Page Text
________________
पदं-१८, उद्देशकः-, द्वारं-१०
१०१
तिविधे पं०, तं०-अणाइए वा अपज्जवसिए अणादीए वा सपज्जवसिते सादीए वा सपज्जवसिते, तत्थणंजे से सादीए सपज्जवसिते से जह०-अंतो० उक्को० अनंतं कालं, अनंताओ उस्सप्पिणिओसप्पिणीओ कालतो खेत्तओ अवड्डपोग्गलपरियट्टू देसूणं,
विभंगनाणी णं भंते ! पुच्छा, गो० ! जहन्नेणं एगं समयं उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं देसूणाते पुव्वकोडीते अब्भहिताई।
वृ. 'नाणी णं भंते' इत्यादि, ज्ञानमस्यास्तीति ‘अतोऽनेकस्वारा दितीन्, स द्विधा साद्यपर्यवसितः सादिसपर्यवसितश्च, तत्र केवलज्ञानापेक्षया साद्यपरेयवसितः, प्रतिपाताभावात्, शेषज्ञानापेक्षया सादिसर्पयवसितः,शेषज्ञानानांप्रतिनियतकालभावित्वात्, सजघन्येनान्तर्मुहूर्त, परतोमिथ्यात्वगमनेन ज्ञानपरिणामापगमात्, उत्कर्षतः षट्षष्टिसागरोपमाणि सातिरेकाणियावत्, तानि सम्यग्दृष्टेरिव भावनीयानि, सम्यग्दृष्टेरेव ज्ञानित्वात्, ____ आभिनिबोधिकज्ञानिसूत्रे एवंचेव'त्तियथा सामान्यतो ज्ञानी सादिसपर्यवसितोजघन्यत उत्कर्षतश्चोक्तस्तथाऽऽभिनिबोधिकज्ञान्यपि वक्तव्यः, सचैवं-'जह० अंतो० उक्को० छावट्ठी सागरोवमाइंसातिरेगाई एवं श्रुतज्ञान्यपि, अवधिज्ञान्यप्येवं, नवरंसजघन्यत एकसमयंवक्तव्यः कथमेकसमयताऽवधिज्ञानस्येति चेत् ?, उच्यते,
इह तिर्यक्पञ्चेन्द्रियो मनुष्यो देवो वा विभङ्गज्ञानी सन् सम्यकत्वं प्रतिपद्यते, तस्य च सम्यकत्वप्रतिपत्तिसमयेएवसम्यकत्वभावतो विभङ्गज्ञानमवधिज्ञानंजातं, तच्चयदादेवस्यच्यवनेन मरणेनान्यस्यान्यथा वाऽनन्तरसमये प्रतिपततति तदा भवत्यवधिज्ञानस्यैकसमयता, उत्कर्षतःसातिरेकाणि षट्षष्टिं सागरोपमाणि यावत्, तानि चाप्रतितितावधिज्ञानस्य वारद्वयं विजयादिषु गमनेन वारत्रयमच्युतदेवलोकगमनेन वा वेदितव्यानि,
मनःपर्यवज्ञानिन एकसमयता संयतस्याप्रमत्ताद्वायां वर्तमानस्य मनःपर्ययज्ञानमुत्पाद्यानन्तरसमये कालं कुर्वतो भावनीया, उत्कर्षत देशोना पूर्वकोटी, तत ऊर्ध्वंसंयमाभावेन मनःपर्यव-ज्ञानस्याप्यभावात्, केवलज्ञानी साद्यसपर्यवसितः, प्रतिपाताभावात्, । ___अज्ञानी त्रिविधः, तद्यथा-अनाद्यपर्यवसितोऽनादिसपर्यवसितः सादिसपर्यवसितश्च, तत्र यस्य कदाचनापि ज्ञानलाभो न भावी सोऽनाद्यपर्यवसितो, यस्तु ज्ञानमासादयिष्यति सोऽनादिसपर्यवसितः, यः पुननिमासाद्य भूयो मिथ्यात्वगमनेनाज्ञानित्वमधिगच्छति स सादिसपर्यवसितः,सचजघन्येनान्तर्मुहूर्त, परतःसम्यकत्वस्यासादनेनाज्ञानित्वपरिणामापगमसम्भवात्, उत्कर्षतोऽनन्तं कालमित्यादि प्राग्वत्, तत ऊर्ध्वमवश्यं सम्यकत्वावाप्तेरज्ञानित्वापगमात्,
एवंमत्यज्ञानी श्रुताज्ञानी च त्रिविधोभावनीयः,विभङ्गज्ञानीजघन्यतएकसमयं, कथमिति चेत् ?, उच्यते, कश्चित्तिर्यक्पञ्चेन्द्रियो मनुष्यो देवो वासम्यग्दृष्टित्वादवधिज्ञानी सन् मिथ्यात्वं गतस्तस्मिंश्च मिथ्यात्वप्रतिपत्तिसमये मिथ्यात्वप्रभावतोऽवधिज्ञानं विभङ्गज्ञानीभूतं, "आदायत्रयमज्ञानपि भवति मिथ्यात्वसंयुक्त"मिति वचनात्,
ततोऽनन्तरसमये देवस्य च्यवनेनान्यस्य मरणेनान्यथा वा तद्विभङ्गज्ञानं परिपतति, तत एवमेकसमयता विभङ्गज्ञानस्य, उत्कर्षतस्त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि देशोनपूर्वकोट्यभ्यधिकानि, तथाहि-यदि कश्चिन्मिथ्यादृष्टिस्तिर्यपञ्चेन्द्रियो मनुष्यो वा पूर्वकोट्यायुः कतिपयवर्षातिक्रमे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003315 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 11 Pragnapana |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 19 MB |