Page Text
________________
३५४
जीवाजीवाभिगमउपासूत्रम् ३/दीव०/२२१ गोतीर्थविरहितं क्षेत्रप्रज्ञप्तम्॥ लवणस्सणंभंते!' इत्यादि, लवणस्य भदन्त! समुद्रस्य किंमहती' विस्तारमधिकृत्य किंप्रमाणमहत्वा उदकमाला-समपानीयोपरिभूता षोडशयोजनसहस्रोच्छ्रया प्रज्ञप्ता?, भगवानाह-गौतम! दश योजनसहस्राणि उदकमाला प्रज्ञप्ता॥
मू. (२२२) लवणे णंभते! समुद्दे किंसंठिए पन्नत्ते?, गो०! गोतित्थसंठिते नावासंठाणसंठिते सिप्पिसंपुडसंठिए आसखंधसंठिते वलभिसंठिते वट्टे वलयागारसंठाणसंठिते पन्नत्ते।लवणेणंभंते! समुद्दे केवतियं चक्कवालविखंभेणं? केवतियंपरिक्खेवेणं? केवतियं उब्वेहेणं? केवतियं उस्सेहेणं? केवतियं सव्वग्गेणं पन्नते ?
गोयमा ! लवणे णं समुद्दे दो जोयणसयसहस्साई चक्कवालविक्खंभेणं पन्नरस जोयणसतसहस्साइं एकासीतिं च सहस्साइंसतं च इगुयालं किंचिविसेसूणे परिक्खेवेणं, एगं जोयणसहस्सं उव्वेघेणं सोलस जोयणसहस्साइं उस्सेहेणं सत्तरस जोयणस० सव्वग्गेणं पर्छ।
वृ. 'लवणेणं भंते!' इत्यादि, लवणो भदन्त! समुद्रः किंसंस्थितःप्रज्ञप्तः?, भगवानाहगौतम! गोतीर्थसंस्थानसंस्थितःक्रमेण नीचर्नीचैस्तरामुद्वेधस्य भावात्, नावासंस्थितःबुजादूर्द्ध नाव इव उभयोरपि पार्श्वयोः समतलं भूभागमपेक्ष्य क्रमेण जलवृद्धिसम्भवेन उन्नताकारत्वात, 'सिप्पसंपुडसंठिते' इति शुक्तिकासंपुटसंस्थानसंस्थितः, उद्वेधजस्य जलवृद्धिजलस्य चैकत्रमीलनचिन्तायांशुक्तिकासंपुटाकारसाश्यसम्भवात्, 'अश्वस्कन्धसंस्थितः' उभयोरपि पार्श्वयोः पञ्चनवतियोजनसहस्रपर्यन्तेऽश्वस्कन्धस्येवोन्नततयाषोडशयोजनसहस्रप्रमाणोच्चैस्त्वयौः शिखाया भावात्, ‘वलभीसंस्थितः' वलभीगृहसंस्थानसंस्थितः दशयोजनसहस्रप्रमाणविस्तारायाः शिखाया वलभीगृहाकाररूपतया प्रतिभासनात्, तथावृत्तोलवणसमुद्रोवलयाकारसंस्थितः, चक्रवालतया तस्यावस्थानात् । सम्प्रति विष्कम्भादिपरिमाणमेककालं पिपृच्छिषुराह
'लवणे णं भंते ! समुद्दे' इत्यादि, लवणो मदन्त ! समुद्रः कियच्चक्रवालविष्कम्भेन कियत्परिक्षेपेण कियदुद्वेधेन-उण्डत्वेन किय-दुत्सेधेन कियत्सर्वाग्रेण-उत्सेधोद्वेधपरिमाणसामस्त्येन प्रज्ञप्तः?, भगवानाह-गौतम! लवण्णसमुद्रोद्वेयोजनशतसहस्र चक्रवालविष्कम्भेन प्रज्ञप्तः, पञ्चदशयोजनशतसहस्रणिएकाशीति सहस्राणि शतंचैकोनचत्वारिंशं किद्भिद्विशेषोनं परिक्षेपेणप्रज्ञप्तः, एकंयोजनसहनमुद्वेधेन, षोडशयोजनसहस्राण्युत्सेधेन, सप्तदशयोजनसहस्राणि सर्वाग्रण-उत्सेधोद्वेधमीलनचिन्तायां।
इहलवणसमुद्रस्य पूर्वाचार्यैर्धनप्रतरगणितभावनाऽपिकृता सा विनेयजनानुग्रहादयते, तत्र प्रतरभावना क्रियते, प्रतरानयनार्थं चेदं करणं-लवणसमुद्रसत्कविस्तारपरिमाणा द्विलक्षयोजनरूपा दश योजनसहस्राणिशोध्यन्ते, तेषु च शोधितेषु यच्छेषं तस्यांर्द्ध क्रियते, जातानि पञ्चनवति सहस्राणि, यानि च प्राक् शोधितानि दश सहस्रणि तानि च तत्र प्रक्षिप्यन्ते, जातं पश्चोत्तरं लक्षं एतच्च कोटीति व्यवहियते, अनया च कोटया लवणसमुद्रस्य मध्यभा- गवर्ती परिरयो नव लक्षाअष्टचत्वारिंशत्सहस्राणिषट्शतानित्यशीत्यधिकानि इत्येवंपरिमाणो गुण्यते, ततःप्रतरपरिमाणंभवति, तच्चैद-नवनवतिकोटिशतानिएकषष्टिकोट्यः सप्तदशलक्षाः पञ्चदश सहस्राणि उक्तञ्च
॥१॥ “वित्थाराओ सोहिय सदसहस्साइंसेसअलुमि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003313 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 09 Jivajivabhigam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 12 MB |