________________
निरयावलिका-उपाङ्गसूत्रम्- १/७
चमरस्तु द्वौ सङ्ग्राम विकुर्वितवान् महाशिलाकण्टकं रथमुशलं चेति । तत्र महाशिलेव कण्टको जीवितभेदकत्वान्महाशिलाकण्डकः । ततश्च यत्र तृणशूकादिनाऽप्यभिहतस्याश्वहस्त्यादेर्महाशिलाकण्डकेनेवास्याहतस्य वेदना जायते, स सङ्ग्रामो महाशिलाकण्टक एवोच्यते । 'रहमुसले' त्ति यत्र रथो मुशलेन युक्तः परिधावन् महाजनक्षयं कृतवान् अतो रथमुशलः । 'ओयाए' त्ति उपयातः-संप्राप्तः ।
१२
मू. (७) ततेणं तीसे कालीए देवीए अन्नदा कदाइ कुडुंबजागरियं जागरमाणए अयमेयारूवे अज्झत्थिए जाव समुप्पज्जित्था एवं खलु ममं पुत्ते कालकुमारे तिहिं दंतिसहस्सेहिं जाव ओयाए से मन्ने किं जतिस्सति ? नो जतिस्सति ? जीविस्सइ ? नो जीविस्सति ? पराजिणिस्सइ ? नो पराजिणिस्सइ ? काले णं कुमारे णं अहं जीवमाणं पासिज्जा ? ओहयमण जाव झियाइ । ते णं काले णं तेणं समए णं समणे भगवं महावीरे समोसरिते । परिसा निग्गया । तते णं तीसे कालीए देवीए कहाए लद्धट्ठाए समाणीए अयमेतारूवे अज्झत्थिए जाव समुप्पज्जित्था - एवं खलु समणे भगवं० पुव्वाणुपुव्विं इहमागते जाव विहरति । तं महाफलं खलु तहारूवाणं जाव विउलस्स अट्ठस्स गहणताए, तं गच्छामि णं समणं जाव पज्जुवासामि । इमं च णं एयारूवं वागरणं पुच्छिस्सामि त्तिकट्टु एवं संपेहेइ संपेहित्ता कोडुंबिय पुरिसे सद्दावति २ त्ता वदासि खिप्पामेव भो देवाणुप्पिया । धम्मियं जाणप्पवरं जुत्तमेव उवट्ठवेह, उवट्ठवित्ता जाव पञ्च्चप्पिणंति ।
तते सा काली देवी हाया कयबलिकम्मा जाव अप्पमहग्घाभपरणालंकियसरीरा बहूहिं खुज्जाहिं जाव महत्तरगविंदपरिक्खित्ता अंतेउराओ निग्गच्छइ, निग्गच्छित्ता जेणेव बाहिरिया उवट्ठाणसाला जेणेव धम्मिए जाणप्पवरे तेणेव उवागच्छइ, धम्मियं जाणप्पवरं दुरुहति २ नियगपरियालसंपरिवुडा चंपंनयरी मज्झं मज्झेणंनिग्गच्छति२ जेणेव पुन्नभद्दे चेइए तेणेव उवागच्छइ २ छत्तादीए जावि धम्मियं जाणप्पवरं ठवेति २ धम्मियाओ जाणप्पवराओ पच्चोरुहति २ बहूहिं जाव खुजाहिं विंदपरिक्खित्ता जेणेव समणे भगवं [महावीरे] तेणेव उवागच्छति २ समणं भगवं [महावीरं] तिखुत्तो वंदति ७ ठिया चेव सपरिवारा सुस्सूसमाणा नम॑समाणा अभिमुहा विनएणं पंजलिउडा पज्जुवासति ।
तणं समणे भगवं जाव कालीए देवीए तीसे य महतिमहालियाए धम्मकहा भाणियव्वा जाव समणोवासए वा समणोवासिया वा विहरमाणा आणाए आराहए भवति । तते णं सा काली देवी समणस्स भगवओ अंतियं धम्मं सोचा निसम्म जाव हियया समणं भगवं तिखुत्तो जाव एवं वदासि - एवं खलु भंते मम पुत्ते काले कुमारे तहिं दंतिसहस्सेहिं जाव रहजाव हियया समणं भगवं तिखुत्तो जाव एवं वदासी- एवं खलु भंते मम पुत्ते काले कुमारे तिहिं दंतिसहस्सेहिं जाव रहमुसलसंगामं ओयाते ।
से णं भंते किं जइस्सति ? नो जइस्सति ? जाव काले णं कुमारे अहं जीवमाणं पासिज्जा ? कालीति समणे भगवं कालिं देविं एवं वयासी- एवं खलु काली ! तव पुत्ते काले कुमारे तिहिं दंतिसहस्सेहिं जाव कूणिएणं रन्ना सद्धिं रहमुसलं संगामं संगामेमाणे हयमहियपवरवीरघातितनिवडितचिंघज्झयपडागे निरालोयातो दिसातो करेमाणे चेडगस्स रन्नो सपक्खं सपडिदिसिं रहेणं पडिरहं हव्वमागते । ततेणं से चेडए राया कालं कुमारं एज्ज्रमाणं पासति, कालं एज्रमाणं पासित्ता आसुरुत्ते जाव मिसिमिसेमाणे धनुं परामुसति २ उसुं परामुसइ २ वइसाहं ठाणं ठाति २
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International