________________
मू०११७
१७७
नन्दिषेणशिष्य १ अर्हन्नक २ स्थूलभद्रसतीर्थ्यक३वत्, किंभूतं?-सतिलकंसपुण्ड्रंसविशेषं-कुडमकज्जलादिविशेषसहितं, केन सह ? -रागेण-ताम्बूलादिरागवताऽधरेण-ओष्ठेन सह सकटाक्षंअर्धवीक्षणसहितंसविकारं-भ्रूचेष्टासहितं, यथा तपस्विनामपि मन्मथविकारजनकं, तरले-चपले काकलोचनवत् अक्षिणी यत्र तत्तरलाक्षि इति ।। मू. (११८) पिच्छसि बाहिरमटुं न पिच्छसी उज्जरं कलिमलस्स।
मोहेण नच्चयंतो सीसघडीकंजियं पियसि ॥ वृ. 'पिच्छ०' एवं त्वंबहिर्मुष्टं-बहिर्बागमठारितं पश्यसि-सरागद्दष्टयाऽवलोकयसि, न पश्यसि-अन्धवन विलोकयसि ‘उज्जरं ति मध्यगतं कलिमलं-अपवित्रं यद्वा न पश्यसि कलिमलस्य-अपवित्रस्य ‘उज्जरं ति निर्जरणं मोहेन-रतिमोहोदयेन नृत्यन्-भूतावेष्टित इवचेष्ट कुर्वन् ‘सीसघडीकंजियं पियसि'त्ति मस्तकघटीरसमपवित्रं पिबसि-पानं करोषि चुम्बनादिप्रकारेणेति॥ मू. (११९) सीसघडीनिग्गालं जं निद्रुहसी दुगुंछसी जंच।
तं चेव रागरत्तो मूढो अइमुच्छिओ पियसि ॥ वृ. 'सीस०' मस्तकोद्भवापवित्ररसंयनिष्ठीवयसि-थूत्करोषि जुगुप्ससे-कुत्सांकरोषीत्यर्थः यच्च त्वंतदेव 'रागरत्तो' विषयासक्तः मूढो-महामोहंगतः अतिमूर्छितः-तीव्रगृद्धिंगतः पिबसि मू. (१२०) पूइयसीसकवालं पूइयनासं च पूइदेहं च।
पूइयछिड्डविछिडं पूइयचम्मेण य पिनद्धं । वृ. 'पूइय०' पूतिकशीर्षकपालं-दुर्गन्धिमस्तककपरं पूतिकनासं-अपवित्रनासिकं पूतिदेहं-दुर्गन्धिगात्रं पूतिकच्छिद्रविवृदधं-अपवित्रलघुविवरवृद्धविवरं पूतिकचर्मणाअशुभाजिनेन पिनदधं-नियन्त्रितम् ।। - मू. (१२१) अंजणगुसुविसुद्धं ण्हाणुव्वट्टणगुणेहिं सुकुमालं।
पुप्फुम्मीसियकेसंजणेइ बालस्स तं रागं॥ वृ. 'अंजण' अञ्जनगुणसुविशुद्धं-तत्राञ्जनं-लोचने कज्जलं गुणा-नाडकगोफणकराखडिकादयः तैः सुष्ठु विशुद्धं-अत्यर्थंशोभायमानंस्नानोदवर्तनगुणैः सुकुमालंतत्रस्नानमनेकधा क्षालनमुद्वर्त्तनं-पिष्टिकादिना मालोत्तारणं गुणाः-धूपनादिप्रकाराः यद्वा स्नानोदवर्तनाभ्यां गुणास्तैर्मृदुत्वं गतं, पुष्पोन्मिश्रितकेशं-अनेककुसुमवासितकुन्तलं-एवंविधं तन्मुखंमस्तकं शरीरं वा बालस्य-मन्मथकर्कशबाणविद्धत्वेन गतसदसदविवेक (स्य)विकलस्य जनयति-उत्पादयति रागं-मन्मथपारवश्यं येन गुर्वादिकमपि न गणयति, नन्दिषेणाऽऽषाढभूतिमुन्यादिवत्।। मू. (१२२) जंसीसपूरउत्ति य पुप्फाइं भणंति मंदवित्राणा।
पुप्फाई चिय ताइं सीसस्स य पूरयं सुणह ॥ वृ. 'जं सी०' मन्दविज्ञाना-मन्मथग्रहग्रथिलीकृताः 'ज'ति यानि पुष्पाणि कुसुमानि शीर्षपूरकं-मस्तकाभरणमिति भणंति' कथयन्तिपुष्पाण्येव तानि शीर्षस्य पूरकंश्रृणुतयूयमिति
मू. (१२३) मेओ वसा य रसिया खेले सिंघाणए य कुभ एयं । [14] 12
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org