Page Text
________________
पतिपत्तिः-१, कण्हकंदे वज्जकंदे सूरणकंदे खल्लूडे किमिरासि भद्दे मोत्थापिंडे हलिद्दा लोहारी नीहुठिहुथिभु अस्सकण्णी सीहकन्नी सीउंढी मूसंढी जे यावन्ने तहप्पगारा ते समासओ दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पज्जत्तगाय अपज्जत्तगा य।
तेसिणंभंते! जीवाणं कति सरीरगापण्णता?, गोयमा! तओसरीरगा पन्नत्ता, तंजहाओरालिएतेयए कम्मए, तहेव जहा बायरपुढविकाइयाणं, नवरंसरीरोगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेजतिभागं उक्कोसेणं सातिरेगजोयणसहस्सं, सरीरगा अनित्यंत्थसंठिता, ठिती जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं दसवाससहस्साई, जाव दुगतिया तिआगतिया परित्ता अनंता पन्नत्ता।
सेत्तं बायरवणस्सइकाइया, सेत्तं थावरा ॥ ___ वृ. “से किंत'मित्यादि, अथ के तेसाधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकाः?, सूरिराहसाधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिका अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-'आलुए' इत्यादि, एते आलुकमूलकश्रङ्गबेरहिरिलिसिरिलिसिस्सिरिलिकिट्टिकाक्षीरबिडालिकाकृष्णकन्दवज्रकन्दसूरणकन्दखल्लूट भद्रमुस्तापिण्डहरिद्रालौहीस्नुहिस्तिभुअश्वकर्णीसिंहकर्णीसि कुंढीमुषण्ढी-नामानः साधारणवनस्पतिकायिकभेदाः केचिदप्रतिप्रसिद्धत्वात्केचिद्देशविशेषात्स्वयमवगन्तव्याः, 'जे यावन्ने तहप्पगारा' इति येऽपिचान्ये तथाप्रकाराः-एवं प्रकाराअवकपनकसेवालादयस्तेऽपि साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकाः प्रतिपत्तव्याः।
'तेसमासतो' इत्यादि, 'ते' बादरवनस्पतिकायिकाःसमासतो द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथापर्याप्तकाअफर्याप्तकाश्च, 'जावसिय संखेज्जा' इति यावत्करणादेवंपरिपूर्णपाठो द्रष्टव्यः-“तत्थ णं जे ते अप्पज्जत्तगा ते णं असंपत्ता, तत्थ णं जे ते पज्जत्तगा तेसि णं वण्णादेसेणं गंधादेसेणं रसाएसेणंफासाएसेणंसहस्सग्गसोविहाणाईसंखिजाई जोणिप्पमुहसयसहस्साइंपञ्जत्तगनिस्साए अपज्जत्तगावक्कमंति, जत्थएगोतत्य सियसंखिज्जा सियअसंखेज्जा सियअनंता" इति, एतप्राग्वत्, नवरं यत्रैको बादरपर्याप्तस्तत्र तन्निश्रयाऽपर्याप्ताः कदाचत्सङ्ख्येयाः कदाचिदसङ्ख्येयाः कदाचिदनन्ताः प्रत्येकतरवः सङ्येया असङ्येया वा, साधारणास्तु नियमादन इति भावः।
___ 'तेसिणंभंते! कइसरीरगा?' इत्यादिद्वारकलापचिन्तनंबादरपृथिवीकायिकवत्, नवरं संस्थानद्वारे नानासंस्थानसंस्थितानीतिवक्तव्यम्।अवगाहनाद्वारे 'उक्कोसेणंसातिरेगंजोयणसहस्समिति, तच्च सातिरेकं योजनसहनमवगाहनामानमेकस्य जीवस्य बाह्यद्वीपेषु वल्लयादीनां समुद्रगोतीर्येषुच पद्मनालादीनां, तदधिकोच्छ्रयमानानि पद्मानि पृथिवीकायपरिणाम इतिवृद्धाः स्थितिद्वारे उत्कर्षतो दश वर्षसहस्राणि वक्तव्यानि, गत्यागतिसूत्रानन्तरं 'अपरीत्ता अनंता' इति वक्तव्यं, तत्र 'परीत्ताः' प्रतियेकशरीरिणोऽसङ्ख्येयाः 'अपरीत्ताः' अप्रत्येकशरीरिणोऽनन्ताः प्रज्ञप्ताः हे श्रवण ! हे आयुष्मन् ! उपसंहारमाह-'सेत्तं बादरवणस्सइकाइया, सेत्तं थावरा' इति सुगमम् ॥उक्ताः स्थावराः, सम्प्रति तत्रप्रतिपादनार्थमाह
मू. (३०) से किं तंतसा?, २ तिविहा पन्नत्ता, तंजहा-तेउक्काइया वाउक्काइया ओराला तसा पाणा॥
वृ.अथ के तेत्रसाः?, सूरिराह-त्रसास्त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-तेजस्कायिका वायुका यिका औदारिकत्रसाः, तत्र तेजः-अग्निकायः-शरीरं येषां ते तेजस्कायास्त एव
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003313 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 09 Jivajivabhigam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 12 MB |