Page Text
________________
पदं-१, उद्देशकः-, द्वारं
३१ वृ.हरितालहिङ्गुलकमनःशिलाःप्रतीताः १७ सासगं-पारदः १८अञ्जनं-सौवीराञ्जनादि १९ प्रवालं-विद्रुमः २० अभ्रपटलं-प्रसिद्धम् २१ अभ्रवालुका-अभ्रपटलमिश्रा वालुका २२ 'बायरकाये' इति बादरपृथिवीकायेऽमी भेदा इति शेषः, 'मणिविहाणा' इति चशब्दस्य गम्यमानत्वान्मणिविधानानि च-मणिभेदाश्च बादरपृथिवीकायभेदत्वेन ज्ञातव्याः । तान्येव मणिविधानानमि दर्शयतिमू. (२७) गोमेजए य रूयए अंके फलिहे य लोहियक्खे य।
मरगय मसारगल्ले भुयमोयगइंदनीले य ९॥ वृ. गोमिज्जए' इद्याति, गोमेजकः २३ चः समुच्चयेरूचकः २४ अङ्कः२५ स्फटिकः २६ चःपूर्ववत् लोहिताक्षः २७ मरकतः २८ मसारगल्लः २९ भुजमोचकः ३० इन्द्रनीलश्च ३१ । मू. (२८) चंदन गेरुय हंसगब्भ पुलए सोगंधिए य बोद्धव्वे ।
चंदप्पभवेरुलिए जलकते सूरकते य ९॥ वृ. चन्दनो ३२ गैरिको ३३ हंसगर्भः ३४ पुलकः ३५ सौगन्धिकश्च ३६ चन्द्रप्रभो ३७ वैडूर्यो ३८जलकान्तः ३९ सूर्यकान्तश्च ४०, तदेवमाद्यगाथयापृथिव्यादयश्चतुर्दशभेदा उक्ताः, द्वितायगाथयाऽष्टौ हरितालादयः, तृतीयगाथयागोमेज्जकादयोनव, तुर्यया गाथयानवेति सङ्ख्यया चत्वारिंशत् ४०।
मू. (२९)जेयावन्नेतहप्पगारातेसमासओ दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पज्जत्तगायअपज्जत्तगा य, तत्थणं जे ते अपज्जत्तगा तेणं असंपत्ता तत्थ णं जे ते पजत्तगा एतेसिं वन्नादेसेणं गंधादेसेणं रसादेसेणं फासादेसेणंसहस्सग्गसो विहाणाई, सङ्घजाईजोणिप्पमुहसतसहस्साइं, पजत्तगणिस्साए अपज्जत्तगा वक्कमंति, जत्थ एगो तत्थ नियमा असफ़ेजा, से तं खरबायरपुढविकाइया, सेत्तं बायरपुढविकाइया, सेत्तं पुढविकाइया। .
वृ. 'जे यावन्ने तहप्पगारा' इतियेऽपिचान्येतथाप्रकारामणिभेदाः-पद्मरागादयस्तेऽपि खरबादरपृथिवीकायत्वेन वेदितव्याः 'तेसमासओ'इत्यादि, 'ते' सामान्यतोबादरपृथ्वीकायिकाः 'समासतः' सङ्केपेण द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-पर्याप्तका अपर्याप्तकाश्च, तत्र येऽपर्याप्तकास्ते खयोग्याः पर्याप्तीः साकल्येनासंप्राप्ता अथवाऽसंप्राप्ता इति-विशिष्टान् वर्णादीननुपगताः,
तथाहि-वर्णादिभेदविवक्षायमातेन शक्यन्तेकृष्णादिनावर्णभेदेन व्यपदेष्टुं किं कारणमिति चेद्, उच्यते, इह शरीरादिपर्याप्तिषु परिपूर्णासु सतीषु बादराणां वर्णादिविभागः प्रकटो भवति नापरिपूर्णासु, ते चापाँप्ता उच्छ्वासपर्याप्तयाऽपर्याप्ता एव म्रियन्ते, ततोन स्पष्टतरवर्णादिविभाग इत्यसंप्राप्ता इत्युक्तं, ननुकस्मादुच्छ्वासपर्याप्तयैवापर्याप्ताम्रियन्तेनार्वाक्शरीरेन्द्रियपर्याप्तिभ्यासमपर्याप्ता अपि ?, उच्यते, यस्मादागामिभवायुर्बध्वा नियन्ते सर्व एव देहिनो नावध्ध्वा, तच्च शरीरेन्द्रियपर्याप्तिभ्यां पर्याप्तानां बन्धमायाति नान्यथेति, अन्ये तु व्याचक्षते-सामान्यतो वर्णदीनसंप्राप्ता इति, तच्च न युक्तं, यतः शरीरमात्रभाविनो वर्णादयः, शरीरं च शरीरपर्याप्तया सातामिति ।
'तत्थणंजे ते पज्जत्तगा' इत्यादि, तत्रयेते पर्याप्तकाः-परिसमाप्तस्वयोग्यसमस्तपर्याप्तयः, एतेषां 'वणदिशेन' वर्णभेदविवक्षया एवंगन्धादेशेन रसादेशेन स्पशदिशेन 'सहस्रग्रशः' सहनसङ्ख्यJain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003314 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 10 Pragnapana |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 324 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 19 MB |