Page Text
________________
२००
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रम्-२-२३/२/-/५४४
तब्बइरित्ते अजहन्ने, एवं एएणं अभिलावणं मोहाउयवजाणं सेसकम्माणं भाणितव्वं,
' मोहणिजस्सणं भंते ! कम्मस्स जहन्नठितीबंधते के०?, गो०! अन्नयरे बादरसंपराए उवसाएवाखवएवा एसणंगो०! मोहणिज्जस्स कम्मस्स जहन्नठितीबंधते, तव्वतिरिते अजहन्ने,
आउयस्सणंभंते! कम्मस्स जहन्नठितीबंधते के०?, गो०! जेणंजीवेअसंखेप्पद्धापविठे सव्वनिरुद्धे से आउते, सेसे सव्वमहंतीए आउयबंधद्धाए, तीसे णं आउयबंधद्धाए चरिमकालसमयंसि सव्वजहन्नियं ठिइ अपजत्तापजत्तियं निव्वत्तेति, एस णं गोयमा ! आउयकम्मस्स जहन्नठितीबंधते, तब्बइरिते अजहन्ने ।
पृ. नाणावरणिजस्सणंभंते! कम्मस्स जहन्नटिइबंधएके०?' इत्यादि सुगम,नवरमन्यतरसूक्ष्मसंपराय इति यदुक्तमय व्याख्यानं क्षपक उपशमको वा सूक्ष्मसम्परायः, इह ज्ञानावरणस्य बन्धःक्षपकस्य उपशमकस्य चजघन्यतोऽन्तर्मुहूर्तप्रमाणस्ततोऽन्तर्मुहूर्त्तत्वाविशेषात् उपशमको वाक्षपको वा इत्युक्तम्, अन्य(थाऽ)त्रापि क्षपकापेक्षया उपशमकस्य बन्धो द्विगुणो वेदितव्यो, यत आह कर्मप्रकृतिसङ्ग्रहणिकारः-'खवगुवसामगपडिवयमाणो दुगुणोतहिं तहिं बंधो' इति, ततोवेदनीयस्य साम्परायिकबन्धचिन्तायांजघन्यःस्थितिबन्धः क्षपकस्य द्वादशमुहूर्ताउपशमकस्य चतुर्विंशतिः, नामगोत्रयोजघन्यतःक्षपकस्याष्टौ मुहूर्ताउपशमकस्य षोडश, परंउपशमकस्यापि जघन्यतो बन्धः शेषबन्धापेक्षया सर्वजघन्य इति तत्सूत्रेष्वपि 'अन्नयरे सुहुम-संपराए उवसामए वा खवगे वा' इति वक्तव्यं, तथा च वक्ष्यति___ “एएणं अभिलावेणं मोहाउवजाणं सेसकम्माणं भाणियव्वंति उपसंहारसूत्रे ‘तव्वइरित्ते अजहन्ने इति तद्व्यतिरिक्तः-क्षपकोपशमकसूक्ष्मसम्परायव्यतिरिक्तो जनोऽजघन्यस्थितिबन्धकः, आयुर्बन्धकसूत्रे 'जेणंजीवे असंखिप्पद्धापविढे' इत्यादि, इह द्विविधा जीवाःसोपक्रमायुषो निरुपक्रमायुषश्च, तत्र देवा नैरयिका असङ्ख्येवर्षायुषस्तिर्यग्मनुष्याः सङ्खयेयवर्षायुषोऽप्युत्तमपुरुषाश्चक्रवादयश्चरमशरीरिणश्चनिरुपक्रमायुष एव, शेषास्तुसोपक्रमाअपि निरुपक्रमा अपि, उक्तंच
"देवा नेरइया वा असंखवासाउया य तिरिमणुया।
उत्तमपुरिसा य तहा चरमरीरा य निरुवकमा॥ ॥२॥ सेसा संसारत्या भइया सोवकमा व इयरे वा।
सोवक्कमनिरुवक्कमभेओ भणिओ समासेणं॥" तत्र देवा नैरयिका असङ्ख्येयवर्षायुषस्तिर्यग्मनुष्याश्च षण्मासावशेषायुषः पारभविकायुर्बन्धकाएव, ये पुनस्तिर्यग्मनुष्याः संख्येयवर्षायुषोऽपिनिरुपक्रमायुषस्ते नियमात्रिभागावशेषायुषः परभवायुर्बध्नन्ति, ये तु सोपक्रमायुषस्ते स्यात्रिभागावशेषायुषस्त्रिभागत्रिभागावशेषायुषो यावदसझेप्याद्धाप्रविष्टा इति, तत आह
जेणं जीवे' इत्यादि, यो णमिति वाक्यलकारे जीवोऽसङ्कप्याद्धाप्रविष्टः त्रिभागादिना प्रकारेणया सङ्केतुंन शक्यतेसाअसझेप्यासाचासौ अद्धाचअसङ्केप्याद्धातांप्रविष्टः आयुर्बन्धनिवर्तनमात्र एव कालः तस्यान्ति न परतो जीवनकाल इति भावः, एतदेव स्पष्टतरमाह
'सेसे सव्वमहंतीएआउयबंधद्धाए' इह सर्वमहती आयुर्बन्धाद्धाअष्टाकर्षप्रमाणातस्याः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
For Pri
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003315 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 11 Pragnapana |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 19 MB |