________________
२३०
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३ / दीव० / १६८
वालुयापत्थडगा सुह फासा सस्सिरीयरूवा पासातीया ४ ।
तेसि णं पासायवडेंसगाणं उल्लोया पउलता जाव सामलयाभत्तिचित्ता सव्वतणिज्जमता अच्छा जाव पडिरूवा ॥
तेसि णं पासायवडिंसगाणं पत्तेयं पत्तेयं अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पन्नत्ते, से जहानामए आलिंगपुक्खरेति वा जाव मणीहिं उवसोभिए, मणीण गंधो वण्णो फासो य नेयव्वो ।
तेसि णं बहुसमरमणिज्जाणं भूमिभागाणं बहुमज्झदेसभाए पत्तेयं पत्तेयं मणिपेढियाओ पन्नत्ताओ, ताओ णं मणिपेढियाओ जोयणं आयामविक्खंभेणं अट्ठजोयणं बाहल्लेणं सव्वरयणामईओ जाव पडिरूवाओ, तासि णं मणिपेढियाणं उवरिं पत्तेयं २ सीहासणे पन्नत्ते, तेसि णं सीहासणाणं अयमेयारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, तंजहा
तवणिज्जमया चक्कवाला रयतामया सीहा सोवण्णिया पादा नानामणिमयाइं पायवीढगाई जंबूणयमताइं गत्ताइं वतिरामया संधी नानामणिमए वेद्ये, ते णं सीहासणा ईहामियउसभ जाव पउमलयभत्तिचित्ता ससारसारोवइयविविहमणिरयणपायपीढा अच्छरगमिउमसूरगनवतयकुसंतलिच्चसीहकेसरपञ्चत्थताभिरामा उयचियखोमदुगुल्लपडिच्छयणा सुविरचितरयत्ताणा रत्तंसुयसंवुया सुरम्मा आईनगरुयबूरणवनीततूलमउयफासा मउया पासाईया ४ ।
तेसि णं सीहासणाणं उप्पिं पत्तेयं पत्तेयं विजयदुसं पन्नत्ते, ते णं विजयसा सेता संखकुंददगरय अमतमहियफेणपुंजसन्निकासा सव्वरयणामया अच्छा जाव पडिरूवा ।।
तेसि णं विजयसाणं बहुमज्झदेसभाए पत्तेयं पत्तेयं वइरामया अंकुसा पन्नत्ता, तेसु णं वइरामएस अंकुसेसु पत्तेयं २ कुंभिक्कामुत्तादामा पन्नत्ता, ते णं कुंभिक्कामुत्तादामा अन्नेहिं चउहिं चउहिं तदद्धुच्चप्पमाणमेत्तेहिं अद्धकुंभिक्कहिं मुत्तादामेहिं सव्वतो समंता संपरिक्खित्ता, ते णं दामा तवणिज्जलंबूसका सुवण्णपयरगमंडिता जाव चिट्ठति, तेसि णं पासायवडिंसगाणं उप्पिं बहवे अट्टट्ठमंगलगा पन्नत्ता सोत्थिय तधेव जाव छत्ता ||
वृ. 'विजयस्स ण 'मित्यादि, विजयस्य द्वारस्योभयोः पार्श्वयोर्द्विधातो नैषेधिक्यां द्वौ द्वौ प्रकण्ठकौ प्रज्ञप्तौ, प्रकण्ठको नाम पीठविशेषः, आह च मूलटीकाकारः- “प्रकण्ठौ पीठविशेषौ,” चूर्णिकारस्त्वेवमाह -“आदर्शवृत्तौ पर्यन्तावनतप्रदेशौ पीठौ प्रकण्टाविति, ते च प्रकण्ठकाः प्रत्येकं चत्वारि योजनानि 'आयामविष्कम्भेन' आयामविष्कम्भाभ्यां द्वे योजने बाहल्येन 'सव्ववइरामया' इति सर्वात्मना ते प्रकण्ठका वज्रमयाः 'अच्छा सण्हा य' इत्यादि विशेषणकदम्बकं प्राग्वत् ।
'तेसि णं पकंठयाण'मित्यादि, तेषां च प्रकण्ठकानामुपरि प्रत्येकं प्रासादावतंसकः प्रज्ञप्तः, प्रासादावतंसको नाम प्रासादविशेषः, उक्तं च मूलटीकायां - “प्रासादावतंसकः प्रासादविशेष” इति, व्युत्पत्तिश्चैवम् - प्रासादानामवतंसक इव- शेखरक इव प्रासादावतंसकः, ते च प्रासादावतसंकाः प्रत्येकं चत्वारि योजनान्यर्द्धमुच्चैस्त्वेन द्वे योजने आयामविष्कम्भाभ्याम्, 'अब्भुग्गयमूसियपहसियाविवे' ति अभियुद्गता - आभिमुख्येन सर्वतो विनिर्गता उत्सृता - प्रबलतया सर्वासु दिक्षु प्रसृता या प्रभा तया सिता इव - बद्धा इव तिष्ठन्तीति गम्यते, अन्यथा कथमिव तेऽत्युच्चा निरालम्बास्तिष्ठन्तीति भावः, अथवा प्रबलश्वेतप्रभापटलया प्रहसिताविव प्रकर्षेण हसिताविव तथा 'विविहमणिरयणभत्तिचित्ता' विविधा अनेकप्रकारा ये मणयः - चन्द्रकान्ताद्या यानि
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International