Page Text
________________
तन्दुलवैचारिक-प्रकिर्णकसूत्रम् १२३ ___अह सीसपूरओ भे नियगसरीरम्मि साहीणो॥ वृ. 'मेउव०' मेदः-अस्थिकृत्वसा-विस्नसा चशब्दोऽनेकशरीरान्तर्गतावयवग्रहणार्थः रसिका-व्रणाधुत्पन्ना ‘खेले'त्ति कण्ढमुखश्लेष्मा 'सिंघाणए यत्ति नासिकाश्लेष्मा 'एयंति एतन्मेदादिकं 'छुभ'त्ति क्षुपध्वं-मस्तके प्रक्षेपयत अथ शीर्षपूरको 'भे' भवतां निजकशरीरे स्वाधीनः-स्वायत्तो वर्तते ॥ मू. (१२४) साकिर दुप्पडिपूरा वच्चकुडी दुप्पया नवच्छिद्दा ।
उक्कडगंधविलित्ता बालजणो अइमुच्छियं गिद्धो॥ वृ. 'सा किर०' सा वर्चस्ककुटी-विष्ठाकुटीरिका 'किर त्तिनिश्चयेन दुष्प्रतिपूरा पूरयितुमशक्येत्यर्थः, किंभुता ?-द्विपदा नवच्छिद्रा, उत्कटगन्धविलिप्ता-तीव्रदुर्गन्धव्याप्ता, एवंवधा शरीकुटी वर्तते, तां च बालजनो-मूर्खलोकः अतिमूर्छितं यथा स्यात् तथा गृद्धो-लम्पटत्वं गतः॥ मू. (१२५) जंपेमरागरत्तो अवयासेऊण गूढमुत्तोलिं।
दंतमलचिक्कणंगं सीसघडीकंजियं पियसि ॥ वृ. कथं गृद्ध इत्याह-जं पेम०' यस्मात् प्रेमरागरक्तः-कामरागग्रथिलीकृतो लोक'अवयासेऊण'त्ति अवकाश्य-प्रकाश्य-प्रकटीकृत्येर्थ 'गूढमुत्तोलिं'ति अपवित्रं रामाभगंपुंश्चिह्न वा जुगुप्सनीयं, दन्तानां मलः-पिप्पिका दन्तमलस्तेन सह 'चिक्कणंगं' चिक्कणाझं-चिगचिगायमानमङ्ग-शरीरमालिङ्गयच शीर्षघटीकाञ्जिकं-कपालकर्परखट्टरसंचुम्बनादिप्रकारेण 'पियसिति पिबसि, अतृप्तवत् धुंटयसि ।। मू. (१२६) दंतमुसलेसु गहणं गयाण मंसे य ससयमीयाणं।
वालेसुं चमरीणं चम्मनहे दीवियाणंच॥ वृ. 'दंतमु०' गजानांदन्तमुशलेषु गहणं तिग्रहणं आदानं लोकानां वर्तते मांसे चशब्दात् स्नसाथ गादौ शशममृगाणां ग्रहणं वर्तते, चमरीणांवालेषुग्रहणं, द्वीपिकानां चित्रकव्याघ्रादीनां चर्मनखेषुग्रहणं, चशब्दादनेकतिरश्चामवयवग्रहणं वर्तते।को भावः?-यथा गजादीनां तिरश्चां दन्तादिकं सर्वेषां भोगाय भवति तथा मनुष्यावयवो न भोगाय भवति पश्चादतः कथ्यतेऽनेनादौ जिनधर्मो विधेय इति॥ मू. (१२७) पूइयकाए य इहं चवणमुहे निचकालवीसत्यो।
आइक्खस सब्भावं किम्मिऽसि गिद्धो तुमं मूढ ॥ वृ. पूइ०' इह पूतिककाये-अपवित्रवपुषिच्यवनमुखे-मरणसम्मुखेनित्यकालविश्वस्तःसदा विश्वासं गतः ‘आइक्खसु०' आख्याहि कथय सद्भावं-हार्दै किम्हिऽसित्ति कस्मादसि गृद्धस्त्वं मूढो-मूर्ख, यद्वा हे मूढ !-मूर्ख ब्रह्मदत्तदशमुखादिवत् ॥ मू. (१२८) दंतावि अकज्जकरा वालाविव वड्डमाण बीभच्छा।
चम्मपि य बीभच्छंभण किं तसितंगओ रागं । वृ. 'दंता०' दन्ता अप्यकार्यकराः वाला अपि विवर्धमानाः सर्पवद् बीभत्सा भयङ्कराः चर्मापि बीभत्सं भण-कथय किं 'तसि०'ति तस्मिन् शरीरे 'त'मिति त्वं रागंगतः।
मू. (१२९) सिंभे पित्ते मुत्ते गृहमि य वसाइ दंतकुडीसु।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003318 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 14 Nirayavalika Aadi 10agam payanna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 404 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_nirayavalika |
| File Size | 19 MB |