर्जितं 'खलयंतिधान्यपवित्रीकरणस्थानं तादृशं महिलामण्डलमरमणीयत्वात् सुखधान्यकणाभावाच्च, याशिंपुष्पैः-- सुगन्धिकुसुमैर्विवर्जितं चारामं ताशं तरुणीमण्डलं शुभभावनाकुसुमरहितत्वात्, याशा निर्दग्धिका-दुग्धरहिताधेनुः-गौस्ताशा भ्रष्टव्रतिनीधर्मध्यानदुग्धाभावात्, तथा लोके अपिशब्दः पूरणार्थे यादृशं अतिल्लियं'तिसर्वथा तैलांशरहितं पिण्डं-खलखण्डं तादृशंमहिलाव्याघ्रीमण्डलं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org